Nhiễm ký sinh trùng do thói quen ăn thực phẩm tái sống: Câu chuyện cũ nhưng chưa hết “nóng”  

Anh L.T.N. (41 tuổi, trú tại Hà Nội) đến thăm khám sức khỏe định kỳ tại Phòng khám Đa khoa MEDLATEC Tây Hồ. Trong quá trình khai thác tiền sử, anh N. cho biết gia đình kinh doanh quán ăn nên thường xuyên tiếp xúc và sử dụng thực phẩm sống, đặc biệt là các loại rau sống và gỏi. Bên cạnh đó, anh không có thói quen tẩy giun định kỳ. Trong quá trình kiểm tra sức khỏe, kết quả chụp CT ổ bụng ghi nhận hình ảnh đám tổn thương tại phân thùy trước sát bao gan, kích thước khoảng 35x54mm, dạng hoại tử dịch hóa nhiều ổ - nghi ngờ tổn thương gan do sán lá gan. Xét nghiệm sàng lọc các bệnh lý ký sinh trùng cho kết quả dương tính với sán lá gan lớn. 

Hình ảnh chụp CT ổ bụng của bệnh nhân phát hiện tổn thương 

Với các bằng chứng lâm sàng và cận lâm sàng, bệnh nhân được chẩn đoán xác định mắc tổn thương gan do nhiễm sán lá gan lớn. Bác sĩ đã kê đơn thuốc điều trị ngoại trú và tư vấn bệnh nhân thay đổi thói quen sinh hoạt, bao gồm: ăn chín, uống sôi, sử dụng thực phẩm đã được nấu chín kỹ, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và tẩy giun định kỳ để phòng bệnh tái phát. 

Cảnh báo sán lá gan rình rập từ thói quen ăn uống của người Việt 

Trực tiếp thăm khám và điều trị trường hợp này, ThS.BSNT Đặng Thị Tâm - Chuyên khoa Nội, Phòng khám Đa khoa MEDLATEC cho biết: “Bệnh sán lá gan lớn là bệnh ký sinh trùng do một số loài sán lá gan thuộc họ Fasciolidae (F. hepatica và F. gigantica..) gây nên những tổn thương, những ổ áp xe tại gan hoặc một số cơ quan khác khi ký sinh lạc chỗ ”.  

Tác nhân gây bệnh sán lá gan lớn chủ yếu lây truyền qua đường tiêu hóa, thường bắt nguồn từ việc ăn các loại rau thủy sinh (như rau nhút, rau cần, xà lách xoong...), hoặc uống nước chưa đun sôi có nhiễm ấu trùng sán. Ngoài ra, thói quen ăn uống chưa hợp vệ sinh như sử dụng thực phẩm tươi sống, chưa được chế biến kỹ (gỏi cá, ốc sống, salad...) cũng tạo điều kiện cho ấu trùng sán xâm nhập vào cơ thể. 

Điểm đáng lưu ý là giai đoạn đầu của bệnh thường không có triệu chứng rõ ràng. Người nhiễm sán lá gan lớn có thể chỉ gặp những biểu hiện mơ hồ như: đau bụng âm ỉ vùng hạ sườn phải, sốt nhẹ, mệt mỏi, buồn nôn, tiêu chảy... dễ bị nhầm lẫn với các rối loạn tiêu hóa thông thường. Chính vì vậy, bệnh thường chỉ được phát hiện khi đã tiến triển đến giai đoạn sau. 

Dấu hiệu nhiễm sán lá gan giai đoạn đầu thường không rõ ràng 

Khi sán di chuyển đến gan và cư trú tại nhu mô gan hoặc ống mật, chúng có thể gây ra tổn thương gan lan tỏa, áp xe gan, hoại tử nhu mô gan, viêm và tắc nghẽn đường mật... Các bác sĩ cảnh báo: sán lá gan lớn nếu không được chẩn đoán và điều trị sớm có thể dẫn đến biến chứng nặng nề, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng gan và sức khỏe tổng thể. Việc phát hiện sớm thông qua xét nghiệm máu, chẩn đoán hình ảnh và điều trị kịp thời bằng thuốc đặc hiệu sẽ giúp ngăn ngừa biến chứng và phục hồi sức khỏe hiệu quả. 

Chuyên gia khuyến cáo biện pháp phòng ngừa  

Để phòng tránh nhiễm sán lá gan, các chuyên gia y tế khuyến cáo người dân cần thay đổi thói quen ăn uống và sinh hoạt hàng ngày. Cụ thể: 

• Tuyệt đối không ăn sống hoặc tái các thực phẩm có nguy cơ cao như: rau thủy sinh (rau ngổ, rau cần, rau nhút, xà lách xoong…), ốc, cá nước ngọt, gỏi, chưa được chế biến
• Chỉ sử dụng nước đã được đun sôi hoặc nguồn nước sạch đã qua xử lý hợp vệ sinh.
• Rửa sạch và chế biến kỹ thực phẩm: Rau sống, đặc biệt là rau mọc dưới nước, cần được ngâm kỹ trong dung dịch sát khuẩn an toàn thực phẩm hoặc nước muối loãng; Rửa lại nhiều lần bằng nước sạch trước khi sử dụng hoặc tốt nhất là nấu chín hoàn toàn.
• Giữ gìn vệ sinh: Rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Đảm bảo an toàn thực phẩm trong khâu chế biến, bảo quản. Không phóng uế bừa bãi, xử lý chất thải đúng cách, bảo vệ môi trường nước sạch 

ThS.BSNT Đặng Thị Tâm nhấn mạnh: “Những người có thói quen ăn đồ tái, sống như gỏi cá, rau thủy sinh, hải sản chưa nấu chín; người thường xuyên đau bụng âm ỉ, mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa không rõ nguyên nhân; hoặc người làm việc, tiếp xúc trong môi trường dễ nhiễm ký sinh trùng… nên chủ động đi khám sớm. Việc thăm khám, chẩn đoán kịp thời không chỉ giúp phát hiện sớm bệnh sán lá gan mà còn ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm cho gan và đường mật.” 

Người dân nên chủ động thực hiện thăm khám nếu phát hiện các dấu hiệu bất thường 

Tại Hệ thống Y tế MEDLATEC, người dân có thể thực hiện đầy đủ xét nghiệm ký sinh trùng, siêu âm, chẩn đoán hình ảnh và được bác sĩ chuyên khoa tư vấn phác đồ điều trị phù hợp.   

Phòng ngừa rủi ro, bảo vệ sức khỏe, từ nay đến hết 30/9/2025 khi mua thẻ 555 (trị giá 555.000 đồng) khách hàng sẽ được tặng voucher miễn, giảm phí trị giá hàng triệu đồng. Chi tiết quyền lợi thẻ và quà tặng xem tại: https://medlatec.vn/dich-vu/premium-family-care

Mọi thông tin cần hỗ trợ về sức khỏe, người dân vui lòng liên hệ hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ kịp thời nhất.