1. HbA1c là chỉ số gì?

Muốn tìm cách giảm chỉ số HbA1c, trước hết bạn cần hiểu đúng HbA1c là chỉ số gì. 

Khi đường glucose trong máu gắn vào hemoglobin trong hồng cầu sẽ tạo thành một loại hemoglobin đặc biệt là HbA1c. Chỉ số HbA1c là kết quả xét nghiệm máu cho thấy lượng đường huyết trung bình trong 2 - 3 tháng gần nhất. Đây là một trong những tiêu chuẩn giúp bác sĩ có căn cứ đưa ra chẩn đoán và theo dõi bệnh tiểu đường.

Chỉ số HbA1c bình thường ≤ 5.6 %. Nếu HbA1c 5.7 - 6.4% người bệnh sẽ được chẩn đoán tiền tiểu đường. Nếu HbA1c ≥ 6.5%, bệnh nhân được chẩn đoán là tiểu đường.

Xét nghiệm HbA1c cần được thực hiện với các đối tượng sau:

• Người khỏe mạnh nếu có yếu tố nguy cơ như thừa cân, gia đình có người mắc tiểu đường thì nên kiểm tra HbA1c 1 lần/năm.
• Người đang bị tiền tiểu đường cần xét nghiệm mỗi 6 tháng để theo dõi sát sao sự thay đổi chỉ số đường huyết.
• Người bị tiểu đường nên kiểm tra HbA1c mỗi 3 - 6 tháng theo khuyến cáo của bác sĩ để điều chỉnh chế độ ăn, thuốc và lối sống.

Chỉ số HbA1c có liên quan trực tiếp với bệnh tiểu đường

2. Tầm quan trọng của việc giảm chỉ số HbA1c

Tìm cách giảm chỉ số HbA1c là việc làm cần thiết để ổn định đường huyết và phòng ngừa nhiều biến chứng nguy hiểm:

2.1. Nguy cơ khi chỉ số HbA1c cao

Khi HbA1c vượt quá ngưỡng cho phép, lượng đường trong máu luôn ở mức cao và dần dần sẽ gây tổn hại đến các cơ quan trong cơ thể:

• Tổn thương tim mạch: Đường huyết cao gây xơ vữa động mạch, dễ dẫn đến huyết áp cao, nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
• Biến chứng thần kinh: Đường huyết cao trong thời gian dài gây tổn thương hệ thần kinh ngoại biên, khiến người bệnh dễ bị tê bì, đau nhức chân tay, thậm chí loét bàn chân.
• Ảnh hưởng đến thận: Lượng đường dư thừa khiến thận phải làm việc quá tải, gây suy giảm chức năng thận, có thể tiến triển thành suy thận mạn.
• Tổn thương mắt: HbA1c cao làm tăng nguy cơ mắc bệnh võng mạc tiểu đường, có thể mất thị lực vĩnh viễn nếu bệnh không được kiểm soát tốt.
• Hệ miễn dịch suy yếu: Đường huyết cao khiến cơ thể khó chống lại vi khuẩn, dễ bị nhiễm trùng da, mắc bệnh răng miệng hoặc nhiễm trùng đường tiết niệu.

2.2. Lợi ích khi giảm HbA1c về ngưỡng bình thường

Việc đưa HbA1c về mức dưới 5.6% hoặc theo mục tiêu bác sĩ đề ra sẽ giúp:

• Ổn định đường huyết lâu dài để cơ thể duy trì năng lượng, giảm cảm giác mệt mỏi, uể oải.
• Giảm nguy cơ biến chứng mạn tính đến tim, thận, mắt,... gây nên những tổn thương không thể phục hồi.
• Tăng chất lượng sống và tuổi thọ cho người bệnh.
• Cung cấp căn cứ giúp bác sĩ điều chỉnh thuốc, theo hướng giảm dần liều lượng, từ đó hạn chế các tác dụng phụ của thuốc điều trị tiểu đường.

3. Cách giảm chỉ số HbA1c về ngưỡng bình thường

Cách giảm chỉ số HbA1c về ngưỡng an toàn hiệu quả nhất là kết hợp đồng thời những biện pháp sau: 

3.1. Điều chỉnh chế độ ăn uống khoa học

Đây là yếu tố không thể thiếu để giảm chỉ số HbA1c. Trong đó, người bệnh cần: 

• Tăng tiêu thụ chất xơ trong rau xanh, các loại đậu, ngũ cốc nguyên hạt để làm chậm quá trình hấp thu đường, tăng khả năng kiểm soát đường huyết.
• Hạn chế tinh bột tinh chế và đường trong cơm trắng, bánh ngọt, nước ngọt có gas vì chúng làm đường huyết tăng nhanh. Thay vào đó, hãy ưu tiên gạo lứt, khoai lang, yến mạch,...
• Ăn đủ protein và chất béo tốt từ cá, thịt nạc, trứng, dầu oliu, quả bơ, hạt óc chó,... để tạo cảm giác no lâu và ổn định đường huyết.
• Ăn nhiều bữa nhỏ trong ngày để tránh nguy cơ đường huyết tăng đột ngột sau ăn.
• Uống đủ 2 lít nước/ngày để giảm cô đặc máu và hỗ trợ chức năng hoạt động của thận.

Điều chỉnh chế độ ăn là cách giảm chỉ số HbA1c mang lại hiệu quả lâu dài

3.2. Tập thể dục đều đặn 

Vận động giúp cơ thể sử dụng đường huyết hiệu quả, chỉ số HbA1c cũng sẽ được giảm dần. Người bệnh có thể lựa chọn hình thức tập luyện phù hợp với sức của mình như: đi bộ nhanh, bơi lội, đạp xe, yoga, tập tạ,... nhưng cần duy trì ít nhất 150 phút/tuần, chia đều thời gian tập cho các ngày trong tuần để kiểm soát HbA1c tốt nhất.

3.3. Kiểm soát cân nặng

Thừa cân, béo phì làm tăng nguy cơ kháng insulin, khiến đường huyết khó ổn định. Do đó, giảm cân hợp lý cũng là cách giảm chỉ số HbA1c xuống gần mức bình thường.

3.4. Cải thiện giấc ngủ và kiểm soát các yếu tố gây căng thẳng

Stress và thiếu ngủ làm cơ thể tăng tiết hormone tăng đường huyết, từ đó ảnh hưởng đến chỉ số HbA1c. Vì thế, người bệnh nên:

• Đảm bảo ngủ đủ từ 7 - 8 giờ/đêm.
• Tập thở sâu, thiền, yoga,... hoặc tích cực tham gia các hoạt động yêu thích để giảm căng thẳng, giúp tinh thần trở nên vui vẻ, lạc quan.

3.5. Tuân thủ điều trị bằng thuốc

Nếu đã được chẩn đoán tiểu đường, người bệnh cần dùng thuốc theo chỉ định bác sĩ. Người bệnh tuyệt đối không tự ý bỏ hoặc đổi loại thuốc đã được chỉ định, vì việc làm này có thể làm tăng chỉ số HbA1c.

3.6. Theo dõi đường huyết và khám sức khỏe định kỳ

Người bệnh nên đo đường huyết hàng ngày, ghi lại để nhận biết sự thay đổi khi có sự điều chỉnh về ăn uống, vận động,... Bên cạnh đó, người bệnh cần duy trì xét nghiệm HbA1c 3 - 6 tháng/lần. Việc làm này giúp bác sĩ theo dõi hiệu quả điều trị tiểu đường và có hướng điều chỉnh kịp thời.

Xét nghiệm HbA1c định kỳ để kiểm tra đường huyết, có phương án điều chỉnh phù hợp

Từ những chia sẻ trên đây có thể thấy rằng, với những trường hợp có nguy cơ hoặc đã bị bệnh tiểu đường, tìm cách giảm chỉ số HbA1c về ngưỡng cho phép là điều cần thiết để kiểm soát đường huyết, phòng ngừa nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe.

Chỉ số HbA1c tăng cao thường đi kèm với những dấu hiệu cảnh báo như: mệt mỏi kéo dài, khát nước nhiều, đi tiểu thường xuyên, vết thương lâu lành,... Nếu nhận thấy những dấu hiệu này, quý khách hàng có thể liên hệ Hotline 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được tư vấn, hướng dẫn đặt lịch xét nghiệm HbA1c.