1. U lympho không Hodgkin là gì? Nguyên nhân gây nên và triệu chứng gặp phải

1.1. U lympho không Hodgkin là gì?

U lympho không Hodgkin là khối u ác tính xuất phát từ mô lympho của hạch bạch huyết. Khi các tế bào bạch cầu lympho biến đổi bất thường, nhân lên quá mức sẽ hình thành khối u lympho không Hodgkin.

Bệnh u lympho không Hodgkin gồm 2 loại: u lympho không Hodgkin tế bào B và u lympho không Hodgkin tế bào T. Mỗi nhóm u lại được chia thành các thể bệnh khác nhau.

1.2. Nguyên nhân gây nên u lympho không hodgkin 

Hiện chưa xác định được chính xác nguyên nhân gây nên sự hình thành u lympho không Hodgkin. Các yếu tố sau làm tăng nguy cơ hình thành khối u ác tính này: 

• Hệ miễn dịch suy giảm nguyên phát do yếu tố di truyền.
• Suy giảm miễn dịch thứ phát.
• Tiếp xúc nhiều với tia phóng xạ, thuốc trừ sâu,... 
• Viêm mạn tính.
• Tăng sản hạch bạch huyết phản ứng.
• Bị bệnh viêm gan virus, Helicobacter pylori, herpesvirus 8,...
• Hội chứng suy giảm miễn dịch.

Từng nhiễm virus Epstein-Barr làm tăng nguy cơ bị u lympho không Hodgkin 

1.3. Triệu chứng gặp phải ở bệnh u lympho không hodgkin 

Người mắc bệnh u lympho không Hodgkin thường gặp phải những triệu chứng như: 

• Nổi hạch ngoại vi: Hạch khởi phát đơn lẻ sau đó liên kết với nhau thành khối không đau. Ban đầu, hạch chỉ khu trú tại một điểm nhưng về sau hạch sẽ phát triển ở nhiều khu vực khác, nhất là vùng cổ, nách và bẹn, chèn ép lên nhiều hệ cơ quan. 
• Nốt nốt hồng trên da: Một số dạng u lympho không Hodgkin có tổn thương da với nhiều hình thái như mảng bám, nốt sẩn, khối u nhỏ, vết bầm,...

• Ngứa ngáy: Tuy không phải là triệu chứng phổ biến nhưng vẫn có những bệnh nhân u lympho không hodgkin gặp tình trạng ngứa trên da. Tình trạng này có thể do tế bào ác tính đã xâm nhập vào tổ chức da.

• Triệu chứng toàn thân: Chẳng hạn như sốt trong thời gian dài, mệt mỏi, đổ mồ hôi về đêm, sụt cân nhanh bất thường. Nhóm ba triệu chứng chính này thường tổ hợp với nhau trong u lympho không Hodgkin và được gọi là “triệu chứng B”

1.4. Phân biệt với một số tình trạng nổi hạch 

Để tránh nhầm lẫn u lympho không Hodgkin với một số loại hạch bạn có thể dựa trên các triệu chứng nêu trên và so sánh với đặc điểm của các hạch sau để loại trừ:

- Hạch tăng sinh phản ứng:Đây là dạng hạch to, gây đau, xuất hiện gần vị trí bị tổn thương. Sau khi khỏi bệnh chính, hạch sẽ tự biến mất.

- Hạch lao: Chủ yếu khu trú ở dọc cơ ức đòn chũm, không đau, xếp thành chuỗi. Hạch lao phát triển trong thời gian dài sẽ tự vỡ và chảy ra chất như bã đậu.

- Hạch ung thư di căn: 

Qua kết quả sinh thiết hạch, hạch đồ sẽ nhận thấy tế bào ung thư có nhân to, nhiều nhân, mụn, tập trung thành đám. 

2. Chẩn đoán và điều trị bệnh u lympho không Hodgkin

2.1. Chẩn đoán

Hầu hết bệnh nhân bị u lympho không Hodgkin được phát hiện tình cờ khi khám sức khỏe. Triệu chứng ban đầu của bệnh là khối u dưới da không đau. Khi thăm khám, bác sĩ sẽ hỏi người bệnh các câu hỏi giúp cung cấp thông tin về hiện trạng sức khỏe. Ngoài ra, bác sĩ cũng sẽ sờ vùng xuất hiện u để tìm kiếm sự có mặt của hạch bạch huyết to và chắc. 

Khi nghi ngờ dấu hiệu của u lympho không Hodgkin, bác sĩ sẽ chỉ định những kiểm tra như: 

• Xét nghiệm máu: kiểm tra số lượng hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu. Khi u lympho lan đến tủy xương, bệnh nhân có thể bị thiếu máu, giảm tiểu cầu hoặc bạch cầu bất thường.

• Sinh thiết hạch: xác định loại tế bào lympho bất thường (B hay T).
• Chụp CT-Scanner, chụp PET-CT: phân biệt hạch ác tính với hạch viêm, xác định giai đoạn ung thư.
• Sinh thiết tủy xương: đánh giá sự lan rộng của tế bào ác tính vào tủy.

Người bệnh có dấu hiệu nghi ngờ u lympho không Hodgkin trong quá trình khám cùng bác sĩ chuyên khoa

2.2. Điều trị

Mỗi bệnh nhân bị u lympho không Hodgkin sẽ được bác sĩ xây dựng phác đồ điều trị riêng phù hợp với độ tuổi, giai đoạn bệnh, thể trạng, tiên lượng bệnh. Trường hợp cần thiết, bác sĩ sẽ điều trị kết hợp đồng thời nhiều phương pháp.

Các phương pháp điều trị chính được cân nhắc đối với bệnh nhân u lympho không Hodgkin là:

• Hóa trị: Là phương pháp điều trị chủ yếu, thường kết hợp nhiều loại thuốc để tiêu diệt tế bào ung thư, kiểm soát bệnh.
• Xạ trị: Áp dụng trong trường hợp hạch khu trú hoặc cần kết hợp với hóa trị. Quá trình điều trị dùng tia năng lượng cao để tiêu diệt tế bào ung thư.
• Liệu pháp miễn dịch - nhắm trúng đích: Kháng thể đơn dòng tác động đặc hiệu lên tế bào B ác tính.
• Ghép tế bào gốc: Áp dụng với trường hợp tái phát hoặc kháng trị. Người bệnh được ghép tế bào gốc tự thân hoặc dị gen để tái tạo hệ miễn dịch.

Bác sĩ sẽ cân nhắc trên nhiều yếu tố để quyết định phác đồ điều trị cho bệnh nhân u lympho không Hodgkin

3. Tiên lượng và nguy cơ biến chứng của u lympho không Hodgkin 

Tiên lượng thời gian sống của bệnh nhân u lympho không Hodgkin tùy thuộc vào khả năng đáp ứng điều trị, giai đoạn bệnh hiện tại và thể bệnh mắc phải. Có trường hợp người bệnh sống được nhiều năm liền do bệnh chậm tiến triển nhưng cũng có trường hợp tuổi thọ thấp do bệnh tiến triển nhanh.

Bệnh nhân u lympho không Hodgkin nếu không được điều trị tích cực, sức khỏe suy giảm nhanh chóng có thể gặp biến chứng nhiễm trùng, tổn thương tủy xương gây xuất huyết, khối u di căn đến nhiều vùng của cơ thể,... 

Hiện nay chưa có chương trình tầm soát quần thể dành cho u lympho không Hodgkin (NHL). Phát hiện sớm thường chỉ xảy ra khi bệnh nhân đi khám vì có hạch bất thường hoặc triệu chứng lâm sàng, chứ chưa có xét nghiệm sàng lọc đơn giản áp dụng cho toàn dân. 

Tuy nhiên, việc khám sức khỏe định kỳ vẫn là phương pháp hữu ích và quan trọng nhất để phát hiện sớm nguy cơ NHL, đặc biệt ở những người có tiền sử nhiễm virus viêm gan, Epstein-Barr, HIV, Helicobacter pylori và các yếu tố nguy cơ khác. Phát hiện và điều trị càng sớm, tiên lượng sống của bệnh nhân càng có cơ hội cải thiện.

Để đặt lịch tầm soát ung thư định kỳ cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC, quý khách hàng có thể liên hệ Hotline 1900 56 56 56.