1. Khái niệm và phân loại phát ban nhiệt ở trẻ

Phát ban nhiệt ở trẻ không phải là hiện tượng quá xa lạ nhưng với những bậc phụ huynh lần đầu nuôi con chưa có nhiều kinh nghiệm thì đôi khi có thể nhầm lẫn với các bệnh lý khác. 

Phát ban nhiệt là gì?

Phát ban nhiệt (rôm sảy, ban đỏ) là tình trạng bệnh lý tổn thương da với sự xuất hiện của các nốt ban đỏ hoặc mảng màu hồng có kích thước khác nhau khắp cơ thể. Những vị trí ban đỏ nổi phổ biến là vùng tiết nhiều mồ hôi hoặc thường xuyên cọ xát với quần áo như cổ, lưng, ngực, trán, vai, bẹn, gáy, khuỷu tay, chân,…

Thời tiết nắng nóng khiến bé tiết nhiều mồ hôi dễ dẫn đến phát ban nhiệt

Nguyên nhân

Các tế bào chết trên da, bụi bẩn hay vi khuẩn có thể bịt kín lỗ chân lông, tắc nghẽn tuyến mồ hôi. Điều này khiến cho mồ hôi bị giữ lại dưới da thay vì bay hỏi gây viêm và phát ban. Trẻ tiết nhiều mồ hôi do thời tiết nắng nóng, tuyến mồ hôi chưa phát triển hoàn toàn, bé mặc quần áo bó sát, nằm nhiều, vận động liên tục hoặc sốt dễ gây phát ban nhiệt.

Phân loại

Có thể chia phát ban nhiệt thành 3 dạng dựa vào mức độ tắc nghẽn tuyến mồ hôi:

●       Ban bạch (ban hạt kê) là tình trạng rôm sảy nhẹ nhất xảy ra ở lớp biểu bì của da gồm những nốt mụn nước li ti có màu trắng hoặc trong suốt. Các nốt ban này không gây đau hay ngứa ngáy. Sau khi khỏi có thể để lại những mảng bong tróc trên da nhưng không gây ra sẹo.

●       Ban kê đỏ (rôm đỏ) là dạng thường gặp ở trẻ với những nốt ban lấm tấm đỏ xuất hiện rời rạc hoặc thành chùm trên da. Dạng này gây nhiều phản ứng khó chịu, cảm giác bức rức như kim châm, ngứa ngáy khiến bé quấy khóc và lấy tay cào dễ dẫn đến tổn thương, nhiễm trùng.

●       Ban kê sâu (ban kê mủ, rôm sâu) là dạng ít gặp nhưng mức độ tổn thương sâu và có khả năng tái phát nhiều lần. Các nốt mụn cứng, ít gây ngứa nhưng có nguy cơ tổn thương tuyến mồ hôi vĩnh viễn và khiến bé kiệt sức.

Phát ban kê đỏ có thể gây ngứa ngáy khiến bé khó chịu, quấy khóc

2. Chẩn đoán và điều trị phát ban nhiệt ở trẻ

Mặc dù phát ban nhiệt không quá nguy hiểm đối với trẻ nhưng một số trường hợp có khả năng bội nhiễm và biến chứng tổn thương tuyến mồ hôi. Trẻ cảm thấy mệt mỏi, khó chịu do tình trạng ngứa ngáy nhiều, mất sức vì nắng nóng. Do đó, chẩn đoán và can thiệp xử lý bệnh sớm sẽ giúp bé sớm thoát khỏi những triệu chứng khó chịu của phát ban nhiệt.

Chẩn đoán

Để chẩn đoán chính xác chính xác tình trạng phát ban nhiệt ở trẻ, bác sĩ chuyên khoa có thể dựa vào các yếu tố:

●       Các biểu hiện lâm sàng, đặc điểm của ban đỏ, độ tuổi hay gặp, vị trí xuất hiện tổn thương trên da bé.

●       Điều kiện thời tiết, nhiệt độ, độ ẩm không khí.

Ngoài ra, trong trường hợp cần phải phân biệt với các bệnh lý da liễu khác, bác sĩ có thể chỉ định một số xét nghiệm cận lâm sàng. Đồng thời, bác sĩ cũng cần phải xác định mức độ phát ban nhiệt của trẻ để từ đó đưa ra hướng xử lý phù hợp. 

Điều trị

Tuỳ vào mức độ phát ban mà bác sĩ cho chỉ định điều trị để giảm triệu chứng, chống nhiễm khuẩn trên da trẻ.

●       Trường hợp trẻ phát ban lâu ngày và xảy ra tình trạng nhiễm trùng, bác sĩ có thể chỉ định các loại thuốc bôi có chứa thành phần corticoid nhẹ kết hợp kháng sinh.

●       Nếu da bé xuất hiện mụn mủ do nhiễm trùng nang lông có thể dùng kháng sinh tại chỗ hoặc toàn thân.

Các loại thuốc điều trị phát ban nhiệt cho trẻ cần phải do bác sĩ kê toa

Chăm sóc trẻ bị phát ban nhiệt

Ngoài những phương pháp điều trị thì chế độ chăm sóc đúng cách sẽ giúp trẻ sớm thoát khỏi tình trạng phát ban nhiệt.

●       Nếu trẻ có biểu hiện sốt, cha mẹ cần cởi bỏ hết quần áo và và dùng khăn ấm lau người cho bé, nhất là các vùng như cổ, bẹn, nách. Không lâu quá 10 phút và nếu cần thiết phải hỏi ý kiến bác sĩ để uống thuốc hạ sốt.

●       Cho trẻ uống nhiều nước, bổ sung điện giải, có thể cho bé uống các loại nước ép hoa quả. Nếu cho uống Oresol cần thực hiện đúng liều lượng theo chỉ định của nhân viên y tế.

●       Không tự ý điều trị hoặc bôi bất kỳ loại thuốc nào nếu chưa có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

●       Cắt gọn móng tay để tránh trường hợp bé gãi, cào dẫn đến tổn thương, nhiễm trùng da.

●       Nếu trẻ đang bú sữa mẹ thì cần tránh những thực phẩm có khả năng gây kích ứng như hải sản, nấm, đậu nành trong khẩu phần ăn của mẹ.

●       Tắm, vệ sinh thân thể bé với nước ấm, tránh chà xát quá mạnh, không sử dụng các loại sữa tắm có độ pH không phù hợp với da trẻ.

●       Giữ môi trường xung quanh bé khô thoáng, độ ẩm thích hợp, loại bỏ những yếu tố nhạy cảm với da như khói bụi, lông thú cưng, phấn hoa,…

●       Hạn chế cho trẻ đến những nơi đông người, ngột ngạt, bí bách.

●       Mặc quần áo rộng rãi, thông thoáng, dễ thấm hút mồ hôi, không nên sử dụng bỉm, tã lót khi bé đang bị phát ban nhiệt nếu không thực sự cần thiết.

Phát ban nhiệt ở trẻ không quá nguy hiểm nhưng gây nhiều ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của bé. Vì vậy, khi thấy bé xuất hiện các nốt ban đỏ bất thường, các bậc cha mẹ nên đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế để thăm khám và xử lý sớm.

Cho trẻ đi khám ngay khi có những biểu hiện bất thường của phát ban nhiệt

Nếu các bậc phụ huynh chưa biết nên đưa trẻ đến cơ sở nào thì có thể lựa chọn Khoa Nhi - Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC. Tại đây, các bác sĩ chuyên khoa sẽ thăm khám trực tiếp, xác định chính xác mức độ bệnh lý, từ đó đưa ra phương pháp điều trị và tư vấn chế độ chăm sóc thích hợp cho trẻ. Các bậc phụ huynh có thể liên hệ đến hotline của MEDLATEC: 1900 565656 để được tư vấn và hỗ trợ đặt lịch khám với bác sĩ.