1. Thế nào là sự phân mảnh ADN tinh trùng?

Để duy trì hoạt động sinh sản bình thường, cần có sự kết hợp ở cả nam giới và nữ giới. Khởi đầu chính là quá trình thụ tinh, là sự kết hợp của tinh trùng và trứng.

Bình thường các ống sinh tinh đảm nhận nhiệm vụ sản xuất tinh trùng. Các tinh trùng trưởng thành, hoàn thiện về cấu trúc và các chức năng để có thể thụ tinh cần phải trải qua rất nhiều giai đoạn. 

Cấu tạo của một tinh trùng bình thường gồm ba phần cơ bản là: đầu, cổ và đuôi tinh trùng.

Đầu tinh trùng có "mũ" acrosome có chức năng là ly giải màng trứng để tinh trùng kết hợp được với trứng trong quá trình tạo hợp tử, bên trong đầu tinh trùng là bộ nhân, và bên trong nhân chứa vật liệu di truyền căn bản nhất chính là bộ gen (ADN) để kết hợp với bộ gen của trứng để tạo ra thai nhi. 

Hình 1: Hình ảnh của tinh trùng bình thường

Phân mảnh ADN tinh trùng (hay gọi là tinh trùng đứt gãy ADN) là tình trạng chuỗi ADN của tinh trùng bị đứt ra thành từng đoạn nhỏ mà không có sự liền mạch. 

Người ta thường tiến hành xét nghiệm tinh dịch đồ để kiểm tra tình trạng tinh trùng nhưng việc xét nghiệm tinh dịch đồ chỉ có thể xác định được hình dáng bên ngoài của tinh trùng và tỉ lệ tinh trùng bình thường, bất thường, mà không thể biết được hệ gen bên trong như thế nào.  

Vì thế, trong những trường hợp cần thiết sẽ phải có những xét nghiệm đặc biệt để kiểm tra độ đứt gãy ADN của tinh trùng, kể cả trong những trường hợp có kết quả tinh dịch đồ bình thường.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến phân mảnh ADN tinh trùng như:

• Đứt gãy ADN thường liên quan đến các rối loạn trong hoạt động chết theo chương trình hoặc do sự thành thục không thành công của tinh trùng.

• Những nguyên nhân do hệ sinh dục nam như: viêm đường tiết niệu, nhiễm trùng tuyến sinh dục, giãn tĩnh mạch thừng tinh,có các bệnh lý tại cơ quan sinh dục,...

• Lối sống không lành mạnh như: sử dụng ma túy, các chất kích thích, hút thuốc lá, trầm cảm, sử dụng nhiều loại thực phẩm chứa hóa chất cũng có thể gây ra đứt gãy ADN.

• Người điều trị ung thư bằng hóa trị, thường xuyên để vùng bìu bị nóng cũng là nguyên nhân gây ra đứt gãy tinh trùng.

• Đặc biệt sự phá hoại của các gốc tự do là nguyên nhân chính gây ra tình trạng đứt đoạn ADN của tinh trùng.

Phân mảnh ADN tinh trùng là một trong những tổn thương cấu trúc di truyền mà cụ thể là sự đứt gãy bên trong ADN dẫn tới khả năng thụ tinh kém, thai kém phát triển hoặc thai dị tật bẩm sinh, dễ sảy thai. Phân mảnh ADN chiếm tỉ lệ hơn 20% các trường hợp vô sinh nam. 

2. Xét nghiệm Halosperm có vai trò gì trong đánh giá phân mảnh ADN tinh trùng?

Halosperm là một xét nghiệm đo sự phân mảnh ADN của tinh trùng một cách nhanh chóng, dễ dàng và đánh giá được mức độ đứt gãy ADN tinh trùng là nặng, trung bình hay nhẹ. 

Xét nghiệm Halosperm

Kết quả Halosperm giúp các chuyên gia ra quyết định lựa chọn kỹ thuật hỗ trợ sinh sản phù hợp nhất cho mỗi cặp vợ chồng.

Việc xét nghiệm halosperm là rất cần thiết trong những trường hợp: 

• Các cặp vợ chồng có tiền sử sảy thai, sảy thai, thai lưu liên tiếp (từ 2 lần trở lên).

• Các cặp vợ chồng bị vô sinh mà chưa tìm ra nguyên nhân.

• Nam giới hay sử dụng quần áo bó sát.

• Đàn ông có tiền sử ung thư.

• Đàn ông đang điều trị bằng thuốc.

• Đàn ông tiếp xúc với các tác nhân độc hại.

• Đàn ông bị nhiễm trùng đường sinh dục.

• Đàn ông có thói quen lối sống không lành mạnh: những người hút thuốc, ít vận động, có chế độ ăn uống không cân bằng hoặc béo phì.

• Chất lượng phôi kém trong chu kỳ hiến trứng thứ hai.

• Yếu tố nam không rõ nguyên nhân.

• Nam giới trên 40 tuổi.

• Mật độ tinh trùng từ 5 triệu/ml.

• Thất bại IVF/ICSI nhiều lần.

• Nam giới làm việc trong môi trường tiếp xúc nhiều với hóa chất độc hại.

Kết quả của xét nghiệm Halosperm:

• DFI < 15%: Bình thường.

• DFI < 30 %: Đứt gãy trung bình.

• DFI > 30%: Đứt gãy nhiều.

Tỷ lệ đứt gãy ADN của tinh trùng (DFI) này càng cao thì khả năng có con sau khi sử dụng các phương pháp hỗ trợ sinh sản càng thấp. 

Trong trường hợp kết quả DFI >30% tức là ADN tinh trùng phân mảnh nhiều thì nó là yếu tố nguy cơ cao gây ra vô sinh nam, hoặc là nguyên nhân của sảy thai liên tiếp, thai lưu, thai dị tật,...

Hình 2: Xét nghiệm giúp hỗ trợ lựa chọn phương pháp hỗ trợ sinh sản

3. Cần thực hiện điều gì để hạn chế kết quả Halosperm bất thường?

Tìm ra nguyên nhân và điều trị nguyên nhân gây bệnh là cách giúp cải thiện tình trạng tinh trùng đứt gãy ADN một cách hiệu quả. Kết hợp với việc cải thiện lối sống sinh hoạt khoa học để cải thiện chất lượng gen của tinh trùng. 

Một chế độ ăn hợp lý, đầy đủ dưỡng chất sẽ giúp cải thiện tình trạng tinh trùng, tăng số lượng, chất lượng tinh trùng, tăng khả năng có con. 

Cần bổ sung các thực phẩm có nhiều kẽm (có nhiều trong hàu, thịt bò), acid folic, vitamin C (có nhiều trong cam, bưởi), vitamin E (rau cải xanh, hạnh nhân, bơ, hạt dẻ), L-carnitine, Coenzyme Q10 (có trong dầu cá, như cá hồi, cá ngừ). 

Ngoài ra, có thể sử dụng thêm các vitamin đường uống và các sản phẩm thực phẩm chức năng để nâng cao sức khỏe.

Nên luyện tập thể dục hàng ngày, ngừng hút thuốc lá, hạn chế rượu bia, tránh tiếp xúc với hóa chất độc hại, không nên ngồi lâu, tắm nước nóng quá lâu, không nên bỏ điện thoại vào túi quần,...

Hình 3: Lối sống lành mạnh có thể cải thiện chất lượng tinh trùng

Vì chi phí cho các phương pháp hỗ trợ sinh sản là tương đối cao nên vấn đề lựa chọn phương pháp phù hợp với cả vợ và chồng một việc hết sức quan trọng. Vậy nên xét nghiệm Halosperm là một xét nghiệm quan trọng trong việc xác định yếu tố gây vô sinh hiếm muộn và nó còn giúp bác sĩ quyết định lựa chọn phương pháp hỗ trợ sinh sản thích hợp nhất.

Hiện nay Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đã và đang triển khai thực hiện xét nghiệm Halosperm nhằm phục vụ cho nhu cầu khám, chữa bệnh của các cặp vợ chồng hiếm muộn. Với hệ thống trang thiết bị hiện đại cùng đội ngũ nhân viên có trình độ trung tâm xét nghiệm của bệnh viện luôn tự tin đưa ra những kết quả chính xác và nhanh chóng nhất.

Để biết thêm chi tiết quý khách vui lòng gọi đến số hotline 1900 56 56 56 để được giải đáp các thắc mắc hoàn toàn miễn phí.