1. Trí nhớ là gì?

Có thể hiểu trí nhớ là gì? Thuật ngữ này dùng để chỉ khả năng lưu trữ, duy trì và tái hiện lại thông tin của của não bộ. Trí nhớ có thể hình dung là quá trình thực hiện việc ghi nhận, lưu trữ và hồi tưởng lại thông tin. Nhờ có trí nhớ, con người có thể lưu giữ những kinh nghiệm, kiến thức và kỹ năng để áp dụng vào cuộc sống hàng ngày.

Trí nhớ được chia thành các dạng chính:

- Trí nhớ ngắn hạn: Lưu giữ thông tin trong thời gian ngắn, khoảng vài giây đến vài phút.

- Trí nhớ dài hạn: Lưu giữ thông tin trong thời gian dài, thậm chí suốt đời.

- Trí nhớ làm việc: Giúp xử lý và lưu trữ thông tin tạm thời trong khi thực hiện các nhiệm vụ hàng ngày.

Ghi nhớ kiến thức giúp phát triển kỹ năng tư duy, tăng hiệu quả học tập

2. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự suy giảm trí nhớ

Trí nhớ suy giảm có thể do sự tác động của những yếu tố khác nhau. Vậy yếu tố chính có ảnh hưởng đến trí nhớ là gì?

2.1. Tuổi tác

Tuổi tác ảnh hưởng trực tiếp đến trí nhớ. Tuổi tác càng tăng thì các tế bào thần kinh trong não ngày càng suy giảm và tăng nguy cơ bị tổn thương. Điều này gây khó khăn trong việc lưu trữ và hồi tưởng thông tin.Việc duy trì các hoạt động trí tuệ như đọc sách, học hỏi và giao tiếp xã hội có thể giúp giảm thiểu suy giảm trí nhớ do tuổi tác.

2.2. Căng thẳng

Căng thẳng kéo dài có thể ảnh hưởng đến chức năng của trí nhớ, đặc biệt là trí nhớ ngắn hạn và làm việc. Khi căng thẳng, não bộ tăng sản xuất hormone cortisol, điều này ảnh hưởng không tốt tới tế bào não chịu trách nhiệm lưu trữ thông tin. Tình trạng căng thẳng càng kéo dài càng dễ gây gây giảm sút trí nhớ.

2.3. Thiếu ngủ

Giấc ngủ đảm bảo rất cần thiết để củng cố trí nhớ. Trong giấc ngủ, não bộ sẽ có thời gian tái hiện lại những sự kiện đã xảy ra trong ngày đồng thời chuyển đổi thông tin từ trí nhớ ngắn hạn sang dài hạn. Thiếu ngủ kéo dài có thể làm giảm khả năng ghi nhớ và hồi tưởng thông tin.

3. Các bệnh lý phổ biến gây ảnh hưởng đến trí nhớ 

3.1. Bệnh Alzheimer

Bệnh Alzheimer là sự thoái hóa não bộ khiến cho các chức năng trí nhớ và khả năng tư duy bị mất dần. Người mắc bệnh Alzheimer khó ghi nhớ thông tin mới, các sự kiện trong đời và người thân cũng dần dần bị họ lãng quên. Triệu chứng của bệnh Alzheimer gồm:

- Khó nhớ lại các thông tin mới xảy ra trong thời gian gần.

- Mất phương hướng, lạc đường ngày cả ở khu vực quen thuộc.

- Khó khăn trong việc quản lý tài chính, lập kế hoạch hoặc đưa ra quyết định.

Bệnh Alzheimer là nguyên nhân gây giảm sút và mất dần trí nhớ

3.2. Suy giảm trí nhớ do độ tuổi 

Đây là tình trạng suy giảm trí nhớ không ảnh hưởng quá nhiều đến cuộc sống hàng ngày. Tuy nhiên, nếu không được theo dõi và điều trị kịp thời thì tình trạng này có thể tiến triển thành Alzheimer.

Ở những người bị giảm trí nhớ do tuổi tác, biểu hiện giảm sút trí nhớ là gì? Đó chính là việc họ gặp khó khăn trong việc ghi nhớ các cuộc hẹn, nhớ tên của người thân, nhớ các sự kiện quan trọng,...

3.4. Bệnh Parkinson

Bệnh Parkinson liên quan đến hệ thần kinh trung ương, thường ảnh hưởng đến khả năng vận động của cơ thể. Có khoảng 50% bệnh nhân Parkinson cũng gặp các vấn đề về trí nhớ và khả năng tư duy với các biểu hiện như:

- Suy giảm trí nhớ dài hạn.

- Khó tập trung, khi cần thiết sẽ khó đưa ra quyết định.

- Mất khả năng thực hiện các hoạt động phức tạp hoặc theo dõi các cuộc trò chuyện.

3.5. Bệnh trầm cảm

Trầm cảm không chỉ ảnh hưởng đến cảm xúc mà còn có thể tác động tiêu cực đến trí nhớ. Người bị trầm cảm thường gặp khó khăn trong việc tập trung và lưu giữ thông tin. Ngoài ra, trầm cảm kéo dài còn là nguyên nhân gây nên triệu chứng suy giảm trí nhớ tạm thời như:

- Khó tập trung trong các hoạt động sinh hoạt, làm việc.

- Quên các móc sự kiện hoặc thông tin đặc biệt.

- Khó học và tiếp thu kiến thức hay thông tin mới.

3.6. Đột quỵ

Đột quỵ xảy ra khi dòng máu đi nuôi não bị dừng đột ngột, gây tổn thương nghiêm trọng cho tế bào não. Nếu đột quỵ ảnh hưởng đến vùng giữ nhiệm vụ ghi nhớ ở não bộ, người bệnh có thể gặp các vấn đề về suy giảm trí nhớ. Đột quỵ có thể ảnh hưởng đến trí nhớ ngắn hạn hoặc dài hạn, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của tổn thương.

4. Cách phòng ngừa giảm sút và cải thiện trí nhớ

Tuy có nhiều yếu tố và bệnh lý có thể gây suy giảm trí nhớ, nhưng vẫn có cách để cải thiện khả năng ghi nhớ. Vậy phương pháp bảo vệ và cải thiện trí nhớ là gì?

- Duy trì lối sống lành mạnh

Chế độ ăn uống cân đối, giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất có thể giúp bảo vệ não bộ khỏi sự lão hóa. Trong đó, các loại cá giàu omega-3, các loại hạt và rau xanh là nhóm thực phẩm tăng khả năng ghi nhớ cần được tăng cường vào thực đơn mỗi ngày.

- Tập thể dục đều đặn

Tập thể dục thường xuyên là phương pháp phòng ngừa các vấn đề về sức khỏe. Không những thế, quá trình tập luyện đều đặn còn tăng cường lưu thông máu đến não, nhờ đó mà khả năng ghi nhớ được cải thiện, nguy cơ mắc bệnh gây thoái hóa não được giảm thiểu.

- Rèn luyện khả năng ghi nhớ

Các hoạt động trí tuệ như học kỹ năng, đọc sách, chơi sudoku, cờ vua,... sẽ giúp não bộ duy trì được khả năng xử lý và lưu trữ thông tin ghi nhớ.

Khi trí nhớ có vấn đề tốt nhất bạn nên đi khám để tìm ra lý do suy giảm trí nhớ

Hy vọng nội dung bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn trí nhớ là gì và những vấn đề dễ làm giảm sút khả năng ghi nhớ. Nếu các dấu hiệu suy giảm trí nhớ thường xuyên xảy ra, người bệnh cần có sự can thiệp y tế để chẩn đoán nguyên nhân và khắc phục kịp thời.

Quý khách hàng có nhu cầu đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa Thần kinh - Hệ thống Y tế MEDLATEC, hãy liên hệ trực tiếp tổng đài 1900 56 56 56 để được xác nhận lịch hẹn nhanh chóng.