1. Xét nghiệm soi tươi phân là gì?

Ký sinh trùng là những sinh vật sống nhờ bên trong cơ thể một sinh vật khác (gọi là vật chủ). Nếu không có vật chủ chúng không thể tồn tại và phát triển được. Với con người, ký sinh trùng là những loài giun (giun đũa, giun tóc, giun móc/mỏ, giun lươn), sán (sán lá gan lớn, sán lá gan nhỏ, sán lá ruột), đơn bào (Cyclospora),… 

Các loại ký sinh trùng này sống bên trong cơ thể con người, lấy chất dinh dưỡng từ cơ thể con người để tồn tại, phát triển và gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người.

- Xét nghiệm soi tươi phân tìm ký sinh trùng là kỹ thuật xét nghiệm tìm trứng các loài giun, sán và đơn bào có trong mẫu phân người bị bệnh.

Hình 1: Xét nghiệm soi tươi phân giúp phát hiện trứng các loài giun, sán, đơn bào ký sinh trong cơ thể con người

2. Khi nào nên thực hiện xét nghiệm soi tươi phân?

Bạn nên đi kiểm tra xét nghiệm sớm ngay khi cơ thể có những bất thường như:

- Rối loạn tiêu hóa: đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy hay táo bón, nôn và buồn nôn,…

- Tính chất phân thay đổi bất thường: phân nhầy, có máu, lỏng như nước,…

- Da xanh, niêm mạc nhợt.

- Ngứa vùng hậu môn.

- Dị ứng hay các vấn đề về da.

3. Xét nghiệm soi tươi phân được thực hiện như thế nào?

Kỹ thuật soi tươi phân được thực hiện qua các bước như sau:

- Bệnh phẩm:

+ Mẫu phân được lấy vào lọ đựng bệnh phẩm sạch (khoảng 5g), có ghi rõ thông tin họ tên và tuổi bệnh nhân sau đó chuyển ngay tới phòng xét nghiệm. Ưu tiên lấy phân ở những chỗ bất thường như chỗ nhầy, có máu, phân đen, có bọt,… để tăng khả năng tìm thấy ký sinh trùng.

+ Nếu mẫu phân không được chuyển ngay về phòng xét nghiệm thì phải được bảo quản trong môi trường thích hợp và đảm bảo thời gian làm xét nghiệm. 

- Chuẩn bị dụng cụ, hóa chất:

+ Dung dịch nước muối sinh lý NaCl 0.9%.

+ Lam kính đã viết tên, tuổi bệnh nhân.

- Dàn bệnh phẩm:

• Với kỹ thuật soi tươi phân tìm trứng và các loại đơn bào trong phân:

+ Nhỏ 1 giọt nước muối sinh lý vào giữa lam kính.

+ Lấy 1 lượng phân bằng đầu que diêm hòa vào giọt nước muối sinh lý trên lam kính, sau đó lậy lamen phủ kín bệnh phẩm và đọc kết quả trên kính hiển vi.

Hình 2: Kỹ thuật soi tập trung trứng giun trong phân

• Với kỹ thuật soi tập trung trứng giun:

+ Lấy 2 - 3 gam phân cho vào lọ đã được đánh dấu, sau đó nhỏ nước muối bão hòa tới 1/3 lọ.

+ Dùng que quấy kỹ để phân hòa đều trong nước muối bão hòa.

+ Cho thêm nước muối đến gần đầy miệng lọ và dùng que vớt những bã phân nổi trong lọ ra.

+ Dùng pipet nhỏ thêm từng giọt nước muối bão hòa đến khi đầy miệng lọ.

+ Đặt lam kính đã đánh dấu lên miệng lọ phân và để yên trong 10 phút.

+ Nhấc nhẹ lam kính lên và lật nhanh lam lại sao cho còn 1 giọt nước phân dính ở lam, sau đó đậy lamen và soi trên kính hiển vi.

4. Kết quả xét nghiệm nói lên điều gì?

Kết quả được đọc trên kính hiển vi ở vật kính x10 và x40. 

- Nếu thấy hình ảnh trứng giun, sán, đơn bào trong mẫu phân là kết quả Dương tính (+).

Kết quả Dương tính khi soi tươi được đánh giá theo tiêu chí sau:

•  Từ 1 - 2 trứng / vi trường: Dương tính (+).

• Từ 3 - 5 trứng / vi trường: Dương tính (++).

• Từ 6 - 20 trứng / vi trường: Dương tính (+++).

• > 20 trứng / vi trường: Dương tính (++++).

- Nếu không phát hiện trứng giun, sán, đơn bào trong mẫu phân là kết quả Âm tính (-).

Hình 3: Hình ảnh trứng giun khi quan sát trên kính hiển vi

- Trong trường hợp soi phân không thấy hình ảnh trứng giun, sán hay đơn bào không khẳng định được bệnh nhân không bị bệnh. Có thể do mẫu phân lấy không đúng thời điểm, không đúng chỗ nên không phát hiện được.

- Đây là những kỹ thuật đơn giản, dễ thực hiện, giá thành rẻ, cho kết quả nhanh. Tuy nhiên, chỉ sử dụng mẫu phân ít nên trong những trường hợp nhiễm ít sẽ có thể không phát hiện được căn nguyên gây bệnh.

5. Các biện pháp phòng ngừa bệnh do ký sinh trùng

Bệnh do ký sinh trùng gặp ở tất cả mọi người không phân biệt tuổi tác, giới tính. Bệnh hay gặp hơn ở các vùng có thời tiết nóng ẩm như Việt Nam. Với tình trạng ô nhiễm môi trường đang ngày càng nghiêm trọng đang tạo điều kiện cơ hội cho bệnh phát triển. Để ngăn ngừa tình trạng bệnh và phòng bệnh hiệu quả các bạn cần lưu ý đến một số biện pháp phòng tránh bệnh dưới đây:

- Nâng cao sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch cho cơ thể bằng cách: tập luyện thể dục thể thao thường xuyên, điều độ. Không làm việc quá căng thẳng, ngủ đủ giấc; hạn chế suy nghĩ tiêu cực, căng thẳng stress.

- Xây dựng môi trường sống xanh, trong lành: giữ vệ sinh sạch sẽ khu nhà ở, giặt giũ quần áo chăn màn thường xuyên, tích cực trồng cây xanh. Quản lý và xử lý phân người, phân động vật hợp lý.

- Chế độ ăn uống khoa học, vệ sinh: ăn nhiều trái cây, rau xanh. Hạn chế rượu bia, thuốc lá và các chất kích thích ảnh hưởng đến sức khỏe. Hạn chế ăn thực phẩm chứa quá nhiều chất béo, đường hay các thực phẩm chế biến sẵn không đảm bảo vệ sinh.

 Thực hiện vệ sinh trong chế biến thực phẩm: ăn chín uống sôi, ngâm rửa thực phẩm cẩn thận trước khi chế biến, sử dụng.

- Giữ vệ sinh cá nhân: luôn rửa tay sạch bằng xà phòng trước khi ăn, trước khi nấu ăn, sau khi đi vệ sinh. 

Thực hiện tẩy giun định kỳ 6 tháng 1 lần.

Hình 4: Giữ vệ sinh ăn uống, vệ sinh cá nhân là phương pháp phòng bệnh hiệu quả

Bệnh do ký sinh trùng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời sẽ gây ra những ảnh hưởng sức khỏe đáng lo ngại cho người bệnh. Khi thấy cơ thể có những thay đổi hay gặp vấn đề về rối loạn tiêu hóa bạn nên đi kiểm tra sức khỏe ngay để kịp thời phát hiện bệnh và điều trị.

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là cơ sở khám chữa bệnh uy tín cho bạn lựa chọn. Với hơn 24 năm kinh nghiệm khám chữa bệnh, Bệnh viện đã xây dựng được thương hiệu về cả chuyên môn và kết quả thăm khám điều trị. 

Bệnh viện sở hữu hệ thống trang thiết bị máy móc tiên tiến hiện đại, dịch vụ khám bệnh nhanh chóng bài bản, đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm có tay nghề cao. Bên cạnh đó Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC còn thực hiện hỗ trợ thanh toán Bảo hiểm y tế lên tới 100% và áp dụng chi trả viện phí cho nhiều công ty bảo hiểm khác như: Bảo hiểm Bảo Việt, Bảo hiểm nhân thọ Dai-ichi Life,… 

Gọi điện tới số 1900 56 56 56 để được tư vấn thêm về các dịch vụ khám chữa bệnh của chúng tôi.