1. Biểu hiện tay chân miệng theo từng giai đoạn bệnh

Mặc dù các loại virus gây bệnh tay chân miệng có những đặc điểm sinh trường khác nhau nhưng lại có điểm chung là rất dễ lây lan dẫn đến nguy bùng phát thành dịch nếu không có biện pháp ngăn chặn kịp thời. Bệnh có thể xảy ra đối với bất kỳ lứa tuổi nào, đặc biệt là trẻ nhỏ dưới 5 tuổi. Các biểu hiện tay chân miệng sẽ có sự khác nhau tùy vào từng giai đoạn của bệnh.

Giai đoạn 1 - Ủ bệnh

Thời gian ủ bệnh thường kéo dài từ 3 - 7 ngày tính từ thời điểm phơi nhiễm với virus, với những dấu hiệu không rõ rệt. Chính điều này khiến cho các ông bố bà mẹ chủ quan hoặc nhầm lẫn với những căn bệnh khác liên quan đến đường hô hấp. Một số dấu hiệu thường thấy ở giai đoạn ủ bệnh ở trẻ là: 

• Xuất hiện những cơn sốt nhẹ, thoáng qua.
• Đau họng và miệng tiết nước bọt liên tục. 
• Tình trạng chán ăn kéo dài. 
• Tiêu chảy ở dạng nhẹ. 
• Ở một số trường hợp, trẻ có thể nổi hạch ở cổ hoặc hàm dưới.

Bé có thể xuất hiện tình trạng sốt nhẹ trong giai đoạn ủ bệnh

Giai đoạn 2 - Khởi phát

Giai đoạn khởi phát thường kéo dài từ 24 - 48 giờ với các biểu hiện tay chân miệng rõ ràng hơn. Bề mặt da của trẻ bắt đầu xuất hiện những nốt ban đỏ với đường kính 2 - 3 mm. Những nốt ban này có thể phát triển ở bất cứ đầu, thường tập trung vùng lòng bàn tay, bàn chân, xung quanh miệng. Ngoài ra, chúng sẽ tiến triển thành những nốt ban đỏ dạng phỏng nước.

Những vết loét ở phía miệng loét gây cảm giác đau đớn cho trẻ khiến bé trở nên lười ăn, mất ngủ, quấy khóc và kêu đau khoang miệng. Những lúc này bố mẹ cần chú ý con trẻ để không bị nhầm với những bệnh viêm loét thông thường ở miệng. 

Những nốt phát ban và phỏng nước xuất hiện 

Giai đoạn 3 - Toàn phát

Giai đoạn toàn phát của bệnh kéo dài khoảng từ 3 đến 10 ngày với những dấu hiệu điển hình dễ nhận biết như: 

• Sốt từ 37,5 - 400C kèm biểu hiện mệt mỏi và khó chịu. Ở trẻ, khi bệnh tay chân miệng chuyển sang độ 2, bé có thể xuất hiện triệu chứng sốt cao (từ 39 độ trở lên) hoặc kéo dài liên tục trên 2 ngày, không thể hạ sốt được bằng thuốc. Trong trường hợp này, bố mẹ không nên cho bé dùng thuốc hạ sốt mà không có sự chỉ định của bác sĩ chuyên khoa mà cần được nhập viện và điều trị kịp thời để bé tránh gặp phải những biến chứng liên quan đến tim mạch.
• Đau họng, khó khăn khi ăn và uống.
• Xuất hiện của các vết loét ở miệng với nhiều vị trí khác nhau như trong hầu họng, 2 bên trong vùng má, môi, lưỡi, nướu với kích thước khoảng 2 - 3mm. Ban đầu có thể chỉ xuất hiện một vài nốt sau đó mọc nhiều hơn gây đau đớn, nhất là khi ăn, uống, nói chuyện.
• Không chỉ miệng, vết loét còn nổi ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, ngón tay, ngón chân, khuỷu tay, đầu gối, mông,… gây đau đớn, phiền toái, khó khăn khi sinh hoạt, đi lại.
• Quầy khóc liên tục ở trẻ nhỏ, đặc biệt, khi bệnh tay chân miệng của bé bắt đầu trở nặng, trẻ có thể quấy khóc liên tục cả đêm hoặc từng cơn. Đây là một dấu hiệu cảnh báo nguy hiểm đến sức khỏe và tính mạng của trẻ. Và khi trẻ quấy khóc liên tục kèm theo dấu hiệu thở khò khè, khó ngủ hoặc ngủ li bì thì bé cần được bố mẹ đưa nhập viện ngay lập tức. 
• Trẻ hay giật mình. Đây là một triệu chứng cảnh báo cho bạn biết rằng các biến chứng trên hệ thần kinh bắt đầu xuất hiện ở trẻ bị tay chân miệng. Bé cần được theo dõi và quan sát tần suất xuất hiện của những lần bị giật mình (đánh giá trong khoảng 30 phút). Đối với những trẻ bị tay chân miệng ở thể nặng, bé có thể bị giật mình chới với hoặc giật nảy người khi đang ngủ thiu thiu (cần được phân biệt với giật nảy mình khi đang ngủ sâu), đi loạng choạng, không vững hoặc tay chân yếu và người bị run từng cơn.

Giai đoạn 4 - hồi phục

Sau khoảng thời gian từ 7 - 10 ngày tính từ khi bệnh khởi phát, các biểu hiện tay chân miệng sẽ giảm dần và hồi phục trở lại. Tuy nhiên, thời gian này, các tổn thương trên da sẽ có biểu hiện bong tróc lớp da cũ để hình thành lớp tế bào mới nên đôi khi gây ra tình trạng ngứa. Tuy nhiên, người bệnh cần chú ý không cào, gãi hay dùng tay bóc lớp da chết. Điều này có thể khiến phần da mới hồi phục bị tổn thương dẫn đến lâu lành hoặc nhiễm trùng.

Với bất kỳ trường hợp nào, khi có dấu hiệu nghi ngờ bệnh tay chân miệng, tốt nhất bạn nên đến ngay các cơ sở y tế uy tín để thăm khám, chẩn đoán và xác định phương án điều trị thích hợp. Đặc biệt, những trường hợp bị bệnh tay chân miệng xuất hiện các triệu chứng như sốt cao liên tục không hạ, tim đập nhanh, khó thở, vã mồ hôi, tay chân run rẩy, bị kích thích, co giật, yếu chi, nôn ói quá nhiều,… thì cần phải ngay lập tức đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất để kịp thời xử lý. 

2. Cách điều trị và phòng ngừa bệnh tay chân miệng

Nhiều trường hợp trẻ bị tay chân miệng có thể tự khỏi sau 7 - 10 ngày, tuy nhiên, khi thấy con xuất hiện các dấu hiệu nghi ngờ mắc bệnh, ba mẹ vẫn nên đưa bé đi khám để được tư vấn biện pháp khắc phục và chăm sóc tốt nhất.

Điều trị tay chân miệng ở trẻ

Hiện nay, tay chân miệng là căn bệnh chưa có thuốc đặc trị. Bác sĩ sẽ chỉ định các phương pháp điều trị triệu chứng để giúp bé cảm thấy dễ chịu đồng thời ngăn ngừa bệnh biến chứng nặng.

• Những trường hợp bé bị sốt sẽ được chỉ định dùng thuốc hạ sốt. Bác sĩ sẽ dựa vào tình hình thực tế của trẻ để đưa ra phác đồ điều trị thích hợp. 
• Cho trẻ súc miệng bằng nước muối pha loãng hoặc nước muối sinh lý.
• Cho trẻ nghỉ ngơi, hạn chế tiếp xúc với người khác và khuyến khích con uống nhiều nước lọc.
• Nên cho trẻ ăn thức ăn mềm, dạng lỏng, giàu vitamin và khoáng chất, hạn chế độ cay nóng, nhiều gia vị, dầu mỡ, chua, mặn,…
• Không cho trẻ đi trường học trong thời gian điều trị bệnh, sử dụng các vật dụng riêng biệt nhằm hạn chế lây lan mầm bệnh. 
• Vệ sinh thân thể thường xuyên, tránh chà xát mạnh ở những vị trí mụn nước, lở loét gây tổn thương khiến bé đau nhiều hơn.
• Có thể sử dụng nước lá trầu không, chè xanh hòa vào nước ( không chà xát trực tiếp) để vệ sinh thân thể cho bé hoặc bôi thuốc sát khuẩn ở những vị trí mụn nước, lở loét. Tuy nhiên, phải hỏi ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

Cho bé ăn những thức ăn dạng lỏng để hạn chế tình trạng đau rát trong khoang miệng

Cách phòng ngừa bệnh tay chân miệng

Có một số biện pháp phòng ngừa tay chân miệng mà bạn có thể thực hiện cho cả người lớn và trẻ nhỏ là:

• Rửa tay bằng xà phòng và nước sạch là một biện pháp quan trọng để ngăn ngừa lây lan virus. Đặc biệt, phải rửa tay trước khi ăn uống, sau khi tiếp xúc với người bệnh hoặc đi đến nơi công cộng.
• Tránh tiếp xúc với người bị tay chân miệng, nhất là là trong giai đoạn người bệnh có các triệu chứng như sốt, mẩn ngứa, ho, hắt hơi,…
• Giữ cho vùng quanh miệng, mắt, mũi, tay và chân luôn sạch sẽ để ngăn ngừa virus xâm nhập.
• Tránh chia sẻ đồ dùng cá nhân, đồ chơi hoặc các vật dụng khác để tránh virus lây lan.
• Dọn dẹp và vệ sinh các bề mặt thường xuyên sử dụng như bàn ghế, đồ chơi, vật dụng nhà cửa,… để ngăn ngừa sự tồn tại và lan truyền virus.
• Khi có bệnh dịch tay chân miệng đang lan rộng trong cộng đồng thì tốt nhất hạn chế việc tham gia vào các sự kiện đông người như hội họp, lễ hội để giảm nguy cơ tiếp xúc với người bị nhiễm bệnh.
• Khám sức khỏe định kỳ với cả người lớn và trẻ nhỏ nhằm xác định sớm bệnh lý và can thiệp điều trị kịp thời.
• Hệ miễn dịch cho cơ thể bằng các bổ sung dinh dưỡng cân đối, tập thể dục và đảm bảo ngủ đủ giấc. Khi đó, cơ thể sẽ sức đề kháng đối phó các loại virus gây bệnh.

Với các biểu hiện tay chân miệng được chia sẻ ở trên, nếu bạn thấy bản thân hoặc trẻ nhỏ có bất kỳ triệu chứng nào, tốt nhất nên tìm đến các cơ sở y tế uy tín để thăm khám và điều trị. Tuyệt đối không tự ý mua thuốc bôi hoặc áp dụng bất kỳ phương pháp điều trị nào khi chưa có chỉ định của bác sĩ chuyên khoa.

“3 sạch” phòng tay chân miệng theo khuyến cáo của chuyên gia tại MEDLATEC

Hiện nay, các cơ sở thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC là địa chỉ tin cậy của nhiều khách hàng khi có nhu cầu thăm khám, chẩn đoán và điều trị bệnh tay chân miệng. MEDLATEC sở hữu các ưu điểm nổi bật mà không phải cơ sở y tế nào cũng có là:

• Đội ngũ y bác sĩ có trình độ chuyên môn cao và giàu kinh nghiệm, chẩn đoán chính xác bệnh và đưa ra phác đồ điều trị hiệu quả.
• Hệ thống máy móc hiện đại áp dụng công nghệ, kỹ thuật tiên tiến giúp nâng cao hiệu quả tiên lượng và điều trị bệnh.
• Trung tâm Xét nghiệm đạt tiêu chuẩn quốc tế, sở hữu chứng chỉ quan trọng là ISO 15189:2012 và CAP.
• Quy trình, thủ tục nhanh gọn, tiết kiệm thời gian, giúp bệnh nhân tiết kiệm được thời gian và hạn chế nguy cơ làm lây lan mầm bệnh.
• Khách hàng có thể lựa chọn dịch vụ xét nghiệm tay chân miệng tại nhà để hạn chế nguy cơ lây nhiễm chéo virus gây bệnh.

Nếu cần tư vấn, khám và điều trị hoặc đặt lịch lấy mẫu xét nghiệm tận nơi của MEDLATEC, hãy liên hệ trực tiếp đến tổng đài trên toàn quốc của MEDLATEC theo số 1900 56 56 56, sẽ có nhân viên hướng dẫn chi tiết.

Xem ngay video: Nguyên nhân, cách chăm sóc và theo dõi trẻ em mắc bệnh tay chân miệng