1. Đặc điểm của bệnh viêm họng hạt ở trẻ em

1.1. Về khái niệm viêm họng hạt

Viêm họng hạt là một dạng viêm mạn tính ở niêm mạc họng, đặc trưng bởi sự xuất hiện của các hạt lympho ở thành sau họng. Các hạt này có kích thước nhỏ, màu đỏ hoặc hồng, đôi khi có thể nhìn thấy rõ bằng mắt thường. Ở trẻ em, do hệ miễn dịch chưa phát triển hoàn thiện, niêm mạc họng dễ bị tổn thương và viêm nhiễm nên dễ mắc viêm họng hạt hơn so với người lớn.

Viêm họng hạt thường xuất hiện sau những đợt viêm họng cấp tính không được điều trị dứt điểm, khiến vi khuẩn và virus tồn tại lâu dài trong niêm mạc họng. Các hạt lympho trong viêm họng hạt thực chất là kết quả của quá trình tấn công chống lại nhiễm trùng của các tế bào miễn dịch. Khi các hạt này phát triển quá mức, sẽ gây ra viêm họng hạt.

Hình ảnh cho thấy viêm họng hạt ở trẻ

1.2. Đặc điểm viêm họng hạt ở trẻ em

- Đối tượng dễ mắc

Trẻ em ở mọi độ tuổi đều có thể mắc viêm họng hạt, nhưng phổ biến nhất là 3 - 10 tuổi. Ở độ tuổi này, trẻ thường có sức đề kháng yếu, dễ bị nhiễm các loại vi khuẩn và virus từ môi trường xung quanh. Trẻ em trong độ tuổi đi học, đặc biệt là trong các môi trường đông đúc như nhà trẻ, mẫu giáo, rất dễ lây nhiễm bệnh từ bạn bè.

- Triệu chứng nhẹ nhưng kéo dài

Viêm họng hạt ở trẻ em thường có triệu chứng không quá nghiêm trọng nhưng kéo dài dai dẳng. Trẻ có thể cảm thấy khó chịu trong họng, khô họng và có cảm giác vướng víu khi nuốt. Đôi khi, trẻ có thể bị ho khan, nhất là vào ban đêm hoặc buổi sáng sớm.

2. Nguyên nhân khiến trẻ bị viêm họng hạt

2.1. Nhiễm virus, vi khuẩn

Vi khuẩn Streptococcus, Staphylococcus là một trong những tác nhân chính gây viêm họng hạt ở trẻ em. Chúng có thể gây ra các đợt viêm họng cấp tính và nếu không được điều trị kịp thời, vi khuẩn này có thể lưu trú và phát triển thành viêm họng hạt mạn tính. Trẻ em thường tiếp xúc với vi khuẩn này thông qua môi trường học đường, nơi có nhiều trẻ cùng nhau chơi đùa và dễ dàng lây nhiễm cho nhau.

Bên cạnh đó, các loại virus như: Adenovirus, Rhinovirus,... rất dễ lây lan qua đường hô hấp, đặc biệt là trong môi trường như trường học, nhà trẻ. Khi bị nhiễm lây nhiễm, niêm mạc họng bị viêm, tạo điều kiện cho sự phát triển của các hạt lympho.

2.2. Yếu tố môi trường

Môi trường ô nhiễm, chứa nhiều khói bụi, khí thải công nghiệp là nguyên nhân hàng đầu gây ra các bệnh về đường hô hấp, trong đó có viêm họng hạt. Trẻ em sống ở các khu vực đô thị, gần nhà máy hoặc những nơi có mật độ giao thông cao dễ bị ảnh hưởng bởi không khí ô nhiễm, dẫn đến viêm nhiễm niêm mạc họng.

Ngoài ra, các chất gây dị ứng như phấn hoa, lông thú cưng, mạt bụi nhà có thể kích thích niêm mạc họng, gây viêm và hình thành các hạt lympho. Trẻ em có tiền sử dị ứng hoặc hen suyễn thường dễ bị viêm họng hạt khi tiếp xúc với các dị nguyên này.

Điều kiện môi trường sống ô nhiễm là nguyên nhân phổ biến gây nên viêm họng hạt ở trẻ em

2.3. Các yếu tố nguy cơ gây viêm họng hạt

- Đề kháng yếu

Trẻ em có hệ miễn dịch chưa hoàn thiện nên dễ bị các tác nhân gây bệnh tấn công. Đặc biệt, trẻ bị suy dinh dưỡng, thiếu vitamin hoặc có tiền sử bệnh lý đường hô hấp mạn tính thường dễ mắc viêm họng hạt hơn. Sức đề kháng yếu khiến cơ thể của trẻ không đủ khả năng chống lại vi khuẩn và virus nên viêm nhiễm kéo dài.

- Thói quen sinh hoạt

Thói quen sinh hoạt không lành mạnh như không giữ vệ sinh cá nhân, ăn uống không đảm bảo vệ sinh, hút thuốc lá thụ động cũng là nguyên nhân gây viêm họng hạt ở trẻ em. Mặt khác, trẻ thường xuyên ăn đồ ăn lạnh, đồ uống có gas cũng dễ bị kích thích niêm mạc họng và gây nên viêm họng hạt.

- Tiếp xúc với người bệnh

Trẻ em thường xuyên tiếp xúc với người bệnh trong gia đình hoặc trường học dễ bị lây nhiễm vi khuẩn và virus gây viêm họng hạt. Việc trẻ không được cách ly hoặc bảo vệ đúng cách khi trong nhà có người bị viêm họng cũng là nguyên nhân khiến trẻ dễ bị nhiễm bệnh.

2.4. Điều kiện môi trường sống

Sống trong môi trường ẩm ướt, không đảm bảo vệ sinh là điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn và nấm mốc phát triển. Trẻ em sống trong những môi trường này dễ bị các bệnh về đường hô hấp, trong đó có viêm họng hạt.

2.5. Thay đổi thời tiết

Thời tiết thay đổi thất thường, đặc biệt là trong những giai đoạn giao mùa, khiến trẻ em dễ bị viêm họng. Thời tiết lạnh, hanh khô làm khô niêm mạc họng, tạo điều kiện cho vi khuẩn và virus xâm nhập, gây ra bệnh lý này.

3. Phương pháp điều trị viêm họng hạt ở trẻ em

Cha mẹ nên cho trẻ đi khám bác sĩ chuyên khoa để biết hướng điều trị an toàn cho trẻ bị viêm họng hạt

Điều trị viêm họng hạt ở trẻ em, bác sĩ sẽ căn cứ trên mức độ nghiêm trọng của triệu chứng bệnh, thể trạng của bệnh nhân để đưa ra phác đồ phù hợp:

- Dùng thuốc kháng sinh

Kháng sinh thường được sử dụng khi viêm họng hạt ở trẻ em có nguyên nhân do vi khuẩn. Các loại kháng sinh phổ biến như amoxicillin, penicillin hoặc các cephalosporin thường được bác sĩ kê đơn để điều trị viêm họng hạt ở trẻ em. Điều quan trọng là cha mẹ cần chú ý cho con uống thuốc đúng liều lượng và thời gian sử dụng được khuyến cáo từ nhà sản xuất hoặc theo chỉ định của bác sĩ.

- Thuốc kháng viêm

Thuốc kháng viêm không steroid như ibuprofen hoặc naproxen có thể được sử dụng để giảm viêm và đau họng khi trẻ bị viêm họng hạt. Việc dùng thuốc có tác dụng giảm sưng và làm dịu đau rát họng.

- Thuốc giảm đau

Paracetamol là thuốc giảm đau thường được sử dụng để giảm đau họng và hạ sốt cho trẻ bị viêm họng hạt. Cha mẹ cần chú ý không dùng quá liều và theo dõi phản ứng của trẻ khi sử dụng thuốc.

- Thuốc giảm ho

Nếu trẻ bị ho nhiều, bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm ho để giảm sự khó chịu và giúp trẻ ngủ ngon hơn. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc ho cần được thực hiện dưới sự giám sát của bác sĩ để tránh tác dụng phụ.

Ngoài việc kiên trì điều trị theo phác đồ từ bác sĩ chuyên khoa thì một số biện pháp chăm sóc tại nhà sau đây cũng góp phần cải thiện triệu chứng viêm họng hạt ở trẻ em:

- Uống đủ nước

Giữ cho cơ thể đủ nước là điều rất quan trọng khi điều trị viêm họng hạt. Nước giúp làm dịu họng, giảm khô và kích ứng cổ họng. Cha mẹ nên khuyến khích trẻ uống nhiều nước lọc, nước trái cây và tránh các loại đồ uống có chứa caffeine hoặc đồ uống có gas.

- Chế độ dinh dưỡng

Chế độ dinh dưỡng hợp lý giúp tăng cường hệ miễn dịch và giúp trẻ hồi phục nhanh hơn. Cha mẹ nên cho trẻ ăn nhiều rau xanh, trái cây giàu vitamin C và thực phẩm chứa nhiều protein. Tránh cho trẻ ăn các loại thực phẩm cay nóng, chiên xào.

- Vệ sinh cá nhân và môi trường sống

Giữ vệ sinh cá nhân và môi trường sống sạch sẽ giúp ngăn ngừa sự lây lan của vi khuẩn và virus. Cha mẹ nên hướng dẫn trẻ rửa tay thường xuyên, vệ sinh đồ chơi và đảm bảo không khí trong nhà luôn thông thoáng. Sử dụng máy lọc không khí nếu cần thiết cũng sẽ giảm thiểu bụi và các tác nhân gây dị ứng.

Cha mẹ cần theo dõi triệu chứng của trẻ trong suốt quá trình điều trị. Nếu thấy trẻ có dấu hiệu bất thường như sốt cao, khó thở hoặc triệu chứng không thuyên giảm sau vài ngày điều trị, cần đưa trẻ đến khám bác sĩ ngay.

Việc hiểu rõ nguyên nhân và cách điều trị viêm họng hạt ở trẻ em sẽ giúp cha mẹ chăm sóc con cái một cách tốt nhất. Nếu có dấu hiệu bất thường, đừng ngần ngại liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 để đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC để trẻ được khám và điều trị kịp thời.