1. Tật khúc xạ là gì và bắt nguồn từ nguyên do nào?

Có thể nói mắt là một trong các bộ phận vô cùng quan trọng trên cơ thể. Nó giúp con người quan sát được sự vật, hiện tượng, màu sắc, ánh sáng của môi trường xung quanh. Một đôi mắt có khúc xạ bình thường sẽ tiếp nhận ánh sáng thông qua nhãn cầu, ánh sáng này sẽ hội tụ tại một điểm trên võng mạc rồi gửi thông tin về vỏ não. Thủy tinh thể sẽ phải điều tiết thay đổi hình dạng của mình để điều chỉnh hình ảnh hội tụ chính xác trên võng mạc. Thường thì người trẻ tuổi làm chủ được khả năng này tốt hơn so với người lớn tuổi.

Nếu mắc phải tật khúc xạ thị lực của bệnh nhân sẽ suy giảm đáng kể và ảnh hưởng tới chất lượng cuộc sống

Ngược lại nếu hình ảnh do nhãn cầu thu vào mà không hội tụ được trên võng mạc thì lúc này đã xảy ra tật khúc xạ khiến người bệnh nhìn mờ, không rõ nét sự vật, mỗi khi quan sát vật thể sẽ phải nheo mắt lại, mắt bị co quắp mi và nhìn đôi tác động tiêu cực tới đời sống sinh hoạt hàng ngày. Nếu để lâu có thể gây lác hoặc nhược thị. Vậy nguyên nhân dẫn tới tật khúc xạ là gì? Hãy cùng nhìn vào những yếu tố sau:

• Tật khúc xạ có thể là do bẩm sinh, khi đó trục nhãn cầu của mắt thường bị dày hơn so với bình thường;

• Thói quen sinh hoạt hàng ngày thiếu lành mạnh: mắt phải điều tiết quá tải do làm việc nhiều, thời gian học tập kéo dài khiến mắt không được nghỉ ngơi;

• Chấn thương mắt: thường xuyên tiếp xúc trực tiếp với tia UV từ ánh nắng mặt trời, mắt bị chấn thương do té ngã, va đập, tai nạn lao động hoặc tai nạn giao thông,...;

• Liên tục tiếp xúc với nguồn ánh sáng nhân tạo: cụ thể là ánh sáng xanh phát ra từ các thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại, ipad,... làm ảnh hưởng tới thị lực;

• Do tác động của môi trường: ánh sáng xung quanh quá tối, nhìn đồ vật ở cự ly quá xa hoặc quá gần trong thời gian dài;

• Tuổi tác: càng lớn tuổi thì các cơ quan trong cơ thể sẽ bị lão hóa dần, mắt cũng không ngoại lệ. Khi về già mắt sẽ giảm dần khả năng điều tiết và làm gia tăng những bệnh lý về mắt.

2. Tổng hợp các tật khúc xạ ở mắt

Dưới đây là 4 tật khúc xạ về mắt phổ biến có nhiều người mắc phải:

• Cận thị: lúc này các tia sáng sẽ hội tụ ở trước võng mạc nên bệnh nhân cận thị khó nhìn rõ các vật thể ở khoảng cách xa, thay vào đó khi đồ vật ở cự ly gần sẽ nhìn được rõ hơn. Người bị cận thị sẽ có triệu chứng là hay chớp mắt, nheo mắt, đau đầu, mỏi mắt thậm chí là bị lác nếu cận nặng. Nguyên nhân gây cận thị là do di  truyền và thói quen sinh hoạt hàng ngày không điều độ (làm việc và học tập trong môi trường thiếu ánh sáng, nhìn đồ vật ở cự ly gần trong thời gian dài,...);

• Loạn thị: đối với những trường hợp bị loạn thị thì ánh sáng sẽ khuếch tán thành nhiều điểm trên võng mạc thay vì tại một điểm như thông thường. Người bệnh sẽ có những triệu chứng như nhìn mờ ở mọi khoảng cách, xuất hiện bóng mờ, hình đôi, nhìn khó trong điều kiện thiếu ánh sáng, đau đầu, mỏi mắt,... Loạn thị cũng có thể là do di truyền và do thói quen sinh hoạt không khoa học;

Tật khúc xạ có nhiều dạng khác nhau

• Viễn thị: ngược lại với cận thị, ở bệnh nhân viễn thị thì khi ánh sáng đi vào mắt sẽ hội tụ phía sau nhãn cầu nên người bệnh sẽ dễ nhìn thấy các đồ vật ở xa và nhìn mờ những vật thể ở gần. Ngoài ra bệnh nhân sẽ có cảm giác đau đầu, mỏi mắt, chóng mặt sau một khoảng thời gian chăm chú nhìn gần như đọc tài liệu,... Viễn thị có thể là do bẩm sinh khi cấu trúc mắt của các em bé chưa được hoàn thiện, bệnh nhân bị sẹo giác mạc, giác mạc bị dẹt,...;

• Lão thị: tật khúc xạ này cũng có các triệu chứng tương tự như viễn thị nên hay gây nhầm lẫn nhưng khác nhau ở nguyên nhân. Lão thị là do tình trạng lão hóa của cơ thể, thủy tinh thể bị suy giảm khả năng điều tiết khiến người bệnh khó nhìn rõ các vật ở gần nhưng lại quan sát rõ các vật ở xa.

3. Khi mắc phải các tật khúc xạ cần phải lưu ý điều gì?

Để sở hữu một “cửa sổ tâm hồn" khỏe mạnh và hạn chế tối đa nguy cơ mắc các tật khúc xạ ở mắt, bạn nên thực hiện các phương pháp chăm sóc mắt như sau:

• Tránh để mắt tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời bằng cách đeo kính râm để ngăn cản tia UV;

• Tránh các tổn thương ở mắt: đi ra ngoài đường hoặc khi lao động nên đeo kính bảo vệ mắt;

• Xây dựng một thực đơn ăn uống lành mạnh và đầy đủ chất  dinh dưỡng cần thiết: tăng cường rau xanh và hoa quả, nên ăn những loại rau giàu beta carotene và vitamin A vì chúng là các dưỡng chất rất tốt cho sức khỏe của mắt;

• Sau một thời gian hoạt động liên tục thì cần để mắt nghỉ ngơi;

• Tập luyện các bài thể dục cho mắt như đảo mắt, tập nhìn xa trong vòng 20 giây rồi lại nhìn gần;

• Không nên sử dụng các thiết bị điện tử trong thời gian dài do ánh sáng xanh  hắt ra từ những vật dụng này rất có hại cho đôi mắt;

• Thực hiện thăm khám mắt định kỳ để kiểm tra mức độ tăng nặng của mắt, từ đó dùng kính theo đúng độ cận/loạn/viễn/lão thị và điều chỉnh kịp thời.

Người bị tật khúc xạ nên tăng cường ăn những thực phẩm giàu vitamin A vì chúng rất tốt cho sức khỏe đôi mắt

Mong rằng thông qua bài viết trên đây bạn đã hiểu được tật khúc xạ là gì, có những tật khúc xạ nào và cách để bảo vệ đôi mắt luôn khỏe mạnh. Nếu bạn đang gặp phải vấn đề nào đó về mắt, hãy liên hệ ngay tới tổng đài 1900 56 56 56 để đặt lịch khám và được tư vấn bởi các chuyên gia đến từ Chuyên khoa Mắt của MEDLATEC. Việc phát hiện, chẩn đoán và điều trị sớm các tật khúc xạ ở mắt sẽ góp phần giữ gìn một đôi mắt tươi sáng  và bảo toàn được thị lực cho bạn.