1. Giãn tĩnh mạch thừng tinh là bệnh gì và các cấp độ bệnh

Giãn tĩnh mạch thừng tinh là tình trạng hệ tĩnh mạch quanh tinh hoàn bị giãn bất thường. Hiện tượng này thường xảy ra ở bên trái, do cấu trúc tĩnh mạch tinh trái đổ vào tĩnh mạch thận trái (góc vuông, dễ ứ máu) hoặc cả hai bên tinh hoàn. 

Phần lớn những trường hợp bị giãn tĩnh mạch thừng tinh mức độ nhẹ thường không có biểu hiện rõ ràng. Bệnh nhân thường có cảm giác nặng, tức, đau âm ỉ vùng bìu, nhất là khi nam giới phải vận động nhiều, đứng lâu và sinh hoạt trong thời tiết nóng bức. Khi nằm nghỉ thì tình trạng đau giảm.

Những trường hợp nặng, nam giới tự sờ thấy búi tĩnh mạch giãn ngoằn ngoèo như “búi giun nhỏ” phía trên tinh hoàn (thường bên trái). Một số bệnh nhân thấy tinh hoàn bị giãn tĩnh mạch thừng tinh nhỏ hơn bên còn lại.

Nhiều nam giới lo lắng khi được chẩn đoán giãn tĩnh mạch thừng tinh 

Phân loại lâm sàng theo Dubin và Amelar (1970), giãn tĩnh mạch thừng tinh có thể được phân chia thành các cấp độ sau: 

- Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 0: Giãn tĩnh mạch thừng tinh không thể quan sát bằng mắt thường và chỉ phát hiện qua siêu âm Doppler có dòng trào ngược. 

- Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 1: Là những trường hợp được sờ thấy búi tĩnh mạch thừng tinh giãn khi được áp dụng nghiệm pháp Valsava.

- Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 2: Các bác sĩ sẽ thăm khám cho người bệnh ở tư thế thẳng đứng và có thể sờ thấy búi tĩnh mạch. 

- Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 3: Khi người bệnh ở tư thế đứng thẳng, nhìn thấy búi tĩnh mạch giãn nổi ngoằn ngoèo.

2. Bị giãn tĩnh mạch thừng tinh có cần điều trị không?

Không phải tất cả nam giới bị giãn tĩnh mạch thừng tinh đều cần phải điều trị. Việc điều trị bệnh hay không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố như triệu chứng, mức độ giãn và khả năng sinh sản của người bệnh.

Với những trường hợp giãn tĩnh mạch thừng tinh độ 0, độ 1 hoặc giãn tĩnh mạch nhưng không gây đau, không gây hiếm muộn và xét nghiệm tinh dịch đồ bình thường thì không cần điều trị, cần theo dõi định kỳ 6 đến 12 tháng/lần. 

Giãn tĩnh mạch thừng tinh cũng là nguyên nhân gây vô sinh ở nam giới

Bác sĩ thường chỉ định điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh cho những trường hợp sau: 

- Giãn tĩnh mạch thừng tinh độ II- và độ II.

- Giãn tĩnh mạch gây đau tức vùng bìu mạn tính, ảnh hưởng sinh hoạt.

- Giãn tĩnh mạch gây teo tinh hoàn (giảm thể tích trên 20% so với bên đối diện).

- Giãn tĩnh mạch là nguyên nhân gây hiếm muộn ở nam giới. 

3. Điều trị giãn tĩnh mạch thừng tinh

Dưới đây là một số phương pháp điều trị thường được áp dụng đối với những nam giới mắc giãn tĩnh mạch thừng tinh:

- Điều trị không phẫu thuật: Áp dụng cho trường hợp nhẹ, không đau, chưa ảnh hưởng sinh sản. Bao gồm:

+ Tránh đứng lâu, mang vật nặng, hạn chế tắm nước nóng.

+ Mang quần lót nâng đỡ bìu.

+ Sử dụng thuốc hỗ trợ tuần hoàn, chống oxy hóa (vitamin C, E, L-carnitine, CoQ10).

Trường hợp giãn tĩnh mạch thừng tinh nghiêm trọng có thể được chỉ định phẫu thuật

- Điều trị phẫu thuật: Là phương pháp điều trị chính và chủ yếu khi bệnh nhân: đau, hiếm muộn, teo tinh hoàn, hoặc bất thường tinh dịch đồ. Bao gồm:

+ Vi phẫu thắt tĩnh mạch thừng tinh.

+ Phẫu thuật thắt tĩnh mạch thừng tinh nội soi ổ bụng.

+ Phẫu thuật thắt tĩnh mạch thừng tinh kiểu Ivanissevich hoặc Palomo.

- Can thiệp nội mạch (Embolization/Thuyên tắc tĩnh mạch). 

Bệnh vẫn có thể tái phát sau vài tháng hoặc vài năm. Để phòng tránh nguy cơ tái phát giãn tĩnh mạch thừng tinh, bạn cần lưu ý một số vấn đề sau: 

- Tuyệt đối tuân thủ theo những chỉ định điều trị của bác sĩ. Sau điều trị, nếu có biểu hiện bất thường, bạn nên đi khám sớm để được xử trí kịp thời. Đặc biệt, cần đi khám ngay nếu có những biểu hiện như sau: 

• Đau kéo dài và không thuyên giảm dù đã sử dụng thuốc giảm đau. 
• Chảy máu vết mổ. 
• Vùng bìu sưng to bất thường. 
• Bị sốt kèm theo rét run.

- Sau điều trị, người bệnh nên hạn chế hoạt động mạnh, tránh thực hiện những hoạt động làm tăng áp lực vùng bìu. 

- Không nên đứng hoặc ngồi quá lâu.

- Không nên tắm nước nóng để hạn chế tăng nhiệt ở vùng bìu. 

4. Cách phòng ngừa giãn tĩnh mạch thừng tinh

Để phòng tránh bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh, nam giới cần lưu ý: 

- Giữ gìn vệ sinh bộ phận sinh dục, phòng ngừa các bệnh lý do viêm nhiễm “cậu nhỏ”. 

- Nên ưu tiên dùng những loại quần lót có chất liệu thấm hút tốt. Tránh mặc quần bó sát, quần jean chật. 

- Nam giới cũng cần tránh thực hiện một số hoạt động như ngâm nước nóng, tắm hơi, xông hơi hay đặt laptop lâu trên đùi.

- Không nên đứng hoặc ngồi một chỗ quá lâu (> 2 tiếng).

- Không nên bê vác các vật nặng. 

- Duy trì lối sống lành mạnh, chẳng hạn như ăn uống khoa học, duy trì trọng lượng khỏe mạnh và tập thể dục mỗi ngày,... Về chế độ dinh dưỡng, bệnh nhân cần bổ sung thực phẩm chứa Vitamin C, E, bioflavonoid, chẳng hạn như quả cam, chanh, bưởi, hay một số loại rau xanh.... Bên cạnh đó, người bệnh cũng cần hạn chế uống bia rượu, cà phê, tránh hút thuốc lá,....

- Trang bị một số kiến thức cơ bản để phát hiện sớm các triệu chứng giãn tĩnh mạch thừng tinh để kịp thời đi khám nếu có bất thường. 

- Khám sức khỏe định kỳ như siêu âm tinh hoàn 6 đến 12 tháng mỗi lần, xét nghiệm tinh dịch đồ,...

Nam giới cần tái khám nếu có biểu hiện bất thường

Trên đây là một số thông tin cơ bản về bệnh giãn tĩnh mạch thừng tinh ở nam giới, đặc biệt là những cách điều trị và phòng ngừa bệnh. Nếu muốn tìm hiểu thêm về bệnh hoặc có nhu cầu đặt lịch khám, quý khách vui lòng liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được các tổng đài viên hỗ trợ và tư vấn cụ thể hơn cho bạn.