1. Tổng quan về bệnh sởi

1.1. Sởi là bệnh gì?

bệnh sởi là bệnh do virus Paramyxoviridae gây ra, hay xuất hiện vào mùa Đông - Xuân, gặp nhiều ở trẻ em, dễ lây nhiễm và khả năng gây dịch cao.

Bệnh sởi do virus Paramyxoviridae gây ra, dễ mắc nhất ở trẻ em

1.2. Ai dễ bị sởi?

Nguy cơ mắc bệnh sởi có thể xảy ra với bất kỳ ai chưa có miễn dịch với sởi nhưng nhiều nhất là trẻ em. Tùy thuộc vào sức đề kháng ở mỗi người mà mức độ nặng/ nhẹ của bệnh sẽ có sự khác nhau.

1.3. Phát hiện sởi qua những dấu hiệu nào?

Bệnh sởi thường ủ bệnh trong khoảng 12 - 14 ngày và có thể kéo dài đến 21 ngày. Dấu hiệu bệnh điển hình ở từng giai đoạn như sau:

• Giai đoạn ủ bệnh (10 - 14 ngày): Không có dấu hiệu.
• Giai đoạn khởi phát (2 - 4 ngày)
• Sốt cao.
• Viêm kết mạc.
• Viêm đường hô hấp trên.
• Có thể bị viêm thanh quản cấp.
• Có thể xuất hiện các hạt nhỏ màu trắng có quầng ban đỏ ở trên niêm mạc miệng với kích thước 0,5 - 1mm.
• Giai đoạn toàn phát: (2 - 5 ngày)
• Bệnh nhân bắt đầu phát ban sau sốt khoảng 3 - 4 ngày. 
• Ban xuất hiện từ sau tai, gáy, mặt rồi lan dần ra phía trước mặt, cổ, thân, chân tay; ban hồng dát sẩn, sẽ biến mất khi căng da. 
• Thân nhiệt sẽ giảm dần khi ban mọc hết người.
• Giai đoạn hồi phục
• Ban nhạt dần và chuyển sang màu xám sau đó bong vảy phấn sẫm màu. 
• Bệnh sẽ tự khỏi khi không xuất hiện biến chứng.
• Một số trường hợp bị ho 1 - 2 tuần sau khi ban đã lặn hết.

Với những trường hợp bị sởi thể không điển hình người bệnh sẽ sốt nhẹ, ban ít, viêm long nhẹ, thể trạng tốt nên khó phát hiện và dễ lây lan. Một trường hợp khác của thể này đó là bệnh nhân sốt cao liên tục, phát ban ít, tứ chi phù nề, đau mỏi toàn thân, viêm phổi nặng.

1.4. Phân biệt sởi và sốt phát ban

• Trình tự phát ban

Nếu như sốt phát ban thông thường là ban mọc toàn thân ngay từ đầu thì ban sởi 

mọc từ sau tai rồi lan dần ra mặt, lưng và toàn thân sau khoảng 2 - 3 ngày.

• Mắt đỏ hoặc nhiều rỉ

Khi sốt cao mắt thường hơi đỏ hoặc có nhiều rỉ mắt hơn do Viêm kết mạc.

• Triệu chứng bệnh

Sốt phát ban thường không có viêm đường hô hấp và viêm kết mạc nhưng sởi lại có những triệu chứng của bệnh này như: sổ mũi, hắt hơi, có gỉ mắt,...

1.5. Sởi lây qua những con đường nào?

Virus sởi có trong chất nhầy mũi và cổ họng của người bệnh và lây cho người khác qua ho, hắt hơi. Nó cũng có thể sống tới 2 giờ trong không khí mà người nhiễm bệnh ho hoặc hắt hơi nên nếu hít phải không khí này hoặc chạm vào bề mặt chứa virus rồi chạm vào miệng, mũi, mắt đều có thể lây bệnh. Thời gian lây truyền bệnh sởi cho người bình thường trong khoảng 4 ngày trước đến 4 ngày sau khi xuất hiện ban sởi.

Sởi lây qua những con đường nào

1.6. Biến chứng của bệnh sởi như thế nào?

Khi không được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh sởi có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm:

• Viêm tai giữa.
• Viêm phổi nặng khiến người bệnh bị nhiễm trùng đường hô hấp.
• Viêm não, viêm màng não có thể để lại di chứng về sau hoặc dẫn đến tử vong.
• Loét giác mạc.
• Suy dinh dưỡng.
• Sảy thai hoặc sinh non với thai phụ.

2. Phát hiện nhanh chóng, chính xác bệnh sởi với xét nghiệm sởi tại nhà của MEDLATEC

2.1. Các loại xét nghiệm sởi tại nhà

• Measles IgM

Đây là phương pháp xét nghiệm có độ nhạy 98% và độ đặc hiệu là 99%. Mẫu bệnh phẩm là 2mL máu toàn phần. Xét nghiệm giúp phát hiện kháng thể IgM đáp ứng miễn dịch đặc hiệu với virus sởi. Kháng thể này xuất hiện từ ngày thứ 5 - 7 khi có ban sởi sau đó giảm dần vào tuần thứ 7 và sau tuần 8 sẽ mất hoàn toàn. Bệnh ở giai đoạn cấp khi kết quả dương tính.

• Measles IgG

Phương pháp xét nghiệm có độ nhạy là 99% và độ đặc hiệu là 99%. Xét nghiệm phát hiện kháng thể IgG đáp ứng miễn dịch đặc hiệu với virus sởi. Mẫu bệnh phẩm là 2mL máu toàn phần. Loại kháng thể này xuất hiện vài ngày sau khi IgM xuất hiện và đạt đỉnh cao nhất khoảng 4 tuần sau phát ban, tồn tại lâu sau nhiễm trùng. Ca xác định đang nhiễm hoặc đã từng nhiễm bệnh khi kết quả xét nghiệm dương tính. Trong trường hợp lần xét nghiệm đầu cho kết quả không rõ ràng thì cần làm thêm 1 lần xét nghiệm nữa vào 1 tuần sau đó thì mới thấy rõ được sự tăng trưởng của kháng thể.

• Measles PCR

Đây là loại xét nghiệm sởi tại nhà cho kết quả chính xác nhất bởi nó có khả năng phát hiện virus sởi với độ nhạy cao nhất lên tới 100% và độ đặc hiệu là 100%. Xét nghiệm được thực hiện bằng kỹ thuật sinh học phân tử RT-PCR, có thể phát hiện sớm RNA của virus sởi tốt nhất ngay cả trong thời kỳ ủ bệnh và 3 ngày sau phát ban. Thậm chí, trong những trường hợp IgM hoặc IgG chưa xuất hiện, không rõ hoặc không phát hiện được thì xét nghiệm này vẫn có thể phát hiện virus sởi.

2.2. Mẫu bệnh phẩm cần lấy để xét nghiệm sởi tại nhà

2.2.1. Huyết thanh/huyết tương

• Có thể dùng huyết thanh/huyết tương để thực hiện xét nghiệm phát hiện kháng thể IgA, IgG, IgM.
• Mẫu bệnh phẩm cần được lấy càng sớm càng tốt, thời gian tốt nhất nên là ngay khi nghi ngờ bị sởi.
• Nếu mẫu huyết thanh được lấy trong khoảng thời gian ≤ 3 ngày sau khi phát ban cho kết quả âm tính thì nên làm lại xét nghiệm 1 lần nữa, thời gian thực hiện cách lần 1 khoảng 5 - 7 ngày.
• Một số trường hợp trong 3 - 5 ngày sau khi khởi phát triệu chứng không phát hiện được phản ứng IgM
• Cách thức lấy và bảo quản mẫu xét nghiệm tại nhà:
• Người lớn cần lấy khoảng 2mL máu tĩnh mạch cho vào ống chứa hoặc không chứa chất chống đông. Trẻ sơ sinh có thể dùng ống mao dẫn để lấy máu.
• Mẫu lấy xong sẽ được vận chuyển trên túi nước đá ướt và nhanh chóng chuyển đến phòng xét nghiệm trong thời gian ngắn nhất có thể mà không được phép làm đông bằng ống chứa máu. Trong vòng 2 giờ sau khi lấy mẫu, ống máu sẽ được ly tâm để tách huyết thanh/huyết tương khỏi cục máu đông. 

Có thể dùng huyết thanh/huyết tương để thực hiện xét nghiệm phát hiện kháng thể IgA, IgG, IgM

2.2.2. Dịch ngoáy họng

• Mẫu được lấy sau khi phát ban sởi khoảng 1 - 3 ngày vì từ ngày thứ 3 trở đi việc phát hiện virus bằng RT-PCR thường cho kết quả âm tính.
• Cách thức lấy mẫu: bệnh nhân há miệng to để nhân viên y tế đưa dụng cụ đè nhẹ vào lưỡi và đưa tăm bông vào vùng hầu họng miết rồi xoay tròn 3 - 4 lần để lấy dịch và tế bào họng. 
• Bảo quản: Mẫu bệnh phẩm này sẽ được đưa vào tuýp chứa 3ml môi trường vận chuyển để bảo quản.

Cách lấy dịch ngoáy họng để xét nghiệm sởi

2.2.3. Dịch tỵ hầu

• Mẫu bệnh phẩm này cũng cần được lấy sau khi phát ban sởi khoảng 1 - 3 ngày.
• Cách thức lấy mẫu: Bệnh nhân ngồi yên, hơi ngửa mặt (nếu là trẻ nhỏ cần có người lớn giữ), đầu nghiêng ra sau khoảng 70 độ. Nhân viên y tế dùng 1 tay đỡ phía sau cổ 1 tay còn lại nhẹ nhàng đưa tăm bông vào mũi, vừa đẩy vừa xoay để tăm bông dễ dàng đi vào sâu 1 vào 1/2 độ dài từ cánh mũi đến dái tai cùng phía.
• Khi cảm thấy tăm bông chạm vào thành sau họng mũi thì dừng lại, giữ tăm bông tại chỗ lấy mẫu 5 giây để đảm bảo dịch thấm tối đa sau đó xoay từ từ và rút tăm bông ra. Đầu tăm bông này sẽ được đựng vào hộp có nắp đậy kín, xiết chặt.
• Bảo quản: Mẫu được bảo quản trong điều kiện nhiệt độ 2 - 8 độ C trước khi chuyển về phòng xét nghiệm. 

2.2.4. Nước tiểu

• Cần lấy tối thiểu 50 mL nước tiểu đựng vào lọ vô trùng.
• Để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm từ vi sinh vật sống trong niệu đạo, chỉ nên lấy nước tiểu giữa bãi, không lấy nước tiểu đầu và cuối bãi.
• Bệnh nhân đi tiểu thẳng vào lọ nhựa, tránh không chạm vào trong hoặc vành của lọ nhựa để giảm nguy cơ lây nhiễm từ vi sinh vật trên da.
• Bảo quản: Mẫu nước tiểu sau khi lấy xong được bảo quản ở nhiệt độ 10 - 20 độ C, sau đó sẽ được xử lý bằng cách ly tâm ở 2500 vòng trong 15 phút ở 4 - 8 độ C và giữ lại khoảng 2 mL cặn nước tiểu, làm đông lạnh ở nhiệt độ -70 độ C rồi được vận chuyển trên đá khô để đưa vào phòng xét nghiệm.

2.3. MEDLATEC - xét nghiệm sởi tại nhà nhanh chóng, chính xác

Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC là cơ sở y tế uy tín hàng đầu ở nước ta về dịch vụ xét nghiệm sởi tại nhà bởi:

 Khách hàng không cần đến bệnh viện, chỉ cần đăng ký lịch hẹn lấy mẫu xét nghiệm tại nhà, cán bộ y tế sẽ đến đúng địa chỉ được khách hàng yêu cầu, theo lịch đã đặt để lấy mẫu bệnh phẩm đưa đi xét nghiệm.

• Kết quả xét nghiệm sẽ có ngay sau khi lấy bệnh phẩm vài giờ với tính chất nhanh chóng, chính xác. 
• Khách hàng không cần đến bệnh viện để lấy kết quả bởi kết quả xét nghiệm sẽ được trả qua nhiều hình thức khác nhau, tùy khách hàng lựa chọn: trả tại nhà, qua điện thoại, website medlatec.vn hoặc ứng dụng iCNM trên điện thoại thông minh. 
• Khi có kết quả xét nghiệm, khách hàng sẽ được cán bộ y tế gọi điện tư vấn phương hướng điều trị và chăm sóc sức khỏe tốt nhất.
• Chi phí xét nghiệm sởi tại nhà đúng theo bảng giá được niêm yết tại bệnh viện, chi phí đi lại lấy mẫu xét nghiệm và trả kết quả chỉ 10.000 đồng/lần.

Hiện nay, với sự diễn biến phức tạp của nhiều loại dịch bệnh, nhằm giúp khách hàng nhận diện đúng bệnh có triệu chứng giống “cúm” để có phương án đối phó hiệu quả, Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC trân trọng gửi tới quý khách Gói xét nghiệm sàng lọc một số tác nhân gây bệnh truyền nhiễm mùa Đông Xuân (áp dụng 04/2/2020 - 15/04/2020). Với gói xét nghiệm tại nhà này, quý khách sẽ hạn chế được tình trạng lây chéo bệnh do phải đến môi trường y tế đông người mà vẫn biết được hiện trạng sức khỏe của mình, yên tâm đi qua mùa dịch.

Tất cả xét nghiệm tại nhà của MEDLATEC đều được thực hiện trên máy móc hiện đại, phòng xét nghiệm đạt chuẩn

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào khác về xét nghiệm sởi tại nhà hay các loại xét nghiệm khác, khách hàng có thể liên hệ hotline 1900 56 56 56 của chúng tôi để được chuyên gia y tế giải đáp, tư vấn cặn kẽ hơn.