1. Bán trật khớp vai là gì?

Bán trật khớp vai còn được gọi là trật khớp vai bán phần. Đây là hiện tượng chỏm xương cánh tay bị lệch ra khỏi ổ chảo xương bả vai, tuy nhiên, tình trạng này không xảy ra hoàn toàn mà chỉ một phần. Tương tự trật khớp vai, khớp vai trật bán phần cũng gây đau nhức, khó chịu và bất tiện trong sinh hoạt. Tuy nhiên, các dấu hiệu nhận biết khó hơn, bao gồm:

• Khớp vai trật khỏi vị trí ban đầu, biến dạng, có thể nhìn thấy dưới da.
• Đầu khớp di chuyển ra vào trong ổ vai gây khó cử động khớp.
• Sưng, đau, tê hoặc ngứa ran cánh tay. 
• Khi nâng cao cánh tay, có thể nghe thấy tiếng nhấp. 

Bán trật khớp vai gây cảm giác tê, ngứa ran cánh tay

2. 5 nguyên nhân gây bán trật khớp vai

Trật khớp vai bán phần thường do 5 nguyên nhân sau:

Tác động cơ học

Đây chính là nguyên nhân chính gây bán trật khớp vai. Trong khi làm việc, tập luyện, chơi thể thao hoặc sinh hoạt hàng ngày, nếu chẳng may có một lực mạnh tác động vào xương bả vai khiến chỏm xương cánh tay bị lệch ra khỏi vị trí ban đầu, dẫn đến trật khớp vai bán phần.

Tập luyện sai cách

Các hiện tượng trật khớp nói chung dễ xảy ra ở những người thường xuyên tập luyện, hoặc tập luyện không đúng cách. Chẳng hạn, tập luyện sai tư thế, tập luyện quá sức, không sử dụng thiết bị bảo hộ khi tập luyện, không khởi động trước khi tập luyện,… bạn sẽ có nguy cơ cao trật khớp vai bán phần.

Tiền sử bệnh lý 

Người mắc các bệnh lý tiềm ẩn về cơ xương khớp như viêm khớp dạng thấp, thoái hóa khớp thường có cấu trúc khớp yếu ớt; hay người bị đột quỵ, tai biến dẫn đến yếu cơ, tràn dịch khớp vai, thoái hóa khớp vai là những đối tượng rất dễ bị bán trật khớp vai hoặc trật khớp vai. 

Trật khớp vai bán phần do tiền sử bệnh xương khớp

Lão hóa tự nhiên

Tuổi càng cao, xương khớp càng yếu. Đây là hiện tượng thoái hóa tự nhiên do quá trình lão hóa của cơ thể. Khi xương khớp suy yếu, các khớp trở nên lỏng lẻo nên rất dễ xảy ra tình trạng trật khớp nói chung và trật khớp vai bán phần nói riêng. 

Cơ địa bẩm sinh

Một số người sinh ra đã có bất thường về cấu trúc, hình dạng, kích thước ở xương chày, xương bả vai; hoặc hệ thống dây chằng, mô cơ quanh khớp yếu ớt, kém đàn hồi. Do đó, trong sinh hoạt hàng ngày, đôi khi chỉ một tác động nhỏ cũng làm trật khớp vai hay trật khớp vai bán phần.

3. Điều trị bán trật khớp vai

Mục đích của điều trị bán trật khớp vai là đưa chỏm xương cánh tay về đúng vị trí trong ổ chảo xương bả vai. Để có phương pháp điều trị phù hợp, bác sĩ thăm khám lâm sàng và chỉ định siêu âm, chụp X-quang, chụp MRI,… Tùy mức độ nặng nhẹ, người bệnh được điều trị theo các phác đồ sau. 

Nắn chỉnh khớp vai

Trật khớp vai bán phần mức độ nhẹ có thể điều trị hiệu quả bằng cách nắn chỉnh khớp vai. Khi khớp về đúng vị trí ban đầu, các triệu chứng như đau nhức, khó cử động sẽ biến mất nhanh chóng và hoàn toàn.

Nắn chỉnh khớp vai để khớp bị lệch về đúng vị trí 

Dùng thuốc

Giống các tình trạng trật khớp khác, bán trật khớp vai cũng được điều trị bằng thuốc, bao gồm thuốc giảm đau, thuốc kháng viêm, thuốc giãn cơ. Thuốc có tác dụng giảm sưng đau, giúp người bệnh cảm thấy dễ chịu hơn. 

Nẹp cố định vai

Người bệnh có thể phải đeo nẹp vai trong vài ngày hoặc vài tuần. Nẹp có tác dụng cố định phần vai bị trật khớp, tránh va chạm với xung quanh gây ra những tổn thương nghiêm trọng hơn. 

Phẫu thuật

Nếu trật khớp vai bán phần tiềm ẩn biến chứng và có nguy cơ tái phát, bác sĩ có thể chỉ định bệnh nhân làm phẫu thuật. Phẫu thuật giúp khôi phục chức năng của hệ thống dây thần kinh, mạch máu, dây chằng vùng xương vai, điều trị dứt điểm tình trạng trật khớp vai bán phần. 

Phục hồi chức năng

Sau điều trị phẫu thuật, người bệnh không được vận động ngay như người bình thường, thay vào đó là thực hiện các bài tập phục hồi chức năng. Những bài tập này vừa giúp ổn định khớp vai, vừa phục hồi chức năng của khớp vai một cách từ từ, nhẹ nhàng.

Bài tập đưa tay ra sau giúp phục hồi chức năng khớp vai 

4. Hồi phục sau điều trị bán trật khớp vai

Để quá trình hồi phục được nhanh chóng, người bệnh cần chú ý các hướng dẫn sau.

Tích cực tập phục hồi chức năng

Bác sĩ sẽ hướng dẫn người bệnh một số bài tập phục hồi chức năng như bài tập cơ vai, bài tập xoay cổ tay, bài tập kéo co, bài tập đưa tay lên trên đầu hoặc ra sau lưng,… Người bệnh cần thực hiện các bài tập này đúng hướng dẫn, có thể tập với kỹ thuật viên hoặc tự tập với tần suất 10 lần/ ngày.

Xây dựng lối sống lành mạnh

Một lối sống lành mạnh giúp tăng cường miễn dịch và cải thiện sức khỏe. Do đó, sau điều trị bán trật khớp vai, người bệnh cần:

• Tập thể dục thể thao khi được bác sĩ cho phép. Lựa chọn bài tập phù hợp và tập luyện mỗi ngày giúp tăng cường sự dẻo dai của xương khớp, phòng tránh chấn thương. 
• Chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ dưỡng chất, đặc biệt chú ý bổ sung các thực phẩm giàu protein, vitamin C, D, K, canxi, kali, omega-3 vì những dưỡng chất này giúp xương chắc khỏe, làm chậm quá trình lão hóa của xương.
• Kiểm soát cân nặng ở mức hợp lý vì thừa cân, béo phì sẽ gây áp lực lên hệ xương khớp, làm xương khớp mau thoái hóa. Đồng thời, khi cơ thể mập mạp, nặng nề, việc di chuyển, đi lại sẽ kém linh hoạt, dễ té ngã dẫn đến trật khớp. 
• Tránh làm việc nặng nhọc, tập luyện quá sức hoặc chơi các trò chơi mạo hiểm. Luôn trang bị đầy đủ thiết bị bảo hộ khi lao động, chơi thể thao,… 

Tập thể thao đều đặn mỗi ngày rất tốt cho sức khỏe xương khớp 

Mong rằng những chia sẻ trên giúp bạn nắm được tình trạng bán trật khớp vai do đâu và làm sao để mau phục hồi. Để đặt lịch khám tại Chuyên khoa Cơ Xương khớp - Hệ thống Y tế MEDLATEC, quý khách hãy gọi hotline 1900 56 56 56.