1. Vai trò của magie trong cơ thể

Magie là cation nội bào phong phú thứ hai sau kali. Nó là một khoáng chất thiết yếu và là đồng yếu tố cho hàng trăm enzyme. Nó tham gia vào nhiều chức năng sinh lý bao gồm các quá trình sinh năng lượng, tổng hợp axit nucleic, protein, vận chuyển ion, tín hiệu tế bào và chức năng cấu trúc. 

Cơ thể người trưởng thành chứa khoảng 25 gam Magie. Khoảng 50 đến 60% magie của cơ thể được tìm thấy trong xương, phần còn lại được tìm thấy trong các mô mềm, chủ yếu trong cơ bắp. Máu chứa ít hơn 1% tổng magie cơ thể. Chỉ có dạng magie tự do, bị ion hóa (Mg 2+ ) là hoạt động sinh lý. Magie liên kết với protein và chelated phục vụ để đệm các magie tự do, ion hóa.

Hình 1: Magie là một trong những khóa chất cần thiết trong cơ thể

Thiếu magie nghiêm trọng có thể cản trở quá trình vitamin D của cơ thể và cân bằng nội môi canxi. Một số người dễ bị thiếu magie, đặc biệt là những người bị rối loạn tiêu hóa hoặc những người mắc các bệnh về  thận, những người mắc chứng nghiện rượu mãn tính và người già.  

Ăn uống không đầy đủ và/hoặc nồng độ magie trong huyết thanh thấp có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch, loãng xương và rối loạn chuyển hóa, bao gồm hội chứng chuyển hóa, tăng huyết áp và đái tháo đường type 2. Ngoài ra magie còn cải thiện độ nhạy của insulin ở những người có nguy cơ mắc đái tháo đường type 2. Các thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát cũng đã nghiên cứu vai trò của việc bổ sung magie trong phòng ngừa các biến chứng sau đột quỵ hoặc phẫu thuật tim.

Magie sunfat được sử dụng trong chăm sóc sản khoa để ngăn ngừa co giật ở phụ nữ mang thai bị tiền sản giật hoặc sản giật. Các nghiên cứu quan sát và các thử nghiệm ngẫu nhiên có kiểm soát cũng hỗ trợ vai trò của magie trong việc ngăn ngừa tổn thương não ở trẻ sinh non. 

Mức dung nạp trên có thể chấp nhận được đối với magie bổ sung là 350 mg/ngày. Uống quá nhiều magie bổ sung có thể dẫn đến tác dụng phụ, đặc biệt là ở những người bị suy giảm chức năng thận.  

2. Triệu chứng của tình trạng thiếu magie

Khi thiếu magie trong cơ thể, dấu hiệu sớm nhất là giảm nồng độ magie huyết thanh vì vậy xét nghiệm Magnesium rất quan trọng trong việc theo dõi nồng độ magie. 

Khi sự suy giảm magie tiến triển, bài tiết PTH giảm xuống nồng độ thấp. Ngoài hạ kali máu, các dấu hiệu thiếu magie nghiêm trọng bao gồm hạ canxi máu, nồng độ kali huyết thanh thấp (hạ kali máu), giữ natri, nồng độ PTH lưu thông thấp sẽ gây ra các triệu chứng thần kinh và cơ bắp (run rẩy, co thắt cơ bắp, tetany), chán ăn, buồn nôn, nôn và thay đổi tính cách.

Hình 2: Triệu chứng chán ăn có thể do thiếu magie

Mặc dù thiếu magie nhẹ có thể không gợi ra các triệu chứng lâm sàng, nhưng nó có thể liên quan đến việc tăng nguy cơ phát triển các bệnh mãn tính như: tình trạng giảm hấp thu, nghiện rượu mạn, suy thận, tiêu chảy mạn,...

3. Xét nghiệm Magnesium máu

Xét nghiệm Magnesium máu là đo nồng độ của magie trong huyết thanh. Người bệnh không nhất thiết phải nhịn ăn trước khi lấy máu nhưng cần phải ngừng dùng tất cả các loại thuốc có chứa muối magie từ 3 ngày trước đó.

Magnesium máu có thể được thực hiện trên bệnh phẩm:

- Huyết thanh (phản ánh lượng magie ngoài tế bào): Mẫu máu được lấy vào ống nghiệm không có chất chống đông.

- Hồng cầu (phản ánh lượng magie trong tế bào): Mẫu được lấy vào ống nghiệm chứa chất chống đông heparin lithium.

Hình 3: Xét nghiệm Magnesium máu

Vì magie là cation nằm chủ yếu trong tế bào vì vậy không nên garo quá lâu khi tiến hành lấy mẫu để tránh vỡ hồng cầu và cần phải nhanh chóng tách huyết thanh/huyết tương càng sớm càng tốt.

Giá trị bình thường của Magnesium máu trong cơ thể: 

- Huyết thanh: 0.66 - 1,07 mmol/l.

- Hồng cầu: 2,25 -  3,00 mmol/l.

Tăng nồng độ magie máu thực phẩm không gây nguy cơ sức khỏe ở những người khỏe mạnh vì thận loại bỏ lượng dư thừa trong nước tiểu. Tuy nhiên, nồng độ cao magie từ bổ sung chế độ ăn uống hoặc sử dụng thuốc thường dẫn đến tiêu chảy có thể đi kèm với buồn nôn và đau quặn bụng.  Tiêu chảy là tác dụng nhuận tràng của muối magie là do hoạt động thẩm thấu của muối không được hấp thụ trong ruột và ruột kết và kích thích nhu động dạ dày. Thường gặp trong các trường hợp:

- Do thuốc: sử dụng các thuốc lợi tiểu, lạm dụng thuốc xổ hoặc thuốc tẩy chứa magie, dùng các dung dịch truyền magie (trong điều trị tiền sản giật), nuôi dưỡng đường tĩnh mạch, sử dụng quá nhiều lithium carbonat có thể gây ra tính trạng tăng magie máu.

- Suy thận.

- Một số trường hợp khác có thể gặp như: bệnh Addison, sau cắt bỏ tuyến thượng thận, mất nước nặng, nhiễm toan ceton do đái tháo đường chưa được điều trị, cường giáp, suy giáp, đa u tủy xương,...

Giảm nồng độ magie máu thường do những nguyên nhân:

- Giảm hấp thu qua đường tiêu hóa: các tình trạng rối loạn tiêu hóa như tiêu chảy kéo dài, bệnh Crohn , hội chứng kém hấp thu, bệnh celiac, phẫu thuật cắt bỏ một phần ruột non và viêm ruột do phóng xạ đều có thể dẫn đến suy giảm magie. Các tình trạng thiếu vitamin D cũng làm giảm hấp thu magie qua đường tiêu hóa gây giảm magie máu.

- Mất quá nhiều magie qua nước tiểu: những tình trạng rối loạn chức năng thận như tổn thương ống thận, viêm cầu thận mạn, viêm bể thận mạn, hoại tử ống thận cấp, đái nhiều do glucose, ure, manitol hoặc sau khi loại bỏ tác nhân gây tắc nghẽn đường niệu và việc sử dụng lâu dài một số thuốc lợi tiểu nhất định (có thể dẫn đến tăng mất magie trong nước tiểu). Nhiều loại thuốc khác cũng có thể dẫn đến lãng phí magie thận.

- Rối loạn nội tiết và chuyển hóa: Một số tình trạng, chẳng hạn như đái tháo đường, rối loạn tuyến cận giáp, suy giảm phosphat, cường aldosteron nguyên phát hoặc thứ phát, tăng canxi máu, điều trị insulin cho người bệnh nhiễm toan ceton và thậm chí cho con bú quá mức, có thể dẫn đến giảm magie máu.

- Do thuốc: dùng nhiều lợi tiểu, kháng sinh (aminoglycoside, gentamicin, tobramycin, carbenicillin, ticarcillin, amphotericin B), Digitalis, các thuốc chống ung thư, cyclosporin cũng có khả năng làm giảm magie trong cơ thể.

- Do cố định quá nhiều magie trong xương do quá trình tạo xương quá mức.

- Ngoài ra còn có một số nguyên nhân khác có thể làm giảm magie như: chế độ dinh dưỡng không hợp lý, viêm tụy cấp và mạn, người bệnh được lọc máu chu kỳ, xơ gan, nhiễm độc thai nghén, tăng thể tích dịch ngoài tế bào, ly giải khối u xương, truyền máu được bảo quản bằng citrat, bỏng nặng, ra nhiều mồ hôi, hạ thân nhiệt,...

Tại sao nên chọn Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC làm đơn vị chăm sóc sức khỏe của bản thân và gia đỉnh bạn? 

MEDLATEC - địa chỉ khám chữa bệnh uy tín

Với hơn 24 năm xây dựng và phát triển, bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đã trở thành một trong những cơ sở y tế tư nhân có uy tín tốt nhất tại Hà Nội. Bệnh viện luôn cố gắng mang đến cho khách hàng sự hài hài lòng về cả chất lượng khám chữa bệnh và các dịch vụ chăm sóc khác.

Gọi ngay đến số hotline 1900 565656 để được tư vấn 24/24 hoàn toàn miễn phí.