1. Một số thông tin chung về thuốc trị mụn isotretinoin

Isotretinoin là một dạng dẫn xuất của vitamin A, còn được gọi là retinoic 13-cis, thường được chỉ định cho các bệnh nhân mụn trứng cá nặng mà các phương pháp điều trị khác không mang tới kết quả.

Như chúng ta đã biết, mụn trứng cá hình thành do một số nguyên nhân như:

●       Tuyến bã nhờn tăng tiết.

●       Dày sừng cổ nang lông.

●       Sự gia tăng mạnh mẽ của vi khuẩn gây mụn Propionibacterium acnes.

●       Phản ứng viêm của cơ thể trong các cơ chế sinh bệnh.

Isotretinoin có thể giải quyết mọi vấn đề về mụn

Có thể nói, isotretinoin có tác dụng đối với tất cả 4 nhóm nguyên nhân này. Chúng được biết tới với vai trò có thể ức chế, tiêu diệt vi khuẩn gây bệnh, hạn chế tình trạng tiết dầu của các tuyến dầu trên da, giảm tắc nghẽn lỗ chân lông. Chúng còn có thể tăng sự tổng hợp của collagen.

Thuốc trị mụn isotretinoin được chỉ định trong những trường hợp sau:

●       Bị mụn trứng cá nặng như: mụn bọc, mụn mọc thành cụm lớn, nhiều nốt, mụn có nguy cơ dẫn tới sẹo, mụn mà chữa bằng các thuốc khác không mang lại hiệu quả.

●       Bị mụn và dẫn tới trên da có nhiều sẹo xấu.

●       Bị mụn lâu năm, không thuyên giảm.

Thuốc còn được dùng để điều trị một số căn bệnh liên quan tới rối loạn keratin, chẳng hạn như: phấn tóc đỏ, Darier, vảy cá,... hoặc để hỗ trợ phòng, điều trị ung thư da.

2. Hàm lượng bào chế và liều dùng của thuốc isotretinoin

Thuốc thường được bào chế dưới dạng viên nang với các hàm lượng phổ biến gồm 10mg và 20mg.

Thường thì với đối tượng là người lớn hoặc trẻ em, liều dùng hàng ngày khác nhau. Đối với người lớn, liều thông thường là 500mcg/kg/ngày, nếu bệnh nặng có thể tăng lên tới 1mg/kg/ngày, chia ra 1 - 2 lần uống và mỗi đợt điều trị có thể kéo dài từ 16 - 24 tuần. Trẻ em trên 12 tuổi có thể dùng theo liều của người lớn còn trẻ nhỏ hơn cần có sự chỉ định và điều chỉnh của bác sĩ.

3. Những tác dụng phụ có thể gặp của thuốc trị mụn isotretinoin

Mặc dù mang tới nhiều lợi ích cho việc điều trị mụn song những tác dụng phụ mà thuốc gây ra cũng rất nặng nề. Cụ thể là:

Thừa vitamin A

Bởi nó cũng là một dạng của vitamin A liều cao nên nếu dùng, có thể gặp một số hiện tượng phổ biến như: môi, niêm mạc, da khô, tróc vảy. Đây là những triệu chứng gần như tất cả người dùng đều gặp với mức độ nặng nhẹ khác nhau. Ngoài ra, còn hiện tượng ít gặp bao gồm: viêm kết mạc, đục giác mạc, không dùng được kính áp tròng.

Ở nhiều người, tình trạng bong tróc rất nặng nề

Gây tác động tới hệ cơ, xương

Đặc biệt, đối với trẻ em hoặc trẻ vị thành niên, có thể gặp phải nguy cơ đau khớp, đau lưng, cơ hoặc co cứng khớp, gãy xương, viêm gân hoặc một số bất thường khác.

Tác động tới tai, mắt

Có thể khiến cho mắt trở nên nhạy cảm với ánh sáng, rối loạn hoặc giảm thị trường. Một số trường hợp hiếm khác có thể gặp là đục thủy tinh thể, mờ, viêm giác mạc,... Đối với tai, có thể dẫn tới giảm thính lực hoặc điếc với những âm sắc cao.

Tác động tới da, một số phần phụ khác

Như trên đã nói, gần như tất cả người bệnh sử dụng thuốc đều gặp tình trạng da bị khô, tróc vảy. Ngoài ra, còn một số biểu hiện khác nữa như:

●       Mặt nổi ban đỏ.

●       Tăng sự nhạy cảm của da khi tiếp xúc với ánh nắng.

●       Tăng tiết mồ hôi.

Một số trường hợp hiếm gặp hơn, có thể là: viêm da, u hạt mưng mủ, teo móng, rụng tóc, rậm lông, tăng sắc tố,... Một số trường hợp có thể bị đẩy mụn dữ dội hơn nhưng cũng khô nhanh hơn.

Tác động tới hệ tiêu hóa

Dù ít gặp nhưng thuốc có thể gây ra cảm giác buồn nôn, táo bón hoặc xuất huyết tiêu hóa, viêm ruột kết, viêm tụy, viêm loét đại tràng,...

Tác dụng phụ với gan

Thuốc có thể khiến cho men gan, lipid máu tăng tạm thời với một số biểu hiện bên ngoài như: vàng mắt, da, nước tiểu sẫm màu,...

Cần theo dõi tác dụng phụ của chúng tới gan

Đối với máu, mạch máu

Có thể gây giảm lượng hồng cầu, bạch cầu, tăng hoặc giảm tiểu cầu, viêm mạch, thiểu năng vành, xơ vữa động mạch,...

Tác động lên hệ thần kinh trung ương, tâm thần

Thuốc có thể gây tác động khiến người bệnh luôn trong trạng thái lờ đờ, mệt mỏi, buồn ngủ, thậm chí có thể thay đổi cảm xúc, trầm cảm, rối loạn hành vi, động kinh,...

Đối với phụ nữ mang thai và cho con bú

Những tác động của thuốc đối với đối tượng này rất nặng nề nên cần được phòng tránh. Thuốc có thể khiến cho thai nhi bị dị tật với tỷ lệ cao tới khoảng 28%, cụ thể gồm: Não úng thủy, bệnh đầu nhỏ, hở hàm ếch, dị tật ở một số bộ phận như tai, mắt hoặc tim,...

Ngoài ra, còn có thể gặp dị tật ở xương cốt, cơ và theo thống kê, khoảng 20% thai phụ bị sảy thai do dùng thuốc không được chỉ định từ bác sĩ.

Một số tác dụng phụ có thể gặp khác từ thuốc

Bởi có thể khiến giảm đề kháng, tăng nhiễm khuẩn nên những bệnh nhân đái tháo đường, béo phì, rối loạn chuyển hóa lipid máu thuộc đối tượng không được chỉ định dùng thuốc.

4. Những lưu ý khi dùng thuốc isotretinoin

Dùng thuốc tretinoin trị mụn, bạn cần lưu ý một số điểm sau:

●       Không được tự ý dùng: Đây là dạng thuốc bắt buộc phải có sự chỉ định và theo dõi từ bác sĩ nên không được tự mua và sử dụng. Những tác dụng phụ của chúng với sức khỏe là rất lớn nên bác sĩ phải kiểm tra cụ thể tình trạng mới chỉ định cho bệnh nhân.

●       Tìm hiểu trước các tác dụng đối với da: Ngoài những điều bác sĩ đã chỉ dẫn, bạn cũng nên chuẩn bị trước tinh thần là thường thì trong thời gian đầu, da sẽ trở nên xấu hơn: mụn mọc nhiều hơn, da khô, bong tróc, khó chịu,...

●       Cần có chế độ chăm sóc da hợp lý: cùng với uống thuốc, nên sử dụng thêm các sản phẩm dưỡng da phù hợp để làm giảm cảm giác khô rát, khó chịu, rửa mặt nhẹ nhàng, không chạm tay lên mặt, không nặn mụn hoặc bóc các lớp da tróc

●       Bảo vệ, che chắn da thật kỹ, có thể hỏi ý kiến bác sĩ để dùng kem chống nắng thích hợp.

●       Tăng cường ăn các loại rau xanh, hoa quả, uống nhiều nước, chú trọng thực phẩm mát để nâng cao hiệu quả điều trị.

Thực phẩm có thể giúp cho quá trình phục hồi da nhanh hơn

Mụn trứng cá luôn là nỗi lo lắng của bất cứ ai ở trong tình trạng này. Điều quan trọng là bạn cần xác định rõ nguyên nhân để có cách điều trị phù hợp. Khi bị mụn trứng cá hoặc bất kỳ vấn đề nào về da, bạn hãy tới với chuyên khoa Da liễu thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC để được bác sĩ kiểm tra và chỉ định cách khắc phục hiệu quả.

Ngoài ra, bạn có thể gọi tới Tổng đài của MEDLATEC theo số 1900 56 56 56 để có thể đặt lịch thăm khám nhanh nhất.