1. Nguồn gốc và khu vực phân bố của cây chân rết 

Cây chân rết còn được biết đến với các tên gọi khác như cây cơm lênh, cây ráy bò, cây tràng pháo,... Đây là một loài thực vật được xếp vào họ Araceae, tương ứng danh pháp khoa học Pothos repens (Lour.) Druce - Flagellaria repens Lour.

Loài thực vật này phân bố nhiều tại vùng Quảng Đông, Vân Nam, Quảng Tây của Trung Quốc. Bên cạnh đó, chúng còn phát triển khá mạnh tại Lào, Việt Nam. 

Tại nước ta, cây chủ yếu tập trung tại khu vực miền núi phía Bắc như Lạng Sơn, Cao Bằng, Hòa Bình. Cây chân rết thường sinh trưởng ngoài tự nhiên, dựa vào vách đá hoặc thân cây to để phát triển. Nhiều cây nhỏ thường tập thành từng bụi.

Cây chân rết phân bố chủ yếu tại vùng núi phía Bắc 

2. Đặc điểm hình thái

Nếu chú ý quan sát, bạn có thể dễ dàng nhận biết cây chân rết với những loài thực vật khác. Cụ thể như:

• Thân: Là loại thân thảo leo vào cây lớn hoặc vách đá, chiều dài trung bình khoảng 4m. Thân non có hình trụ, mọc uốn lượn, rễ mọc ra từ mạng lưới các mắt. 
• Lá: Sắp xếp so le nhau trên phiến lá. Mỗi phiến lá có hình dáng tương tự như mũi mác với gốc tròn, cuống lá hơi phình. Cả hai mặt của mỗi chiếc lá đều tương đối nhẵn. 
• Hoa: Mọc thành từng cụm, mọc ra từ kẽ lá. Tuy nhiên, cụm hoa thường ngắn hơn so với cuống lá. Hoa chân rết gồm nhiều hoa lưỡng tính. Trong đó, hoa đực nằm ở vị trí phía trên, hoa cái nằm ở dưới với nhị 6 và bầu 3 ô (tương ứng với mỗi ô là một noãn). 
• Quả: Là dạng quả mọng, lúc chín chuyển sang màu đỏ. Mùa quả chân rết rơi vào khoảng tháng 2 đến tháng 5 hằng năm. 

Cận cảnh phần lá của cây chân rết 

Chân rết là loài thực vật có thể sinh trưởng tốt trong nhiều điều kiện môi trường. Ngay cả khi bị chặt bỏ, cây con vẫn nhanh chóng mọc lại, phát triển bình thường.

Không giống như nhiều loại thực vật khác chỉ thu hoạch theo mùa, chân rết được thu hoạch quanh năm. Sau khi thu hoạch, người dân sẽ tiến hành rửa sạch để dùng trực tiếp hoặc phơi khô, dùng dần. 

3. Tác dụng trị bệnh của cây chân rết 

Theo Đông y, cây chân rết vốn có tính mát nhưng vị đắng. Loài thảo dược này là thành phần quen thuộc trong các bài thuốc cầm máu, đánh tan máu đông, hạ sốt, lợi tiểu, giảm đau và giảm sưng tấy. Tất cả bộ phận trên cây đều có thể tận dụng làm thuốc. Dưới đây là những công dụng chính của loại thảo dược này: 

• Giảm chứng đau màng não khó chịu. 
• Hỗ trợ điều trị động thai. 
• Giảm triệu chứng băng huyết. 
• Hỗ trợ điều trị gãy xương hoặc sai khớp. 
• Giảm co thắt sau chấn thương. 

Chân rết thường không được dùng đơn lẻ mà sẽ kết hợp với một vài loại thảo dược khác, phụ thuộc vào yêu cầu điều trị. Tuy vậy, việc kết hợp chân rết với các loại thảo dược khác cần thực hiện theo hướng dẫn của thầy thuốc chuyên môn. Để phòng ngừa tác dụng phụ không mong muốn, bạn tốt nhất không nên tự ý sử dụng loại thảo dược này tại nhà. 

Cây chân rết thường có mặt trong một số loại thuốc chữa động thai

4. Cần lưu ý gì khi sử dụng cây chân rết? 

Chân rết là loại thảo dược có dược tính nhất định, có thể hỗ trợ điều trị một số bệnh lý theo đông y. Tuy nhiên, việc sử dụng loại cây này để trị bệnh cần tiến hành thận trọng. Dưới đây là một vài vấn đề quan trọng, bạn cần lưu ý: 

• Không sử dụng khi chưa có chỉ định của thầy thuốc: Nếu chưa kiểm tra tình hình sức khỏe, chưa được thầy thuốc hướng dẫn cụ thể, bạn không nên dùng cây chân rết như một loại thuốc trị bệnh. 
• Tương tác thuốc: Cây chân rết có thể tương tác với một số thuốc huyết áp, thuốc chống đông máu, thuốc an thần, giảm đau,... 
• Đối tượng cần thận trọng khi dùng: Những đối tượng nhạy cảm như phụ nữ đang mang thai, phụ nữ cho con bú, trẻ em, người mắc bệnh nền,... là đối tượng cần đặc biệt quan trọng khi sử dụng cây chân rết. Các nhóm đối tượng này phải được kiểm tra tình hình sức khỏe cụ thể trước khi sử dụng bất kỳ loại thảo dược nào. 
• Không tự ý kết hợp chân rết với bất kỳ loại thảo dược nào: Để hạn chế ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe, bạn không nên kết hợp chân rết khô hay tươi với bất kỳ loại thuốc, thảo dược nào khác. 
• Dùng theo đúng liều lượng được hướng dẫn: Nếu được kê đơn sử dụng cây chân rết trị bệnh, bạn nên dùng theo đúng liều lượng thầy thuốc đã hướng dẫn. 
• Theo dõi biểu hiện của cơ thể: Trong thời gian áp dụng bài thuốc từ cây chân rết, bạn hãy theo dõi các biểu hiện của cơ thể. Nếu cảm thấy khó chịu, xuất hiện triệu chứng bất thường, bạn hãy tạm dừng dùng thuốc, tìm ngay đến cơ sở y tế để thăm khám xác định nguyên nhân. 

Bạn không nên tự ý phối hợp cây chân rết với những loại thảo dược khác 

5. Cách trồng, chăm sóc cây chân rết có khó không? 

Bên cạnh sử dụng như một loại thuốc, cây chân rết còn được trồng làm cảnh. Nhìn chung, loài cây này khá dễ trồng, bởi từng đốt trên thân dễ dàng bén rễ. 

Cây chân rết chủ yếu được nhân giống bằng cách giâm cành. Trong đó, thời gian thích hợp để trồng cây là vào mùa xuân. Trước khi nhân giống, bạn hãy ưu tiên lựa chọn cành chân rết nhiều đốt có thể bén rễ. Sau đó, bạn tiến hành cắt cành thành các đoạn, mỗi đoạn cần tập trung khoảng 2 đến 3 đốt. 

Tiếp theo, bạn giâm cành trong chậu cảnh hoặc khu đất riêng đã trộn phân chuồng. Để kích thích khả năng bén rễ, bạn cần thường xuyên tưới nước, bổ sung phân vi sinh. Chân rết cần được giâm tại nơi thông thoáng nhưng không quá nắng. 

Cây có thể được trồng trong chậu 

Lưu ý: Thông tin về tác dụng và cách dùng cây chân rết đề cập trong bài viết này chỉ có tính chất tham khảo. Để phòng ngừa rủi ro, tác dụng phụ, bạn không tự ý sử dụng hay kết hợp chân rết với những loại thuốc hay thảo dược khác. 

Hy vọng từ góc tổng hợp trên đây, bạn hiểu rõ hơn về đặc điểm và công dụng của cây chân rết. Tuy vậy thay vì tự ý sử dụng loại thảo dược này tại nhà, bạn hãy đi khám để kiểm tra tình hình sức khỏe, chữa trị đúng cách theo chỉ dẫn của bác sĩ. Một địa chỉ y tế uy tín với bề dày kinh nghiệm gần 30 năm, bạn có thể lựa chọn là Hệ thống Y tế MEDLATEC. Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC để được hỗ trợ.