1. Viêm giác mạc là gì?

Viêm giác mạc là tình trạng giác mạc – lớp màng trong suốt nằm ở phía trước mắt, bị viêm, tổn thương hoặc nhiễm trùng. Giác mạc đóng vai trò quan trọng trong việc hội tụ ánh sáng và bảo vệ mắt khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường. Khi giác mạc bị viêm, mắt có thể xuất hiện nhiều triệu chứng khó chịu như đỏ, sưng, đau nhức, chảy nước mắt và nhạy cảm với ánh sáng.

Tình trạng này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi và được chia thành nhiều dạng:

• Viêm giác mạc cấp tính: Xuất hiện đột ngột, triệu chứng rõ rệt, thường do nhiễm trùng hoặc chấn thương.
• Viêm giác mạc mạn tính: Diễn tiến chậm, kéo dài, thường liên quan đến các bệnh lý nền hoặc tiếp xúc môi trường lâu dài.
• Viêm giác mạc do nhiễm trùng: Nguyên nhân phổ biến nhất, bao gồm vi khuẩn, virus, nấm hoặc ký sinh trùng.
• Viêm giác mạc không nhiễm trùng: Thường liên quan đến dị ứng, khô mắt, hoặc các yếu tố cơ học, hóa chất.

2. Nguyên nhân gây viêm giác mạc

Bệnh có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, từ nhiễm trùng đến các yếu tố môi trường hoặc thói quen sinh hoạt. Việc xác định đúng nguyên nhân giúp lựa chọn phương pháp phòng ngừa và điều trị phù hợp. 

Nhiễm trùng 

Đây là nguyên nhân phổ biến nhất gây viêm giác mạc. Vi khuẩn, virus, nấm hoặc ký sinh trùng có thể xâm nhập vào giác mạc qua vết trầy xước, tiếp xúc với nước bẩn hoặc vệ sinh mắt không đúng cách. Khi bị nhiễm trùng, giác mạc có thể sưng, đỏ, đau nhức và giảm thị lực. Dưới đây là chi tiết các tác nhân:

• Vi khuẩn: Thường gặp ở những người đeo kính áp tròng hoặc mắt bị trầy xước. Nếu không được điều trị kịp thời, vi khuẩn có thể gây loét giác mạc.
• Virus: Ví dụ như Herpes simplex có thể dẫn đến viêm giác mạc, mắt đỏ, đau và nhạy cảm với ánh sáng.
• Nấm: Thường xảy ra sau chấn thương với vật liệu thực vật, viêm nặng và khó điều trị.
• Ký sinh trùng: Acanthamoeba là loại ký sinh trùng nguy hiểm, thường xuất hiện ở người dùng nước hoặc dung dịch kính áp tròng không vệ sinh đúng cách. 

Chấn thương hoặc dị vật 

Các vết trầy xước giác mạc, bụi bẩn, mảnh vụn hay vật nhọn tiếp xúc trực tiếp với mắt đều có thể làm giác mạc bị tổn thương. Tình trạng này tạo cơ hội cho vi khuẩn hoặc các tác nhân gây hại khác xâm nhập, dẫn đến viêm giác mạc. Ngay cả những va chạm nhẹ hoặc cọ xát mắt quá mạnh cũng có thể gây tổn thương và tăng nguy cơ viêm.

Sử dụng kính áp tròng không đúng cách 

Kính áp tròng là vật dụng tiện lợi nhưng nếu sử dụng sai cách, nó có thể trở thành nguyên nhân gây viêm giác mạc. Một số thói quen rủi ro bao gồm:

• Đeo kính quá thời gian quy định hoặc qua đêm.
• Không vệ sinh kính và hộp đựng kính thường xuyên.
• Sử dụng nước máy hoặc dung dịch không đảm bảo vệ sinh để làm sạch kính.
• Đeo kính khi bơi lội hoặc tiếp xúc với môi trường nhiều vi khuẩn.

Những thói quen này làm tăng nguy cơ vi khuẩn và ký sinh trùng xâm nhập giác mạc, gây viêm và giảm thị lực.

Sử dụng kính áp tròng không đúng cách có thể gây viêm giác mạc

Bệnh lý nền và yếu tố cơ địa 

Một số tình trạng y tế hoặc yếu tố cơ địa cũng khiến giác mạc dễ bị viêm, bao gồm:

• Khô mắt kéo dài.
• Dị ứng mắt.
• Rối loạn miễn dịch.
• Các bệnh lý bẩm sinh về giác mạc.

Những yếu tố này làm giảm khả năng tự bảo vệ của giác mạc, khiến mắt dễ nhiễm trùng hoặc tổn thương.

Yếu tố môi trường 

Môi trường sống và làm việc cũng ảnh hưởng đến sức khỏe giác mạc. Khói bụi, hóa chất, ánh sáng mặt trời mạnh hoặc không khí ô nhiễm có thể kích thích giác mạc, làm tăng nguy cơ viêm. Việc tiếp xúc thường xuyên với các yếu tố này mà không có biện pháp bảo vệ sẽ khiến mắt dễ tổn thương và khó hồi phục.

3. Triệu chứng nhận biết viêm giác mạc là gì?

Viêm giác mạc thường gây ra nhiều triệu chứng khó chịu, đôi khi xuất hiện đột ngột hoặc tiến triển từ từ, tùy thuộc vào nguyên nhân gây bệnh. Nhận biết sớm các dấu hiệu sau giúp người bệnh điều trị kịp thời, hạn chế biến chứng nguy hiểm:

Đau và cảm giác khó chịu ở mắt

Người bệnh thường cảm thấy đau nhức, nóng rát hoặc cảm giác như có vật lạ trong mắt. Cơn đau có thể nhẹ ban đầu nhưng tăng dần nếu viêm không được xử lý kịp thời.

Người bị viêm giác mạc thường cảm thấy đau nhức, nóng rát mắt

Mắt đỏ và sưng

Viêm giác mạc làm các mạch máu ở mắt giãn nở, dẫn đến mắt đỏ rõ rệt. Kèm theo đó, mí mắt có thể sưng, tạo cảm giác nặng nề và khó mở mắt.

Chảy nước mắt hoặc mủ

Tùy theo nguyên nhân gây viêm, mắt có thể chảy nước mắt trong hoặc mủ nhầy. Đây là phản ứng tự nhiên của mắt nhằm loại bỏ tác nhân gây viêm nhưng nếu kéo dài, cần thăm khám bác sĩ.

Nhạy cảm với ánh sáng (quáng gà)

Người bệnh dễ bị chói mắt hoặc khó chịu khi tiếp xúc với ánh sáng mạnh. Tình trạng này khiến sinh hoạt hàng ngày, đặc biệt khi ra ngoài trời trở nên bất tiện.

Giảm thị lực hoặc nhìn mờ

Một trong những dấu hiệu nghiêm trọng của viêm giác mạc là giảm thị lực tạm thời hoặc nhìn mờ. Nếu không được điều trị, giác mạc có thể bị sẹo, dẫn đến mất thị lực vĩnh viễn.

4. Cách phòng ngừa viêm giác mạc hiệu quả

Để bảo vệ mắt và hạn chế nguy cơ viêm giác mạc, người bệnh nên thực hiện những biện pháp phòng ngừa sau:

Vệ sinh mắt và rửa tay thường xuyên

Việc giữ gìn vệ sinh cá nhân, đặc biệt là rửa tay trước khi chạm vào mắt hoặc tháo, lắp kính áp tròng, giúp ngăn chặn vi khuẩn, virus và các tác nhân gây hại xâm nhập vào giác mạc.

Sử dụng kính bảo hộ khi cần thiết

Khi làm việc trong môi trường nhiều bụi, hóa chất, ánh sáng mạnh hoặc khi tham gia các hoạt động thể thao, nên đeo kính bảo hộ để tránh các tổn thương cơ học và kích thích từ môi trường.

Sử dụng kính áp tròng đúng cách

Người dùng cần tuân thủ thời gian đeo kính theo hướng dẫn, tránh đeo quá lâu hoặc đeo khi ngủ. Đồng thời, kính và hộp đựng kính phải được vệ sinh thường xuyên bằng dung dịch chuyên dụng để loại bỏ vi khuẩn và tạp chất. 

Ngoài ra, không nên đeo kính khi bơi lội hoặc tiếp xúc với môi trường nhiều vi khuẩn, vì điều này dễ tạo điều kiện cho vi khuẩn hoặc ký sinh trùng xâm nhập, dẫn đến viêm giác mạc. 

Khám mắt định kỳ

Định kỳ kiểm tra mắt giúp phát hiện sớm các vấn đề về giác mạc, điều chỉnh các thói quen sinh hoạt hoặc điều trị kịp thời nếu có dấu hiệu viêm.

Hạn chế dụi mắt và tiếp xúc với tác nhân gây dị ứng

Dụi mắt hoặc tiếp xúc với khói bụi, phấn hoa, hóa chất có thể làm tổn thương giác mạc và tăng nguy cơ viêm. Khi mắt ngứa hoặc có dị vật, nên rửa mắt bằng nước muối sinh lý thay vì dùng tay.

5. Khi nào cần đi khám bác sĩ?

Người bệnh nên thăm khám bác sĩ nhãn khoa ngay khi xuất hiện những dấu hiệu nghiêm trọng hoặc kéo dài để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh để tình trạng tiến triển nặng. Cụ thể, bạn cần đi khám nếu:

• Đau mắt nhiều, mắt đỏ hoặc chảy mủ kéo dài: Đây có thể là dấu hiệu của viêm giác mạc nặng, cần can thiệp y tế ngay.
• Giảm thị lực hoặc nhìn mờ: Khi giác mạc bị tổn thương hoặc nhiễm trùng, thị lực có thể giảm nhanh chóng; việc thăm khám sớm giúp hạn chế tổn thương vĩnh viễn.
• Nhạy cảm với ánh sáng: Nếu mắt quá chói hoặc khó chịu khi ra ngoài trời, đây có thể là dấu hiệu viêm giác mạc tiến triển.
• Không cải thiện sau khi sử dụng thuốc mắt thông thường: Bạn nên đến gặp bác sĩ nếu tình trạng không thuyên giảm sau sử dụng thuốc.
• Có tiền sử bệnh lý mắt hoặc đang đeo kính áp tròng: Những người có nguy cơ cao nên thăm khám sớm ngay khi xuất hiện triệu chứng bất thường.

Bạn nên đến thăm khám bác sĩ nếu đau mắt nhiều, mắt đỏ hoặc chảy mủ kéo dài

Bài viết trên đây là tổng hợp thông tin về viêm giác mạc là gì, nguyên nhân, triệu chứng nhận biết, cách phòng ngừa hiệu quả và khi nào cần thăm khám bác sĩ. Việc nắm rõ những kiến thức này sẽ giúp bạn bảo vệ sức khỏe mắt, duy trì thị lực ổn định và hạn chế các biến chứng nguy hiểm.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc liên quan, hoặc nhu cầu thăm khám mắt định kỳ, có thể liên hệ Tổng đài MEDLATEC 1900 56 56 56 để được giải đáp nhanh chóng và đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa.