1. U não là gì? 

U não là tình trạng xuất hiện khối tế bào bất thường phát triển trong não. Chúng có thể lành tính hoặc ác tính tùy thuộc vào nguồn gốc, loại tế bào cấu tạo khối u, tốc độ di chuyển và khả năng di căn. Với các khối u lành tính, hoàn toàn có thể chữa khỏi nếu khối u không gây chèn ép lên các cơ quan quan trọng của não. Trường hợp người bệnh có khối u ác tính, phát hiện sớm và điều trị kịp thời, đúng cách sẽ giúp kéo dài tuổi thọ đáng kể và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân trong nhiều năm. 

Tuỳ thuộc vào kích thước, vị trí và loại tế bào tạo thành khối u, người bệnh u não có thể gặp các triệu chứng như: 

• Đau đầu, tần suất cơn đau đầu tăng dần, đặc biệt là vào buổi sáng, sau khi ho, hắt hơi. 
• Suy giảm trí nhớ, hay quên. 
• Ảnh hưởng đến thị lực, mắt mờ, sụp mí mắt,...
• Thay đổi hành vi, tâm lý, tính cách. 
• Yếu hoặc tê liệt tay chân. 
• Rối loạn ngôn ngữ, nói ngọng, nói khó. 
• Chóng mặt, buồn nôn. 
• Các triệu chứng khác: mệt mỏi, cảm giác ớn lạnh, nhạy cảm với nhiệt độ,...

Các loại u não đều đe dọa trực tiếp tính mạng người bệnh

2. Các loại u não 

Dựa vào tính chất, nguồn gốc và cấp độ bệnh, các loại u não được phân thành nhiều loại:

Theo tính chất 

Phân theo tính chất khối u, u não bao gồm khối u lành tính và ác tính. 

• U não lành tính: Là khối u phát triển chậm, ít xâm lấn các mô xung quanh, không di căn nhưng có thể gây áp lực lên cấu trúc quan trọng của não. Nó có thể được phẫu thuật loại bỏ hoàn toàn, tránh gây ảnh hưởng đến sức khoẻ của người bệnh. Các loại u lành tính bao gồm: u màng não, u thần kinh đệm, u tuyến yên lành tính,...
• U não ác tính: Là khối u có chứa tế bào ung thư và có thể lan sang các mô lân cận hoặc di căn, đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh. Nó có tốc độ phát triển nhanh chóng, xâm lấn mạnh, gây chèn ép các mô xung quanh, làm giảm chất lượng cuộc sống của bệnh nhân. Loại u này khó điều trị hơn khối u lành và có tỷ lệ tái phát cao. Các loại u ác tính bao gồm: u thần kinh đệm ít nhánh, u tế bào hình sao, u di căn lên não từ nơi khác,...

U não ác tính gây đau đầu kéo dài

Theo nguồn gốc 

Dựa vào nguồn gốc, u não được chia thành 2 loại chính, bao gồm khối u nguyên phát và thứ phát. Đặc điểm tính chất của mỗi loại như sau: 

• Khối u nguyên phát: Là khối u bắt nguồn trực tiếp từ các mô của não hoặc vùng lân cận như màng não, tuyến yên, dây thần kinh sọ, tuyến tùng,... Chúng có thể lành tính hoặc ác tính, không di căn ra ngoài hệ thần kinh trung ương nhưng có thể chèn ép xâm lấn đến các mô não xung quanh. Một số khối u não nguyên phát thường gặp gồm: u tế bào thần kinh, u màng não, u tuyến yên,...
• Khối u thứ phát: Là khối u di căn từ ung thư của các cơ quan khác (phổi, vú, thận, ruột, dạ dày,...) đến não qua đường máu. 

Theo loại cấp độ 

Dựa vào mức độ ác tính của khối u, tốc độ phát triển và khả năng xâm lấn, u não được phân thành 4 cấp độ riêng biệt. Bao gồm: 

• U não cấp độ 1: Loại u này có cấu trúc gần giống các tế bào bình thường, phát triển rất chậm, ít hoặc không xâm lấn, có thể phẫu thuật cắt bỏ hoàn toàn. Một số khối u thường gặp gồm: Pilocytic astrocytoma, Subependymoma,..
• U não cấp độ 2: Cấu trúc của nó đã có sự thay đổi về hình dạng so với các tế bào thông thường, phát triển chậm và có nguy cơ tái phát cao. Chẳng hạn như: Diffuse astrocytoma, Pineocytoma,...
• U não cấp độ 3: Tế bào bất thường rõ rệt, phát triển nhanh, xâm lấn mô mạnh và cần điều trị hoá trị, xạ trị. 
• U não cấp độ 4: Ở cấp độ này, tế bào dị dạng nhiều, phân chia mạnh, ác tính, lan nhanh và rất khó điều trị. Các phương pháp điều trị ở giai đoạn này chỉ mang tính chất kiểm soát tạm thời.

3. Nguyên nhân gây u não 

Hiểu rõ về nguyên nhân hình thành khối u não sẽ giúp cho việc chăm sóc và phòng ngừa hiệu quả. Dưới đây là một số nguyên nhân điển hình: 

• Yếu tố di truyền: Liên quan đến các vấn đề do lỗi gen hoặc bệnh di truyền. Một số trường hợp khi sinh ra đã mang gen dễ bị u não. 
• Phơi nhiễm phóng xạ: Đây là nguyên nhân điển hình dẫn đến hình thành khối u não, thường xảy ra với các trường hợp từng xạ trị vùng đầu, sống gần nơi có bức xạ hạt nhân cao,...
• Tiếp xúc với chất độc: Làm việc trong môi trường hóa chất như thuốc trừ sâu, sơn, chất tẩy rửa,.. có thể làm tăng nguy cơ mắc u não. 
• Di căn từ nơi khác: Phần lớn các trường hợp bị u não hiện nay nguyên nhân đều được xác định do di căn từ nơi khác đến. Một số loại ung thư có thể di căn và hình thành u não: ung thư phổi, vú, da, thận,...
• Các nguyên nhân khác: Tuổi tác, chế độ ăn uống không khoa học hay giới tính cũng là những yếu tố làm tăng nguy cơ bị u não.

4. Có thể phòng ngừa u não không?

Chúng ta không thể phòng ngừa hoàn toàn bệnh u não, nhưng vẫn cách làm giảm nguy cơ mắc bệnh và hạn chế tối đa khả năng tái phát nhiều lần. Dưới đây là một số cách phòng bệnh u não: 

• Tránh tiếp xúc với bức xạ khi không cần thiết: Chỉ nên chụp CT, X-Quang khi thực sự cần thiết hoặc có chỉ định từ bác sĩ để hạn chế ảnh hưởng của sóng bức xạ đến não bộ. 
• Hạn chế tiếp xúc với môi trường độc hại: Nên mang đồ bảo hộ cẩn thận khi làm việc với hóa chất tẩy rửa, sơn, thuốc trừ sâu. 
• Duy trì lối sống lành mạnh: Ăn uống đầy đủ, khoa học, tập thể dục thường xuyên, ngủ đủ giấc sẽ giúp bạn có một sức khỏe bền vững, hạn chế được bệnh tật. 
• Thăm khám nếu có triệu chứng bất thường: Nếu bạn có các dấu hiệu như: đau đầu kéo dài, mờ mắt, nôn, chân tay yếu,... hãy đến thăm khám bác sĩ ngay để tìm ra nguyên nhân và có hướng điều trị phù hợp. 

Cần đến thăm khám bác sĩ ngay nếu gặp triệu chứng đau đầu kéo dài, mờ mắt, buồn nôn

Bài viết trên đây là thông tin về nguyên nhân, cách phòng ngừa cũng như đặc điểm của các loại u não phổ biến hiện nay. Nó là căn bệnh nguy hiểm, đe dọa trực tiếp đến tính mạng nếu không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời. Nếu bạn gặp một trong các triệu chứng như: đau đầu kéo dài, mờ mắt, chân tay yếu, buồn nôn, suy giảm trí nhớ, hay quên,... hãy đến thăm khám bác sĩ ngay để có phương án điều trị kịp thời. 

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi liên quan, hãy liên hệ Tổng đài MEDLATEC 1900 56 56 56 để được giải đáp nhanh chóng và đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa.