1. Vì sao cần xét nghiệm HIV?

Virus HIV là nguyên nhân gây ra Hội chứng suy giảm miễn dịch (AIDS). Trong giai đoạn đầu, bệnh thường không xuất hiện triệu chứng nhưng virus HIV lại có thể khiến hệ miễn dịch bị tổn thương dần dần, từ đó dẫn đến bệnh nhiễm trùng cơ hội nguy hiểm. 

xét nghiệm HIV giúp:

- Nhận biết tình trạng nhiễm HIV từ giai đoạn đầu để kịp thời áp dụng các biện pháp điều trị tích cực.

- Giúp người bệnh có biện pháp tự bảo vệ mình và người khác trước nguy cơ lây nhiễm.

- Giúp bác sĩ đưa ra các phác đồ điều trị hiệu quả, cải thiện chất lượng cuộc sống cho người bệnh.

Xét nghiệm để phát hiện sớm HIV giúp người bệnh được điều trị tích cực, phòng ngừa lây nhiễm cộng đồng

2. Xét nghiệm máu có phát hiện HIV không? Phương pháp nào cho kết quả chính xác?

2.1. Xét nghiệm máu thông thường có phát hiện được HIV hay không?

Với câu hỏi xét nghiệm máu có phát hiện HIV không, câu trả lời như sau: 

Có rất nhiều hình thức xét nghiệm sử dụng mẫu máu. Thông thường, xét nghiệm máu được thực hiện để đánh giá sức khỏe tổng quát, kiểm tra các chỉ số như đường huyết, lipid, chức năng gan - thận và các chỉ số khác trong cơ thể. Giai đoạn đầu, HIV có đặc tính “ẩn”. Lúc này, lượng virus còn thấp và hệ thống miễn dịch mới bắt đầu phản ứng. Vì thế, xét nghiệm máu thông thường không phát hiện được sự tồn tại của Virus HIV.

2.2. Các phương thức xét nghiệm HIV qua mẫu máu

Như vậy, xét nghiệm máu có phát hiện HIV không phụ thuộc vào phương pháp xét nghiệm được thực hiện. Nếu chỉ là xét nghiệm máu đơn thuần, HIV không thể được phát hiện, người bệnh cần sử dụng mẫu máu để thực hiện xét nghiệm HIV sau:

2.2.1. Xét nghiệm kháng thể HIV

Đây là phương pháp phổ biến và được sử dụng rộng rãi trong chẩn đoán lâm sàng. Khi một người nhiễm HIV, cơ thể sẽ sản sinh kháng thể để chống lại virus. Xét nghiệm kháng thể được thực hiện nhằm tìm ra kháng thể này.

- Ưu điểm:

+ Cách thức thực hiện đơn giản, chi phí thấp và dễ thực hiện tại hầu hết cơ sở y tế.

+ Nhận kết quả chỉ trong vòng vài giờ sau khi lấy mẫu.

- Hạn chế:

Khó phát hiện ra sự có mặt của virus HIV ở giai đoạn “cửa sổ”. Thời điểm xét nghiệm cho kết quả chính xác nhất là 2 - 3 tháng sau phơi nhiễm vì lúc này cơ thể mới sản sinh đủ kháng thể để phát hiện HIV. Nếu thực hiện xét nghiệm quá sớm, có khả năng nhận được kết quả âm tính giả.

2.2.2. Xét nghiệm combo kháng thể và kháng nguyên P24

Phương pháp này tập trung vào việc phát hiện kháng nguyên p24 - thành phần protein trong cấu trúc của HIV.

- Ưu điểm:

+ Có thể phát hiện HIV sớm hơn so với xét nghiệm kháng thể, vì kháng nguyên P24 xuất hiện ngay sau khi virus xâm nhập vào cơ thể.

+ Rút ngắn thời gian “cửa sổ” nên ngay khi phát hiện, người bệnh sẽ được can thiệp điều trị kịp thời.

- Hạn chế:

+ Độ nhạy của xét nghiệm có thể giảm dần khi cơ thể bắt đầu sản sinh kháng thể, vì kháng nguyên P24 có thể bị che khuất hoặc giảm nồng độ trong máu.

+ Cần kết hợp với xét nghiệm kháng thể để thu được kết quả chính xác.

Xét nghiệm HIV combo

2.2.3. Test nhanh HIV (Rapid Tests)

HIV test nhanh, thường ở dạng que (que thử sắc ký miễn dịch) là phương pháp xét nghiệm tìm kháng thể HIV trong máu hoặc dịch cơ thể người bệnh trong một khoảng thời gian ngắn (có từ 10 phút đến 2 giờ). Bệnh phẩm có thể là:

- Máu đầu ngón tay, nước bọt.

- Máu toàn phần, huyết thanh (cần phòng xét nghiệm)

Mẫu bệnh phẩm của người nghi nhiễm sẽ được lấy và thử phản ứng với hóa chất có trong bộ kit để phát hiện sự hiện diện của kháng thể HIV. Xét nghiệm âm tính có thể thông báo là âm tính. Nếu kết quả dương tính phải khẳng định bằng xét nghiệm bổ sung.

- Ưu điểm:

+ Có kết quả chỉ sau khoảng 15 phút.

+ Dễ thực hiện tại nhà hoặc cơ sở y tế.

+ Chi phí thấp, phù hợp để sàng lọc diện rộng.

- Hạn chế:

- Nếu người nhiễm HIV đang ở giai đoạn cửa sổ, lượng kháng thể chưa đủ để xét nghiệm phát hiện thì kết quả không chính xác.

+ Nguy cơ kết quả giả dương tính hoặc âm tính giả, cần được xác nhận lại bằng xét nghiệm chuyên sâu hơn.

2.2.4. Xét Nghiệm PCR HIV

Đây là kỹ thuật xét nghiệm tiên tiến, có khả năng phát hiện trực tiếp DNA hoặc RNA của virus HIV trong máu. Xét nghiệm này có thể phân làm 2 loại:

- Định tính: Chỉ trả lời có hay không RNA virus.

- Định lượng: Xét nghiệm đếm tải lượng virus.

Xét nghiệm PCR HIV có ưu điểm nhưng cũng có những hạn chế nhất định:

- Ưu điểm:

+ Rất nhạy và chính xác, có khả năng phát hiện virus ở mức độ rất thấp ngay cả trong giai đoạn đầu của nhiễm bệnh, thường là 1 - 2 tuần sau nhiễm.

+ Không phụ thuộc vào phản ứng miễn dịch của cơ thể, do đó không gặp vấn đề về thời gian “cửa sổ” như các phương pháp dựa trên kháng thể hoặc kháng nguyên.

- Hạn chế:

+ Quy trình xét nghiệm phức tạp và yêu cầu trang thiết bị, nhân lực có chuyên môn cao.

+ Chi phí xét nghiệm cao hơn nên thường được sử dụng trong những trường hợp đặc biệt như cần chẩn đoán sớm ở người có nguy cơ nhiễm HIV cao hoặc trong các nghiên cứu khoa học.

Tư vấn bác sĩ chuyên khoa giúp người bệnh biết xét nghiệm máu có phát hiện HIV không và cần làm xét nghiệm gì

3. Cần làm gì khi nghi ngờ lây nhiễm virus HIV?

Nếu nghi ngờ phơi nhiễm HIV và đang băn khoăn xét nghiệm máu có phát hiện HIV không, bạn hãy:

- Đến trực tiếp cơ sở y tế uy tín để được tư vấn và chọn lựa loại xét nghiệm phù hợp nhất.

- Hiểu rõ về giai đoạn “cửa sổ” để cân nhắc việc lựa chọn thời điểm và loại xét nghiệm cho kết quả xét nghiệm chính xác nhất.

Như vậy, với thắc mắc: “xét nghiệm máu có phát hiện HIV không”, câu trả lời là có thể dùng mẫu máu để phát hiện HIV. Mặt khác, độ chính xác kết quả của xét nghiệm HIV bằng mẫu máu cũng phụ thuộc nhiều vào loại xét nghiệm được sử dụng và thời gian tiến hành xét nghiệm so với thời điểm phơi nhiễm virus.

Quý khách hàng có nhu cầu tư vấn cụ thể hơn về xét nghiệm HIV, hãy liên hệ Hotline 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được giải đáp nhanh chóng, chính xác.