1. Đường huyết lúc đói là gì? 

Đường huyết lúc đói là chỉ số đường huyết trong máu được đo sau nhịn ăn ít nhất 8 tiếng, thường là vào buổi sáng sớm trước khi ăn sáng. Đây là thời điểm cơ thể ít bị ảnh hưởng bởi nguồn thực phẩm nạp vào, cho phép phản ánh chính xác khả năng duy trì đường huyết ổn định khi cơ thể ở trạng thái nghỉ ngơi. 

Xét nghiệm đường huyết thường được thực hiện trong các buổi khám sức khỏe tổng quát hoặc để hỗ trợ chẩn đoán các rối loạn chuyển hóa đường như tiền tiểu đường và tiểu đường. Việc kiểm tra định kỳ giúp theo dõi hiệu quả điều trị và kịp thời phát hiện nguy cơ biến chứng ảnh hưởng đến sức khỏe.

Đường huyết lúc đói là chỉ số đường huyết đo sau nhịn ăn ít nhất 8 tiếng

2. Chỉ số đường huyết lúc đói của người bình thường là bao nhiêu?

Chỉ số đường huyết lúc đói của người bình thường thường sẽ dao động trong khoảng 3,9 - 5,5 mmol/L. Đây là mức đường huyết an toàn, cho thấy cơ thể đang kiểm soát tốt lượng đường trong máu sau khoảng thời gian nhịn ăn nhất định. 

Tuy nhiên, trong một số trường hợp điển hình, chỉ số đường huyết cao hơn hoặc thấp hơn so với khoảng tham chiếu nhưng không đồng nghĩa với việc mắc các bệnh lý liên quan. Một số tình huống cụ thể có thể làm thay đổi lượng đường trong máu khi đo, bao gồm: 

• Khi vừa thức dậy: Chỉ số đường huyết đo được có thể thấp hơn so với khoảng tham chiếu, nguyên nhân là do cơ thể chưa hoàn toàn “tỉnh” và quá trình tiết hormone chưa ổn định. 
• Sau đêm mất ngủ hoặc căng thẳng kéo dài: Chỉ số đường huyết lúc đói có thể tăng nhẹ, nguyên nhân là do hormone stress (cortisol) tạm thời làm tăng đường huyết. 
• Vận động thể thao tối hôm trước: Nó có thể làm giảm nhẹ mức đường huyết sáng hôm sau, do cơ thể đã sử dụng đường dự trữ cho hoạt động thể lực. 

Thực tế, chỉ dựa vào kết quả đơn lẻ từ chỉ số đường huyết lúc đói là chưa đủ cơ sở để chẩn đoán bệnh lý liên quan tới chuyển hoá đường. Nếu bạn nghi ngờ kết quả bất thường, hãy thực hiện đo lại sau vài ngày, và kết hợp với các xét nghiệm khác như HbA1c hoặc nghiệm pháp dung nạp glucose để có đánh giá toàn diện và chính xác hơn.

3. Yếu tố ảnh hưởng đến đường huyết lúc đói 

Chỉ số đường huyết lúc đói thường bị chi phối bởi nhiều yếu tố liên quan, chẳng hạn như chế độ ăn uống, tình trạng căng thẳng, chất lượng giấc ngủ, vận động thể chất, thói quen sử dụng thuốc và các bệnh lý nền liên quan. Sau đây là thông tin chi tiết: 

• Chế độ ăn uống: Ăn nhiều tinh bột, đường đơn hoặc thường xuyên bỏ bữa, đều sẽ làm ảnh hưởng đến chỉ số đường huyết khi đo. 
• Tình trạng căng thẳng: Stress kéo dài có thể làm tăng hormone cortisol, khiến đường huyết tăng cao bất thường. Nếu không có biện pháp kiểm soát kịp thời sẽ làm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ tổng thể, góp phần làm tăng nguy cơ bệnh tim mạch, tiểu đường, hoặc rối loạn lo âu.
• Chất lượng giấc ngủ không đảm bảo: Thiếu ngủ, mất ngủ, hay ngủ không sâu giấc đều làm rối loạn chuyển hoá đường và gây tăng đường huyết. 
• Vận động thể chất: Không thường xuyên vận động là nguyên nhân làm giảm hiệu quả sử dụng glucose của cơ thể. 
• Sử dụng thuốc: Một số loại thuốc như corticoid, thuốc lợi tiểu,... có thể làm tăng đường huyết. 
• Bệnh lý nền: Người mắc các bệnh lý như tuyến giáp, thận, gan,... có thể bị rối loạn đường huyết.

Tình trạng căng thẳng có thể làm ảnh hưởng đến chỉ số đường huyết

4. Lý do cần kiểm tra đường huyết lúc đói định kỳ

Kiểm tra đường huyết lúc đói định kỳ là điều cần thiết hơn cả, cho phép phát hiện sớm nguy cơ tiền tiểu đường, theo dõi sát sao hiệu quả điều trị và chủ động điều chỉnh lối sống phù hợp. Cụ thể: 

• Phát hiện sớm nguy cơ tiền tiểu đường: Giai đoạn đầu của bệnh, các triệu chứng thường không điển hình và rất khó để phát hiện. Việc thường xuyên kiểm tra đường huyết lúc đói sẽ giúp phát hiện sớm và phòng ngừa bệnh tiểu đường hiệu quả. 
• Theo dõi hiệu quả điều trị: Với người đã mắc bệnh, đo đường huyết lúc đói có ý nghĩa quan trọng trong theo dõi hiệu quả điều trị, giúp bác sĩ dễ dàng kiểm soát, điều chỉnh thuốc hoặc chế độ ăn phù hợp. 
• Chủ động điều chỉnh lối sống: Khi biết chi tiết về chỉ số đường huyết của bản thân, bạn sẽ có động lực duy trì thói quen ăn uống lành mạnh và sinh hoạt điều độ hơn. 

5. Cách duy trì đường huyết lúc đói ở mức ổn định

Để duy trì mức đường huyết lúc đói ổn định, bạn có thể áp dụng một số phương pháp sau: 

• Ăn uống lành mạnh: Ưu tiên ăn thực phẩm có chỉ số đường huyết thấp (GI) như yến mạch, gạo lứt, bánh mì nguyên cám, khoai lang, rau xanh, đậu các loại. Nên hạn chế đường tinh luyện và tinh bột nhanh, như bánh kẹo, cơm trắng, bún,... Bên cạnh đó, bạn cần chú ý ăn đúng giờ và đặc biệt không bỏ bữa sáng để duy trì đường huyết ổn định. 
• Tập thể dục thường xuyên: Duy trì thói quen tập luyện thể dục mỗi ngày sẽ làm tăng độ nhạy với insulin, hỗ trợ đưa glucose từ máu vào tế bào hiệu quả hơn. Bạn có thể bắt đầu với những môn thể thao nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe, yoga,..
• Ngủ đủ giấc và kiểm soát căng thẳng: Bạn nên ngủ đủ 7 - 8 tiếng mỗi đêm và tránh căng thẳng kéo dài, giúp ổn định hoạt động của hệ nội tiết và hạn chế tăng đường huyết quá mức.
• Duy trì cân nặng hợp lý giúp phòng ngừa nguy cơ tiểu đường ở người tiền tiểu đường.
• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Bạn nên khám sức khỏe định kỳ 3 - 6 tháng/lần, kết hợp đo HbA1C để đánh giá chính xác mức đường huyết và có kế hoạch chăm sóc phù hợp, hiệu quả. 

Tập thể dục mỗi ngày sẽ giúp kiểm soát đường huyết ổn định

Như vậy, chỉ số đường huyết lúc đói của người bình thường nằm trong khoảng 3,9 - 5,5 mmol/L. Theo dõi và duy trì chỉ số này ổn định sẽ giúp ngăn ngừa các bệnh lý nguy hiểm, đặc biệt là tiểu đường. Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi liên quan hoặc nhu cầu thăm khám sức khỏe, có thể liên hệ Tổng đài MEDLATEC 1900 56 56 56 để được giải đáp nhanh chóng và đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa.