1. Thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h có tác dụng gì?

Thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h (PEP - Post Exposure Prophylaxis) là phác đồ điều trị bằng thuốc kháng virus (ARV) được sử dụng sau khi có nguy cơ tiếp xúc với HIV, chẳng hạn như quan hệ tình dục không an toàn, tai nạn nghề nghiệp với kim tiêm, hoặc tiếp xúc với máu/dịch cơ thể nghi nhiễm HIV. Tác dụng chính của thuốc là ức chế quá trình nhân lên của HIV trong cơ thể, qua đó giảm nguy cơ nhiễm.

Thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h có tác dụng ngăn chặn sự xâm nhập và nhân lên của virus HIV 

Điểm mấu chốt của thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h là yếu tố thời gian. Việc uống thuốc cần được bắt đầu càng sớm càng tốt, tốt nhất trong vòng 2 giờ sau phơi nhiễm và không quá 72 giờ. Nếu đã quá 72 giờ, PEP không còn được khuyến cáo do hiệu quả dự phòng gần như không đáng kể.

Khi được sử dụng đúng chỉ định và tuân thủ đủ phác đồ (thường kéo dài 28 ngày), thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h có thể làm giảm nguy cơ lây nhiễm HIV tới hơn 80%. Tuy nhiên, thuốc không có tác dụng thay thế các biện pháp phòng ngừa an toàn như sử dụng bao cao su, tránh dùng chung kim tiêm hay thực hiện xét nghiệm sàng lọc định kỳ.

Ngoài việc ức chế sự nhân lên của virus, thuốc còn mang lại lợi ích về mặt tâm lý cho người dùng. Nhiều trường hợp sau khi phơi nhiễm có cảm giác lo lắng, hoang mang. Việc được tiếp cận thuốc kịp thời sẽ giúp họ an tâm hơn trong khi chờ kết quả xét nghiệm HIV.

Tóm lại, thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h có tác dụng quan trọng trong việc giảm nguy cơ lây nhiễm HIV nếu được dùng đúng cách và trong thời gian khuyến cáo. Đây được coi là “cơ hội vàng” để bảo vệ sức khỏe sau những tình huống rủi ro. 

2. Cách sử dụng thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h

Thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h (PEP) chỉ phát huy hiệu quả tối đa nếu được dùng đúng thời điểm, đúng cách và đúng phác đồ. Do đó, người có nguy cơ phơi nhiễm cần nắm rõ cách sử dụng để bảo vệ sức khỏe tốt nhất, cụ thể như sau: 

Thời điểm sử dụng

Ngay sau khi nghi ngờ có nguy cơ phơi nhiễm HIV, việc quan trọng nhất là đến ngay cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ đánh giá nguy cơ và chỉ định dùng thuốc. Thuốc cần được uống càng sớm càng tốt, tốt nhất trong 2 giờ đầu và không quá 72 giờ sau phơi nhiễm. Nếu quá thời gian này, hiệu quả dự phòng giảm mạnh và không còn được khuyến cáo sử dụng.

Thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h cần được sử dụng càng sớm càng tốt 

Phác đồ điều trị

Theo Bộ Y tế, phác đồ PEP chuẩn là phối hợp 3 thuốc kháng HIV: TDF + 3TC + DTG (hoặc EFV nếu không có DTG), dùng liên tục 28 ngày. Người bệnh cần tuyệt đối tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ, không tự ý dừng hoặc bỏ liều giữa chừng vì có thể làm giảm hiệu quả và tăng nguy cơ kháng thuốc.

Cách uống thuốc

Thuốc nên được uống đều đặn mỗi ngày vào cùng một khung giờ để duy trì nồng độ ổn định trong máu. Nếu quên liều dưới 6 giờ, có thể uống bù ngay; nhưng nếu đã quá lâu, tuyệt đối không gấp đôi liều để bù.

Theo dõi và tái khám

Trong quá trình dùng thuốc, bệnh nhân cần tái khám định kỳ theo hẹn để bác sĩ kiểm tra tác dụng phụ, xét nghiệm máu và điều chỉnh phác đồ nếu cần. Sau khi hoàn tất 28 ngày, bệnh nhân sẽ được khuyến cáo xét nghiệm HIV ở các mốc 1 tháng, 3 tháng và 6 tháng để khẳng định tình trạng sức khỏe.

Kết hợp biện pháp phòng ngừa khác

Song song với dùng thuốc, người bệnh cần tránh quan hệ tình dục không an toàn, không dùng chung kim tiêm, không hiến máu hoặc cho sữa mẹ trong thời gian theo dõi. Đây là cách bảo vệ bản thân và người khác khỏi nguy cơ lây nhiễm.

Tóm lại, cách sử dụng thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h hiệu quả nhất là bắt đầu sớm, tuân thủ phác đồ 28 ngày và kết hợp với lối sống an toàn. Đây là cơ hội quan trọng giúp giảm đáng kể nguy cơ nhiễm HIV sau phơi nhiễm.

3. Những câu hỏi phổ biến về thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h 

Bên cạnh thông tin về hiệu quả, cách sử dụng, nhiều băn khoăn vẫn được đặt ra về thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h, cụ thể như sau:

Thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h có chắc chắn ngăn được lây nhiễm không?

Không có biện pháp nào đảm bảo tuyệt đối 100%. Tuy nhiên, nếu dùng thuốc đúng thời điểm (trong vòng 72 giờ sau phơi nhiễm), tuân thủ phác đồ đủ 28 ngày và kết hợp lối sống an toàn, nguy cơ lây nhiễm HIV sẽ giảm đáng kể, có thể trên 80%.

Thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h có tác dụng phụ không?

Một số tác dụng phụ thường gặp là buồn nôn, tiêu chảy, mệt mỏi, đau đầu hoặc rối loạn giấc ngủ. Hầu hết ở mức nhẹ và có thể giảm dần sau vài ngày. Nếu triệu chứng nặng hoặc kéo dài, người bệnh cần báo cho bác sĩ để điều chỉnh.

Việc sử dụng thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h có thể gây ra một số tác dụng phụ 

Có thể mua thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h ở đâu?

Thuốc PEP không được bán tự do. Người có nguy cơ phơi nhiễm cần đến các bệnh viện, phòng khám chuyên khoa HIV/AIDS hoặc cơ sở y tế uy tín để được bác sĩ thăm khám, đánh giá nguy cơ và kê đơn phù hợp.

Nếu quên một liều thuốc phải làm gì?

Nếu nhớ ra trong vòng 6 giờ sau thời điểm uống, có thể bổ sung ngay. Nếu đã quá lâu, bỏ qua liều đó và tiếp tục uống như bình thường. Tuyệt đối không uống gấp đôi liều để bù vì có thể gây tác dụng phụ.

Sau khi dùng thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h có cần xét nghiệm không?

Người bệnh cần xét nghiệm HIV tại các mốc 1 tháng, 3 tháng và 6 tháng để khẳng định tình trạng sức khỏe. Đây là bước quan trọng để chắc chắn thuốc phát huy tác dụng.

Trên đây là toàn bộ thông tin về thuốc chống phơi nhiễm HIV 72h. Hy vọng mang đến cho bạn đọc những kiến thức bổ ích trong chăm sóc và bảo vệ sức khỏe. Nếu có thắc mắc liên quan cần giải đáp hoặc nhu cầu tìm hiểu dịch vụ xét nghiệm HIV, bạn đọc có thể liên hệ tới Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Tổng đài 1900 56 56 56 để được hỗ trợ kịp thời.