Các tin tức tại MEDlatec

7 cách chăm sóc trẻ bị viêm phổi tại nhà đơn giản, an toàn và hiệu quả

Ngày 28/10/2025
Tham vấn y khoa: ThS.BS Trần Thị Kim Ngọc
Viêm phổi là một trong những bệnh lý hô hấp phổ biến và nguy hiểm nhất ở trẻ nhỏ, đặc biệt là trong giai đoạn thời tiết chuyển mùa. Bên cạnh việc thăm khám, dùng thuốc theo chỉ định thì việc cha mẹ biết cách chăm sóc trẻ bị viêm phổi tại nhà cũng rất quan trọng. Trong bài viết này, cha mẹ sẽ được giới thiệu chi tiết cách chăm sóc trẻ khoa học cùng nhiều thông tin hữu ích khác.

1. Gợi ý 7 cách chăm sóc trẻ bị viêm phổi tại nhà đơn giản, hiệu quả cho cha mẹ

Khi trẻ bị viêm phổi, cha mẹ thường không tránh khỏi lo lắng: làm sao để con mau hồi phục, hô hấp dễ dàng hơn, và tránh biến chứng nguy hiểm? Nếu đây là điều bạn lo lắng, đừng bỏ qua 7 cách chăm sóc trẻ bị viêm phổi tại nhà chuẩn khoa học dưới đây:

1.1. Vệ sinh mũi họng cho bé

Trẻ bị viêm phổi thường có nhiều dịch tiết ở đường hô hấp, khiến bé nghẹt mũi, khó thở. Vì vậy, vệ sinh mũi họng hàng ngày là bước quan trọng giúp làm sạch đờm dãi và hạn chế vi khuẩn phát triển.

Cha mẹ có thể sử dụng nước muối sinh lý 0.9% nhỏ vào mỗi bên mũi của bé, sau đó hút dịch bằng dụng cụ hút mũi chuyên dụng. Lưu ý, bạn nên thực hiện nhẹ nhàng, tránh làm tổn thương niêm mạc mũi của con. Việc vệ sinh này nên được thực hiện 2 - 3 lần mỗi ngày, đặc biệt là trước khi cho bé ăn hoặc ngủ.

Vệ sinh mũi họng là cách chăm sóc trẻ bị viêm phổi tại nhà đơn giản, hiệu quả

1.2. Giúp bé long đờm dễ hơn bằng cách vỗ lưng

Khi trẻ ho có đờm, việc vỗ lưng hỗ trợ long đờm sẽ giúp bé dễ thở hơn và giảm tình trạng ứ đọng dịch trong phổi. Cha mẹ nên để bé nằm nghiêng hoặc nằm sấp trên gối, đầu hơi thấp hơn ngực. Dùng lòng bàn tay khum lại, vỗ nhẹ nhàng từ lưng dưới lên lưng trên trong khoảng 3 - 5 phút. Thời điểm phù hợp để vỗ long đờm là sau khi bé ăn ít nhất 30 phút, để tránh bé nôn trớ.

1.3. Giúp trẻ ho đúng cách

Ho là phản xạ tự nhiên của cơ thể nhằm tống chất nhầy và vi khuẩn ra khỏi đường hô hấp. Tuy nhiên, nếu ho sai cách, bé có thể bị mệt, nôn ói hoặc thậm chí tổn thương họng. Cha mẹ cần khuyến khích trẻ ho nhẹ nhàng để đẩy đờm ra ngoài, không nên cố gắng kìm ho hoặc cho dùng thuốc ức chế ho khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Với trẻ nhỏ, có thể giúp bé ngồi hơi ngả người về trước, vỗ nhẹ lưng để hỗ trợ long đờm trong khi ho.

1.4. Giúp bé hạ sốt

Sốt là biểu hiện thường gặp ở trẻ bị viêm phổi do phản ứng của cơ thể trước nhiễm trùng. Để giúp bé hạ sốt, cha mẹ có thể:

  • Chườm ấm ở trán, nách, bẹn của bé bằng khăn mềm thấm nước ấm.
  • Cho bé mặc quần áo thoáng mát, tránh ủ kín gây tăng thân nhiệt.
  • Cho bé uống nước thường xuyên nhằm bù nước hao hụt do sốt. Có thể cho bé uống oresol nếu bé sốt nhưng cần pha theo đúng liều lượng được ghi trên bao bì. 

Nếu nhiệt độ cơ thể bé cao hơn hoặc bằng 38.5 độ C, có thể sử dụng thuốc hạ sốt theo đúng liều lượng và chỉ định của bác sĩ, thường là paracetamol. Tuyệt đối không tự ý phối hợp nhiều loại thuốc hoặc sử dụng aspirin cho trẻ.

Chườm ấm giúp bé hạ thân nhiệt

1.5. Đảm bảo dinh dưỡng

Khi bị viêm phổi, cơ thể bé cần nhiều năng lượng và dinh dưỡng hơn để chống lại nhiễm khuẩn. Tuy nhiên, do mệt mỏi, trẻ thường biếng ăn hoặc ăn ít.

Lúc này, cha mẹ nên:

  • Thực đơn của bé chia thành nhiều bữa nhỏ trong ngày, ăn ít nhưng thường xuyên.
  • Ưu tiên thức ăn mềm, dễ nuốt, dễ tiêu hóa như cháo, súp, canh rau củ.
  • Bổ sung thực phẩm giàu vitamin A, C, E, kẽm giúp tăng sức đề kháng.
  • Hạn chế đồ chiên rán, cay nóng và thực phẩm nhiều dầu mỡ.

1.6. Uống nước nhiều để loãng đờm và nghỉ ngơi thường xuyên

Nước giúp làm loãng đờm, giảm khô họng và hỗ trợ hệ hô hấp hoạt động tốt hơn. Với trẻ nhỏ, có thể cho uống nước ấm, nước hoa quả loãng hoặc sữa ấm. Ngoài ra, nghỉ ngơi đầy đủ là yếu tố quan trọng giúp cơ thể bé phục hồi nhanh. Hạn chế để bé hoạt động mạnh, chạy nhảy hoặc tiếp xúc với môi trường bụi bẩn, khói thuốc. Không gian nghỉ ngơi của bé nên yên tĩnh, sạch sẽ và thông thoáng.

1.7. Dùng máy tạo độ ẩm và đảm bảo không gian trong phòng luôn ấm áp

Không khí khô lạnh có thể làm tổn thương niêm mạc hô hấp, khiến bé ho nhiều hơn và khó thở. Việc sử dụng máy tạo độ ẩm sẽ giúp duy trì môi trường dễ chịu, giảm kích ứng và hỗ trợ quá trình hồi phục của phổi. Bên cạnh đó, môi trường sống ấm áp, thông thoáng sẽ giúp bé dễ thở, ngủ ngon và nhanh khỏe hơn.

Nên dùng máy tạo độ ẩm trong phòng cho bé

2. Trường hợp nào cần cho trẻ đi khám?

Thông thường, sau 2 - 3 ngày điều trị theo chỉ định, các triệu chứng như ho, sốt, thở nhanh sẽ giảm dần. Tuy nhiên, trường hợp cha mẹ đã áp dụng đầy đủ các cách chăm sóc trẻ bị viêm phổi tại nhà kết hợp cho uống thuốc theo đơn nhưng tình trạng không cải thiện, thậm chí xuất hiện nhiều biểu hiện bất thường, hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức.

Một số dấu hiệu nguy hiểm cha mẹ dễ nhận biết có thể kể đến như:

  • Trẻ thở nhanh hơn bình thường, rút lõm lồng ngực, môi hoặc đầu ngón tay tím tái.
  • Trẻ khó thở, thở rên, ngừng thở từng cơn, hoặc có tiếng thở khò khè rõ rệt.
  • Trẻ nôn nhiều, không thể uống hoặc bú sữa.
  • Sốt cao trên 39 độ C kéo dài trên 3 ngày, không hạ dù đã dùng thuốc.
  • Trẻ co giật, quấy khóc dữ dội, li bì khó đánh thức.

Cho trẻ đi khám bác sĩ nếu sốt cao không khỏi

3. Giải đáp những câu hỏi thường gặp khi trẻ bị viêm phổi

Khi chăm sóc bé bị viêm phổi, có rất nhiều thắc mắc xoay quanh vấn đề này được nhiều cha mẹ đặt ra. Để giúp việc chăm sóc bé đơn giản và hiệu quả hơn, dưới đây là giải đáp chi tiết của một vài vấn đề tiêu biểu:

3.1. Bé bị viêm phổi liệu có được tắm không?

Bé bị viêm phổi vẫn có thể tắm, miễn đảm bảo nhiệt độ cơ thể và nhiệt độ phòng, ấm áp vào mùa đông và thoáng mát vào mùa hè. tắm nhanh không ngâm mình. Cha mẹ nên tắm nhanh bằng nước ấm, trong phòng kín gió và lau khô, giữ ấm ngay sau khi tắm. Nếu bé còn sốt hoặc mệt, chỉ nên lau người bằng khăn ấm để đảm bảo vệ sinh và giữ thân nhiệt ổn định.

3.2. Có nên bật máy lạnh hay bật quạt trong phòng khi bé bị viêm phổi?

Có thể bật nhưng cần điều chỉnh về nhiệt độ, hướng gió. Phòng nên duy trì ở mức 26 - 28 độ C, không để gió thổi trực tiếp vào bé. Nếu dùng quạt, nên đặt cách xa và bật chế độ xoay nhẹ. Môi trường mát, thông thoáng, có độ ẩm vừa phải sẽ giúp bé dễ thở và ngủ ngon hơn.

Bật máy lạnh duy trì nhiệt ở khoảng 28 độ C cho bé

3.3. Làm sao để phòng ngừa nguy cơ bị viêm phổi ở bé?

Cha mẹ cần cho bé tiêm chủng đầy đủ, giữ ấm khi thời tiết lạnh, đảm bảo dinh dưỡng cân bằng và giữ môi trường sống sạch sẽ, không khói bụi hay thuốc lá. Hạn chế để bé tiếp xúc với người đang ho hoặc cảm cúm và khuyến khích rửa tay thường xuyên để ngăn vi khuẩn xâm nhập.

3.4. Chăm sóc bé sau viêm phổi cần lưu ý những gì?

Sau khi khỏi bệnh, bé vẫn cần thời gian để phổi hồi phục hoàn toàn. Cha mẹ nên cho bé ăn uống đủ chất, uống nhiều nước, nghỉ ngơi hợp lý và tránh gió lạnh. Giữ ấm cơ thể, nhất là vùng ngực và cổ, đồng thời tái khám đúng lịch hẹn để bác sĩ kiểm tra tình trạng phổi và đảm bảo bệnh không tái phát.

Áp dụng các cách chăm sóc trẻ bị viêm phổi tại nhà đòi hỏi sự kiên nhẫn, hiểu biết và tỉ mỉ của cha mẹ. Vậy nên mong rằng những chia sẻ này sẽ mang đến nhiều gia trị cho các bậc làm cha mẹ đang chăm con nhỏ hiện nay. Tuy nhiên, để an toàn và giúp con phục hồi sức khỏe nhanh hơn, ba mẹ nên đưa bé đi thăm khám khi có dấu hiệu bất thường tại các cơ sở y tế uy tín như chuyên khoa Nhi thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC. Để đặt lịch khám trước tại MEDLATEC nhanh chóng, Quý khách có thể liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ. 

Lựa chọn dịch vụ

Quý khách hàng vui lòng lựa chọn dịch vụ y tế theo nhu cầu!

Lấy mẫu xét nghiệm tại nhà

Lấy mẫu xét nghiệm tại nhà giúp khách hàng chủ động tầm soát bệnh lý. Đồng thời tiết kiệm thời gian đi lại, chờ đợi kết quả với mức chi phí hợp lý.

Đặt lịch thăm khám tại MEDLATEC

Đặt lịch khám tại cơ sở khám chữa bệnh thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC giúp chủ động thời gian, hạn chế tiếp xúc đông người.