1. COVID-19 lây truyền trong không khí hay nó chỉ là qua những giọt bắn?

Thắc mắc này sẽ được giải đáp thông qua cơ chế và cách thức lây lan của virus SARS-CoV-2 - “thủ phạm” gây ra đại dịch COVID-19 hiện nay.

COVID-19 lây từ người sang người khi tiếp xúc gần thông qua những giọt bắn

Virus SARS-CoV-2 dễ dàng lây truyền từ người sang người. Mức độ lây lan được đánh giá là nhanh hơn cúm, nhưng lại chậm hơn sởi. Cụ thể, khi có sự tiếp xúc trực tiếp hoặc tiếp xúc trong khoảng cách gần (dưới 2m) với người bệnh, thì nguy cơ bị lây nhiễm COVID-19 là rất cao.

COVID-19 dễ dàng lây từ người sang người khi có sự tiếp xúc gần

Theo đó, khi người bệnh COVID-19 hắt hơi, ho, trò chuyện hay thậm chí là hít thở thì sẽ tạo ra những giọt bắn từ đường hô hấp. Các giọt bắn này có kích thước từ nhỏ đến to (đôi khi nhìn thấy được trong không khí). Và khi bạn đứng gần người bệnh thì sẽ vô tình hít phải những giọt bắn này. 

Những giọt bắn chứa virus SARS-CoV-2 khi hít vào sẽ đọng lại trên màng nhầy (có thể là màng nhầy bên trong miệng hoặc mũi). Lúc này, bạn sẽ xuất hiện các triệu chứng tương tự như khi mắc các bệnh về đường hô hấp. Chẳng hạn như sốt, hắt hơi, đau họng, ho,… 

Và khi virus tấn công dồn dập vào phổi thì cũng là lúc bạn cảm nhận rõ ràng hơn các triệu chứng của COVID-19, đó là khó thở, đau tức ngực, thậm chí là mất dần ý thức, cử động khó khăn,… khi bệnh diễn tiến nhanh và nặng.

COVID-19 đôi khi lây truyền trong không khí

Những giọt bắn từ người bệnh có thể bị khô trong luồng không khí và trở thành các hạt. Các hạt này phát tán trong không khí hoặc rơi xuống mặt đất do sức hút của trọng lực. Thời gian tồn tại của các hạt này có thể là vài phút, thậm chí là hàng giờ.

Virus SARS-CoV-2 cũng có thể lây qua đường không khí 

Vì vậy, trong một số trường hợp, bạn có thể bị lây nhiễm virus SARS-CoV-2 mà không phải do tiếp xúc gần với người bệnh, chẳng hạn như: người bệnh sinh hoạt, làm việc trong phòng và ra ngoài. Ngay sau đó, bạn bước vào phòng của người bệnh. Lúc này, các giọt bắn và hạt chứa virus vẫn còn tồn tại trong không khí. Nếu hít vào, bạn vẫn có nguy cơ nhiễm lây nhiễm.

Và điều này có nghĩa là COVID-19 vẫn có khả năng lây truyền trong không khí, nhất là trong phòng kín, không có cửa sổ, ít hệ thống thông gió,… Tuy nhiên, mức độ lây lan trong không khí không cao bằng mức độ lây lan khi tiếp xúc gần.

COVID-19 ít khi lây lan từ bề mặt nhiễm virus

Như đã nói, các giọt bắn và hạt chứa virus SARS-CoV-2 có thể rơi xuống đất hoặc bề mặt các đồ vật. Và nếu bạn chạm tay, cầm nắm những món đồ này rồi đưa tay lên miệng, mũi thì có thể bị nhiễm bệnh. Tuy nhiên, cách thức lây nhiễm này không thực sự phổ biến.

Nhưng không vì thế mà bạn chủ quan trong việc phòng ngừa, nhất là khi chạm tay vào nút bấm thang máy, tay nắm cửa, remote điều khiển,… và sau đó không rửa tay. Bởi virus từ các bề mặt này có thể bám vào tay và gia tăng nguy cơ lây nhiễm. 

Virus SARS-CoV-2 có thể bám trên bề mặt đồ vật và gây bệnh cho người sử dụng

COVID-19 hiếm khi lây từ người sang động vật

Các nghiên cứu cho thấy, virus SARS-CoV-2 vẫn có thể lây từ người sang động vật (các thú cưng như chó, mèo). Tuy nhiên, mức độ và tỷ lệ này là rất thấp. 

Như vậy, bạn đọc chắc hẳn đã tìm được câu trả lời cho thắc mắc COVID-19 lây truyền trong không khí hay nó chỉ là qua những giọt bắn. Tóm lại, COVID-19 có các cách thức lây truyền sau: lây từ người sang người qua tiếp xúc gần (phổ biến nhất), lây qua không khí (đôi khi), lây qua bề mặt nhiễm virus (ít khi) và lây từ người sang động vật (hiếm khi). 

2. Làm thế nào để phòng tránh và giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm COVID-19?

Biết được COVID-19 lây truyền trong không khí hay nó chỉ là qua những giọt bắn thì bạn sẽ chủ động hơn trong việc phòng tránh nguy cơ lây nhiễm bệnh. Theo đó, mỗi cá nhân cần nghiêm túc thực hiện các biện pháp sau:

• Đeo khẩu trang khi ra ngoài. Lưu ý, khẩu trang phải che kín được cả mũi và miệng. Với khẩu trang y tế, thay mới sau mỗi lần đeo và đi ra ngoài. Với khẩu trang vải, thường xuyên giặt sạch sẽ và phơi khô ráo. 

• Duy trì khoảng cách tối thiểu 2m với mọi người. Hạn chế tối đa việc nói chuyện, bắt tay, chạm vào nhau. 

• Không tập trung ở những nơi đông người. Nếu phải đến nơi đông người (chẳng hạn như siêu thị, nơi lấy mẫu xét nghiệm,…) thì duy trì khoảng cách như đã nói.

• Rửa tay bằng xà phòng, nước rửa tay hoặc dung dịch sát khuẩn có nồng độ cồn tối thiểu 60%. Việc rửa tay cần được thực hiện thường xuyên, nhất là sau khi ra ngoài về, trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh xong. 

• Đảm bảo không gian sống sạch sẽ, thông thoáng, mát mẻ. Các đồ dùng và bề mặt thường xuyên tiếp xúc như ti vi, điện thoại, máy tính, bàn ăn, bàn làm việc,… cần được lau chùi và khử trùng. 

• Khi nghi nhiễm hoặc đang nhiễm bệnh, nghiêm túc thực hiện việc cách ly theo hướng dẫn của nhân viên y tế. 

• Khi xuất hiện các triệu chứng nặng, có thể gọi ngay đến đường dây nóng của cơ sở y tế gần nhất để được hướng dẫn cụ thể và được hỗ trợ đưa đến bệnh viện.

Để ngăn ngừa và giảm thiểu lây nhiễm COVID-19, cần tuân thủ hướng dẫn của Bộ Y tế

Tất cả những biện pháp này đều có khả năng phòng tránh và giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm COVID-19. Kể cả lây truyền qua tiếp xúc gần hay qua không khí. Trường hợp nghi ngờ mình bị nhiễm, có thể đi xét nghiệm để có kết quả chính xác.

Tại Hà Nội, mọi người có thể đặt lịch xét nghiệm trước tại hệ thống y tế của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC qua 03 hình thức. Bao gồm: qua website - medlatec.vn, qua ứng dụng MedOn, hoặc gọi điện trực tiếp tới hotline 1900565656 để được hướng dẫn cụ thể.

Chúng tôi đảm bảo quy trình xét nghiệm bài bản và an toàn, đúng chuẩn, cho kết quả nhanh, giúp khách hàng tiết kiệm được thời gian và công sức. 

Đặc biệt, chúng tôi còn cung cấp dịch vụ tư vấn Video Call cho các F0, F1, F2 (chưa có triệu chứng) thông qua ứng dụng MedOn. Mọi người có thể sử dụng dịch vụ này để có thêm kiến thức hữu ích trong việc tự chăm sóc bản thân. Nếu đã nhiễm bệnh thì cũng chủ động hơn trong việc điều trị tại nhà để chiến thắng bệnh tật. 

Hy vọng bài viết trên đây sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn về cơ chế và cách thức lây lan của COVID-19. Từ đó, trả lời được câu hỏi COVID-19 lây truyền trong không khí hay nó chỉ là qua những giọt bắn. Hãy luôn tuân thủ nguyên tắc 5K và chủ động tiêm phòng vắc xin để bảo vệ sức khỏe bản thân. Đồng thời, chung tay với cộng đồng trong nỗ lực đẩy lùi dịch bệnh.