1. Tế bào CD4 là gì?

CD4 là một tế bào rất quan trọng trong hệ thống miễn dịch của cơ thể, nó giúp cơ thể nhận biết các kháng nguyên lạ, điều hòa hệ thống miễn dịch của cơ thể để bảo vệ cơ thể chống lại các tác nhân nguy hại như vi khuẩn, virus.

Hình 1: Tế bào CD4 có vai trò quan trọng trong việc bảo vệ cơ thể khỏi các yếu tố nguy hiểm như virus, vi khuẩn

CD4 thực chất là tế bào lympho T được sinh ra từ tế bào gốc của tủy xương.

Xét nghiệm đếm số lượng tế bào CD4 là xác định số lượng của tất cả tế bào này trong cơ thể. Số lượng tế bào này càng cao chứng tỏ hệ thống miễn dịch của bạn càng khỏe.

2. Liên hệ giữa tế bào CD4 và những người nhiễm HIV/AIDS

HIV là viết tắt của từ Human Immunodeficiency Virus - một loại virus gây hội chứng suy giảm miễn dịch ở người và AIDS là hội chứng suy giảm miễn dịch mắc phải ở những người nhiễm HIV, được coi là giai đoạn cuối của bệnh biểu hiện bởi những nhiễm trùng cơ hội hay các ung thư và gây tử vong cho những người mắc phải.

Về cấu trúc của virus HIV: virus này có lớp vỏ ngoài là một màng lipid kép, gắn trên màng là các gai nhú bản chất là glycoprotein gồm gp 120 và gp 41. Các gai nhú này có ái tính rất cao với các phân tử CD4, thông qua các gai nhú này virus có thể bám và xâm nhập vào tế bào đích có thụ thể CD4.

Các tế bào đích đó có thể là: lympho T, bạch cầu đơn nhân hay các đại thực bào,… Tuy nhiên, tế bào T - CD4 vẫn là mục tiêu chính bởi tế bào này có gắn nhiều thụ thể CD4 nhất và T - CD4 là tế bào quan trọng nhất trong cơ chế đáp ứng miễn dịch của cơ thể do vậy khi số lượng tế bào T - CD4 bị suy giảm sẽ dẫn đến hệ miễn dịch của cơ thể suy giảm và tăng cơ hội cho các nhiễm trùng cơ hội.

Hình 2: Virus HIV phá hủy các tế bào T - CD4 làm suy giảm hệ miễn dịch của cơ thể

Khi virus xâm nhập vào cơ thể, nó có thể tồn tại ở 2 dạng:

+ Virus ở trạng thái “ngủ” không hoạt động nên đây được gọi là giai đoạn không triệu chứng. Các tế bào T - CD4 bị gắn virus ở giai đoạn này vẫn có thể lây truyền cho người khác.

+ Khi virus hoạt động nó gắn vào tế bào T - CD4, ADN của virus gắn vào ADN của tế bào và tế bào này trở thành nơi sản xuất virus HIV. Virus phá vỡ cấu trúc tế bào, làm giảm số lượng tế bào và tiếp tục nhân lên phá vỡ các tế bào khác làm cơ thể không thể chống đỡ lại được chúng.

3. Vai trò của tế bào CD4 là gì?

Tế bào CD4, cụ thể là loại T - CD4 có vai trò nhận biết các kháng nguyên lạ, khi xuất hiện kháng nguyên lạ ở trong cơ thể tế bào hoạt hóa bằng cách tiết các cytokine, phát triển mạnh mẽ để tham gia đáp ứng miễn dịch chống lại sự xâm nhập của virus, vi khuẩn. Ở điều kiện bình thường, các CD4 sẽ điều khiển hệ thống miễn dịch một cách hiệu quả nhất để bảo vệ cơ thể.

Khi cơ thể bị giảm số lượng T - CD4 do một bệnh lý nào đó như HIV/AIDS thì sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến đáp ứng miễn dịch của cơ thể, HIV làm ly giải các T - CD4, cơ thể không còn nhận biết được các kháng nguyên lạ và sức để chống đỡ lại với các nhiễm trùng cơ hội do bệnh đó gây ra.

4. Ý nghĩa của xét nghiệm đếm số lượng tế bào CD4 

Xét nghiệm sử dụng máu tĩnh mạch của bệnh nhân. Lượng máu cần lấy phải đủ để thực hiện xét nghiệm, sau đó mẫu máu này được phân tích trên hệ thống máy móc chuyên dụng. Sau một khoảng thời gian nhất định máy sẽ thông báo kết quả là số lượng tế bào đếm được.

- Khoảng giá trị bình thường của xét nghiệm đối với những người không nhiễm HIV là: 600 - 1000 tế bào / uL.

- Xét nghiệm đếm số lượng tế bào thường được kết hợp cùng xét nghiệm đo tải lượng virus HIV để phản ánh chính xác giai đoạn và theo dõi điều trị bệnh.

Hình 3: Xét nghiệm được dùng để theo dõi tiến triển bệnh và đánh giá mức độ suy giảm miễn dịch ở những người mắc HIV/AIDS

Vì tế bào này có vai trò quan trọng đến hệ miễn dịch của cơ thể do đó việc đêm số lượng tế bào này là cần thiết để chẩn đoán và theo dõi những người nhiễm HIV.

- Ý nghĩa của xét nghiệm đếm số lượng CD4 là:

• Đánh giá mức độ suy giảm miễn dịch và giai đoạn của bệnh HIV:

+ Khi số lượng tế bào trong khoảng 350 - 500 tế bào/ uL: cho biết hệ thống miễn dịch của cơ thể bắt đầu suy yếu.

+ Số lượng tế bào nhỏ hơn 350 tế bào/ uL cho biết hệ miễn dịch của bạn yếu có nguy cơ cao mắc các nhiễm trùng cơ hội. 

+ Khi số lượng tế bào nhỏ hơn 200 tế bào/ uL: có thể bạn đã mắc giai đoạn cuối của bệnh là AIDS, xảy ra các nhiễm trùng cơ hội hay ung thư.

• Theo dõi quá trình phát triển của bệnh:

+ Số lượng CD4 càng thấp thì khả năng phát triển sang giai đoạn AIDS của bệnh nhân càng cao.

• Chỉ định điều trị thuốc kháng virus ARV:

+ Khi số lượng CD4 ở mức nhỏ hơn 350 tế bào/ uL người bệnh có thể bắt đầu thực hiện phác đồ điều trị bằng ARV. Với trẻ < 24 tháng tuổi nếu phát hiện nhiễm HIV cần điều trị ngay không cần phụ thuộc vào kết quả xét nghiệm. Với trẻ từ 24 - 60 tháng tuổi bắt đầu điều trị ARV nếu số lượng tế bào < 750 thế bào/ uL.

• Theo dõi và đánh giá hiệu quả điều trị.

HIV là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, nếu không được phát hiện sẽ lây lan rộng ra cộng đồng. Việc xét nghiệm phát hiện bệnh HIV khi có các yếu tố phơi nhiễm là rất cần thiết, xét nghiệm đếm số lượng tế bào cũng quan trọng trong quá trình theo dõi và điều trị bệnh.

Hình 4: Xét nghiệm đếm tế bào CD4 được phân tích trên hệ thống máy móc hiện đại tại Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC

Bạn nên đến các cơ sở y tế để được các bác sĩ tư vấn thêm về nguy cơ của bệnh và các phương pháp điều trị bệnh. Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC với hơn 24 năm kinh nghiệm trong công tác khám chữa bệnh. Tới khám tại Bệnh viện bạn sẽ được các chuyên gia, bác sĩ đầu ngành trực tiếp thăm khám và điều trị. Các xét nghiệm được thực hiện trên hệ thống máy móc hiện đại nhất cho kết quả nhanh và đảm bảo tin cậy chính xác. Nếu bạn còn thắc mắc cần giải đáp vui lòng gọi cho chúng tôi theo số tổng đài 1900565656 để được tư vấn chi tiết hơn.