1. Như thế nào là mắt bị vàng?

Mắt bị vàng hay vàng mắt là hiện tượng lòng trắng của mắt chuyển sang màu vàng. Trong y khoa, người ta gọi hiện tượng này là vàng củng mạc mắt. Đi kèm với vàng mắt thường là tình trạng vàng da. Nhiều người cho rằng bổ sung quá nhiều thực phẩm giàu vitamin A, có màu vàng đỏ như bí đỏ, cà rốt hoặc mắc bệnh về gan sẽ gây vàng da, vàng mắt. Thực tế thì còn có rất nhiều nguyên nhân khác, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu kỹ hơn ở phần dưới. 

Mắt vàng là lòng trắng của mắt không bình thường mà chuyển sang vàng

2. Nguyên nhân khiến mắt bị vàng

Nếu mắt bị vàng, bạn có thể nghĩ đến các nguyên nhân sau.

Viêm gan

Viêm gan có thể do nhiễm virus, hoặc cũng có thể do tác dụng phụ của thuốc. Dù là nguyên nhân nào thì viêm gan cũng gây ra tình trạng vàng da, vàng mắt kèm theo nước tiểu sậm màu. Nguyên nhân là do gan bị tổn thương, chức năng gan suy giảm, hoạt động xử lý bilirubin không hiệu quả nên bilirubin tích tụ lại cơ thể thay vì chuyển hóa và đào thải ra ngoài.

Nhiễm trùng gan

Tương tự, nhiễm trùng gan do ký sinh trùng, sán lá gan,… cũng gây vàng da, vàng mắt. Nếu bạn có thói quen ăn đồ sống, đặc biệt là gỏi cá thì sẽ có nguy cơ cao bị nhiễm ký sinh trùng, sán lá gan. Lúc này, gan sẽ bị nhiễm trùng, tổn thương làm cơ thể xuất hiện nhiều dấu hiệu bất thường, trong đó có vàng mắt.

Các bệnh lý ở gan là nguyên nhân hàng đầu gây vàng mắt

Xơ gan

Viêm gan do nhiễm virus B, C hoặc viêm gan mạn tính do uống rượu bia liên tục có thể dẫn đến xơ gan. Trong đó vàng da, vàng mắt chính là biểu hiện điển hình. Xơ gan khiến các mô gan khỏe mạnh bị phá hủy và được thay thế bởi các mô sẹo. Điều này khiến chức năng gan bị suy giảm nghiêm trọng và tiềm ẩn nhiều biến chứng cho sức khỏe. 

Gan nhiễm mỡ

Gan nhiễm mỡ là bệnh lý thường gặp, tình trạng nặng có thể gây nguy hiểm, nếu không được điều trị có thể làm tổn thương gan nghiêm trọng. Đây là tình trạng trong gan có nhiều mỡ tích tụ và gây viêm. Hiện tượng viêm kéo dài dẫn đến viêm gan mạn tính và xơ gan. 

Ung thư gan

Mắt bị vàng kèm theo mệt mỏi, sụt cân, buồn nôn, chướng bụng, đau tức vùng hạ sườn phải, nước tiểu sẫm màu, phân nhạt màu,… là những dấu hiệu của ung thư gan. Ung thư gan là tình trạng các tế bào và mô trong gan có sự tăng trưởng bất thường, hình thành nên khối u ác tính, làm rối loạn chức năng gan khiến độc tố tích tụ trong cơ thể ngày càng nhiều.

Sỏi mật

Ngoài các bệnh lý về gan, hiện tượng vàng da, vàng mắt cũng có thể là do sỏi mật. Cụ thể, sỏi hình thành trong túi mật hoặc ống dẫn mật sẽ gây tắc mật (tắc hoàn toàn hoặc tắc một phần). Vì vậy, mật sẽ không được dẫn từ gan xuống túi mật và ruột non khiến cho bilirubin tích tụ lại trong mật, dẫn đến vàng mắt kèm theo vàng da.

Vàng da, vàng mắt không loại trừ do sỏi mật 

Bệnh hồng cầu hình liềm

Bệnh lý này không chỉ làm thay đổi hình dạng tế bào hồng cầu mà còn khiến cho các tế bào hồng cầu trong gan bị kết dính lại và có tuổi thọ ngắn hơn. Một khi các tế bào hồng cầu trong gan bị phân hủy nhanh chóng thì bilirubin trong gan sẽ không được xử lý triệt để để đào thải ra ngoài mà tích tụ lại cơ thể khiến cho mắt và da có màu vàng.

Thiếu máu huyết tán

Tương tự như bệnh hồng cầu hình liềm, bệnh thiếu máu huyết tán khiến cho các tế bào hồng cầu nhanh bị phân hủy, còn bilirubin thì giải phóng do quá trình phân hủy hồng cầu quá nhiều và gan xử lý không kịp. Thiếu máu huyết tán có thể là bệnh bẩm sinh, nhưng cũng có thể là biến chứng của bệnh tự miễn hoặc nhiễm trùng.

Ung thư tụy

Ung thư tụy là sự tăng sinh của các tế bào và hình thành khối u ác tính ở tuyến tụy. Điều này khiến cho ống mật bị áp lực và tắc nghẽn. Giống như sỏi mật, khi ống mật bị tắc nghẽn thì mật sẽ không được chuyển từ gan xuống túi mật và ruột non, gây ra tình trạng mắt vàng.

Các nguyên nhân khác

Ngoài các nguyên nhân nói trên, mắt bị vàng còn có thể do thói quen lạm dụng bia rượu hoặc do tác dụng phụ của thuốc điều trị.

Lạm dụng bia rượu

Người nghiện bia rượu, có thói quen uống rượu bia trong thời gian dài (8 - 10 năm) sẽ khiến gan bị tổn thương nghiêm trọng. Đầu tiên là gan bị viêm cấp tính, sau đó dẫn đến viêm mạn tính. Lúc này, các tế bào khỏe mạnh bị phá hủy, các mô sẹo hình thành và dần thay thế cho các mô khỏe mạnh, gây biến chứng xơ gan. Nếu tình trạng kéo dài, không được điều trị có thể dẫn đến ung thư gan. 

Uống rượu bia trong thời gian dài có thể khiến mắt bị vàng

Tác dụng phụ của thuốc

Vàng da, vàng mắt cũng có thể là do tác dụng phụ của thuốc. Theo đó, một số thuốc điều trị nếu sử dụng quá nhiều hoặc dùng trong thời gian dài có thể gây hại lên gan, làm tổn thương gan. Vậy đó là những loại thuốc nào?

• Thuốc Acetaminophen: Là thuốc giảm đau, hạ sốt, được dùng trong điều trị đau đầu, đau răng, đau họng, đau cơ,… với mức độ đau từ nhẹ đến trung bình.
• Thuốc Penicillin: Là thuốc kháng sinh được dùng trong điều trị nhiễm trùng đường hô hấp trên, nhiễm khuẩn họng, viêm tai giữa, viêm phổi thể nhẹ,…
• Thuốc Chlorpromazine: Là thuốc tâm thần có tác dụng chống loạn thần, điều trị rối loạn tâm thần,… 
• Steroid 2.5: Là thuốc điều ung thư vú, được chỉ định trong trường hợp các loại thuốc điều trị khác không mang lại hiệu quả, hoặc dùng trước khi phẫu thuật vú.

Như vậy, chúng ta đã cùng tìm hiểu vàng mắt là gì và điểm qua 10 nguyên nhân khiến mắt bị vàng. Nếu bạn đang gặp phải tình trạng này và nghi ngờ mắc bệnh lý nào đó, đừng trì hoãn việc đi khám. Khám sớm và điều trị sớm sẽ giúp cơ thể tránh được những biến chứng nguy hiểm.

Mọi nhu cầu thăm khám và đặt lịch khám tại Hệ thống Y tế MEDLATEC, quý khách hãy gọi đến hotline 1900 56 56 56.