1. Ung thư máu là bệnh gì?

Ung thư máu là bệnh lý ác tính khởi phát từ tế bào mô máu như tủy xương hoặc khởi phát từ tế bào thuộc hệ miễn dịch. Nếu phân loại theo tế bào bạch cầu chịu tác động, ung thư máu thường bao gồm các dạng sau:

• Ung thư bạch cầu Lympho. 
• Ung thư bạch cầu Myeloid. 

Ung thư máu là bệnh lý ác tính khởi phát từ tế bào mô máu hoặc tế bào miễn dịch

Trong ung thư bạch cầu, người ta lại tiếp tục phân loại thành nhiều dạng khác nhau như: 

• Ung thư bạch cầu Lympho cấp tính - ALL: Thường xuất hiện nhiều ở trẻ em và cả người trưởng thành. 
• Ung thư bạch cầu tủy xương cấp tính - AML: Khởi phát phổ biến hơn ở người trưởng thành. 
• Ung thư bạch cầu Lympho mạn tính - CLL: Có xu hướng xuất hiện nhiều hơn ở người trưởng thành. Trong một số trường hợp, bệnh nhân không nhất thiết phải điều trị trong thời gian dài như các dạng khác. 
• Ung thư bạch cầu tủy xương mạn tính - CML: Có xu hướng khởi phát ở người trưởng thành, ít biểu hiện triệu chứng nhưng lại tiến triển nhanh. 

Ngoài ra còn một số dạng hiếm gặp hơn như hội chứng Myelodysplastic, Ung thư bạch cầu tế bào lông. Nguyên nhân dẫn đến ung thư máu có thể là do di truyền, ảnh hưởng của hóa chất độc hại, thói quen sử dụng thuốc lá. Nếu chủ quan, phát hiện và điều trị muộn, sức khỏe của người bệnh dễ bị suy giảm nghiêm trọng, thậm chí là nguy hiểm đến tính mạng. 

2. Các triệu chứng ung thư máu giai đoạn đầu 

Ở giai đoạn đầu, triệu chứng của ung thư máu chưa thực sự rõ nét, khiến cho người bệnh khó phát hiện. Tuy vậy cũng có một số trường hợp, bệnh nhân có thể biểu hiện một vài triệu chứng như: 

• Lên cơn sốt cao: Triệu chứng cho thấy bên trong cơ thể đang xuất hiện bất thường nào đó. Trong giai đoạn đầu, cơn sốt chưa quá nghiêm trọng, nhưng càng về sau thì tần suất cũng như mức độ lại ngày càng tăng. 
• Cân nặng giảm không rõ nguyên nhân: Bên cạnh tình trạng giảm cân, đôi khi người bệnh còn thấy mệt mỏi, mất tập trung. 
• Đau nhức xương khớp: Nếu chưa đến độ tuổi lão hóa nhưng bị đau nhức xương khớp, bạn nên thận trọng theo dõi. Bởi đây có thể là triệu chứng ung thư máu giai đoạn đầu. 
• Đau đầu, mệt mỏi: Dấu hiệu này khiến người bệnh nhầm lẫn với hội chứng tiền đình, đau đầu hoặc mệt mỏi do thay đổi thời tiết. Tuy nhiên nếu cơn đau có xu hướng trở nặng và không thuyên giảm sau khi dùng thuốc giảm đau, bạn nên đi khám càng sớm càng tốt. Vì khi bị ung thư máu, lượng hồng cầu thường giảm, dẫn đến thiếu máu khiến cơ thể mệt mỏi và dễ bị đau đầu hơn. 
• Chảy máu cam: Đây là một trong những triệu chứng hay xuất hiện ở người bị ung thư máu. 
• Da xuất huyết, bầm tím: Triệu chứng này cho thấy lượng bạch cầu đã giảm. Các vùng da bị xuất huyết và bầm tím xuất hiện ngẫu nhiên, không rõ nguyên nhân. 
• Hội chứng hạch to: Hạch bạch huyết sẽ bị sưng to ở một số vị trí như nách, cổ, bẹn,... nhưng không gây đau.

Cơ thể lên cơn sốt - một trong những triệu chứng ung thư máu giai đoạn đầu

3. Tiên lượng sống của người bị ung thư máu giai đoạn đầu

Nếu kịp thời phát hiện và điều trị trong giai đoạn đầu, tiên lượng sống của người bệnh là khá khả quan. Tùy từng dạng ung thư máu, khả năng điều trị thành công hay kéo dài sự sống thêm ít nhất 5 năm sẽ biến động đôi chút. Theo Hiệp hội Ung thư Canada, với ung thư bạch cầu Lympho cấp tính - ALL, tỷ lệ thuyên giảm hoàn toàn có thể đạt khoảng 80% đến 90%. 

Nếu điều trị kịp thời trong giai đoạn đầu, người bệnh có thể quay lại cuộc sống bình thường 

Với sự phát triển của y học, tiềm năng điều trị thành công cho người bị ung thư máu các giai đoạn hứa hẹn ngày càng được cải thiện. Nếu may mắn phát hiện trong giai đoạn đầu, đáp ứng điều trị tốt, người bệnh vẫn có thể quay lại cuộc sống bình thường. 

4. Phương pháp chẩn đoán và điều trị

Bên cạnh tìm hiểu triệu chứng, bạn cũng nên tham khảo qua một số cách thức chẩn đoán và điều trị ung thư máu. 

4.1. Chẩn đoán

Bên cạnh thăm hỏi triệu chứng, tiền sử bệnh lý, bác sĩ còn dựa vào kết quả của nhiều xét nghiệm cận lâm sàng khác để chẩn đoán. Đơn cử như:

• Xét nghiệm máu: Giúp kiểm tra sự trao đổi bất thường của lượng tiểu cầu, bạch cầu. Đây là những cơ sở quan trọng phục vụ chẩn đoán ung thư máu. 
• Xét nghiệm tủy đồ: Bệnh nhân được chọc hút một lượng tủy xương nhỏ. Sau đó, kỹ thuật viên sẽ mang mẫu tủy xương đi phân tích, tìm kiếm sự tồn tại của tế bào gây ung thư (nếu có). Phương pháp phân tích này thường được chỉ định khi bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân bị ung thư bạch cầu cấp. 
• Xét nghiệm sinh hóa: Kiểm tra sự thay đổi của những chỉ số quan trọng trong nước tiểu và máu. Trong đó, nồng độ axit uric, LDH ở người bị ung thư máu có xu hướng tăng. 
• Xét nghiệm hóa mô miễn dịch: Xác định sự hiện diện của kháng nguyên đặc trưng trên bề mặt tế bào. 
• Xét nghiệm gen: Giúp tìm kiếm NST bất thường trong tế bào bạch cầu. 

Xét nghiệm máu giúp phát hiện sự thay đổi bất thường của tế bào máu

4.2. Điều trị 

Các phương pháp điều trị ung thư máu phổ biến hiện nay phải kể đến là: 

• Hóa trị: Bệnh nhân được tiêm hoặc truyền hóa chất vào tĩnh mạch hoặc vào dịch não tủy. Tác dụng chính của việc làm này là tiêu diệt tế bào gây bệnh, không cho chúng tiếp tục phát triển mạnh. 
• Xạ trị: Là phương pháp sử dụng chùm tia mang năng lượng cao vào vùng tập trung tế bào gây bệnh, khiến chúng bị tiêu diệt. 
• Liệu pháp sinh học: Với cách thức điều trị này, bác sĩ sẽ truyền kháng thể đơn dòng cho người bệnh, loại bỏ tế bào gây bệnh. Ngoài ra, liệu pháp sinh học còn giúp tăng cường khả năng miễn dịch, kìm hãm sự phát triển của tế bào gây ung thư. 
• Ghép tủy: Thực hiện sau khi người bệnh đã điều trị bằng phương pháp hóa trị hoặc xạ trị. Khi đó, tế bào gốc khỏe mạnh lần lượt được cấy vào những tĩnh mạch lớn. Chúng sẽ thay thế cho tế bào tủy bị phá hủy trong giai đoạn điều trị trước. 

Hóa chất hay thuốc truyền vào cơ thể qua đường tĩnh mạch hoặc dịch não tủy giúp tiêu diệt tế bào gây bệnh

Tùy thể trạng, khả năng đáp ứng điều trị của từng bệnh nhân, bác sĩ sẽ chỉ định phác đồ phù hợp. 

5. Làm thế nào để phòng ngừa ung thư máu? 

Bên cạnh yếu tố di truyền, tác nhân gây hại từ môi trường như hóa chất, bức xạ có khả năng làm tăng nguy cơ ung thư máu. Do đó, để phần nào chủ động phòng ngừa bệnh lý này, bạn nên thực hiện một số biện pháp sau:

• Hạn chế tiếp xúc với những loại hóa chất gây hại từ môi trường như thuốc sâu, thuốc diệt cỏ. 
• Tránh xa nguồn bức xạ không an toàn. 
• Duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học, tập luyện thể chất vừa sức hàng ngày để tăng cường đề kháng, chống chọi tốt hơn với bệnh tật. 
• Không sử dụng thuốc lá theo mọi hình thức. 

Bài viết vừa giúp bạn nhận diện một số triệu chứng ung thư máu giai đoạn đầu. Những dấu hiệu cảnh báo này không phải lúc nào biểu hiện rõ nét, dễ làm cho người bệnh chủ quan. Do vậy nếu phát hiện bất kỳ triệu chứng nghi ngờ nào, bạn đều phải thận trọng theo dõi, đi kiểm tra sức khỏe kịp thời. Một địa chỉ y tế uy tín bạn có thể tìm đến là chuyên khoa Ung bướu thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC. Để đặt lịch khám, Quý khách hãy liên hệ MEDLATEC theo số 1900 56 56 56 để được hỗ trợ 24/7.