1. Thuốc Tenofovir: Thành phần chính và công dụng

1.1. Thành phần chính

Tenofovir là thuốc kháng virus có tác dụng ngăn chặn sự phát triển của virus virus viêm gan B và HIV trong cơ thể. Thuốc có thành phần chính gồm: Tenofovir disoproxil fumarate và Tenofovir alafenamide.

Một dạng hàm lượng của thuốc Tenofovir

1.2. Công dụng

1.2.1. Điều trị viêm gan B mạn tính

Tenofovir điều trị viêm gan B mạn tính hiệu quả bởi khả năng kìm hãm mạnh mẽ sự sao chép của virus.

- Giảm tải lượng virus trong máu

Tenofovir giúp giảm đáng kể số lượng virus viêm gan B (HBV) trong cơ thể, từ đó hạn chế sự lây lan và tổn thương cho gan.

- Ngăn ngừa tổn thương gan

Việc kiểm soát tốt virus HBV giúp giảm nguy cơ tiến triển thành xơ gan, ung thư gan hoặc suy gan.

- Hỗ trợ phục hồi chức năng gan

Khi tải lượng virus giảm, gan có thể hồi phục dần chức năng, cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh.

- Điều trị hiệu quả trên nhiều nhóm đối tượng

Tenofovir phù hợp cho cả những bệnh nhân có HBeAg dương tính và âm tính, bao gồm cả những trường hợp virus kháng lại các thuốc kháng virus khác như Lamivudine.

1.2.2. Điều trị HIV/AIDS

Các phác đồ điều trị HIV không thể thiếu Tenofovir bởi thuốc giúp:

- Kìm hãm virus HIV tăng sinh

Thuốc ngăn chặn men sao chép ngược của virus HIV, làm gián đoạn quá trình sao chép và nhân lên của virus trong cơ thể.

- Giảm nguy cơ lây truyền HIV

Khi được kết hợp với các thuốc kháng virus khác, Tenofovir giúp giảm đáng kể lượng virus HIV trong máu xuống mức không phát hiện, từ đó giảm nguy cơ lây truyền qua đường tình dục hoặc từ mẹ sang con.

- Phối hợp cùng thuốc khác để điều trị HIV

Tenofovir thường được kết hợp với các thuốc khác để tạo nên phác đồ điều trị duy trì tải lượng virus ở mức thấp nhất.

- Dự phòng phơi nhiễm HIV (PrEP)

Tenofovir là thành phần chính trong liệu pháp PrEP - dự phòng lây nhiễm HIV hiệu quả với những người có nguy cơ cao.

- Ngăn ngừa lây nhiễm HIV trước phơi nhiễm

Sử dụng Tenofovir kết hợp với Emtricitabine giúp giảm tới hơn 90% nguy cơ lây nhiễm HIV qua quan hệ tình dục và hơn 70% qua tiêm chích ma túy.

- Bảo vệ những đối tượng nguy cơ cao

Trong liệu pháp PrEP, Tenofovir đặc biệt hiệu quả với:

+ Người có bạn tình nhiễm HIV.

+ Người hành nghề mại dâm.

+ Người sử dụng chung kim tiêm.

+ Người không sử dụng biện pháp an toàn trong quan hệ tình dục.

Tenofovir được dùng phổ biến để dự phòng phơi nhiễm và điều trị cho bệnh nhân HIV

- Dự phòng nguy cơ bị phơi nhiễm sau tai nạn (PEP)

Trong một số trường hợp phơi nhiễm với HIV như tai nạn nghề nghiệp (đâm kim tiêm nhiễm HIV), quan hệ tình dục không an toàn hoặc bị cưỡng bức, Tenofovir cũng được sử dụng trong liệu pháp PEP với mục đích:
+ Giảm thiểu nguy cơ bị lây nhiễm sau phơi nhiễm.

+ Giảm khả năng lây nhiễm HIV nếu dùng Tenofovir kết hợp với thuốc khác trong vòng 72 giờ sau phơi nhiễm.

2. Các trường hợp chỉ định và chống chỉ định dùng Tenofovir 

2.1. Chỉ định

- Dùng kết hợp với thuốc kháng retrovirus khác trong điều trị HIV-1 ở độ tuổi từ 18.

- Dùng đồng thời với thuốc kháng retrovirus khác với mục đích dự phòng lây nhiễm ở nhân viên y tế có nguy cơ cao do thường xuyên tiếp xúc với mẫu bệnh phẩm.

- Bệnh nhân viêm gan B mạn tính trên 18 tuổi có chức năng gan còn bù, có mô xơ gan, viêm gan hoạt động, bị tăng sinh virus, tăng ALT kéo dài.

1.2. Chống chỉ định

- Mẫn cảm với các thành phần của Tenofovir.

- Thai phụ.

- Người đang cho con bú.

3. Liều dùng và cách dùng Tenofovir

- Điều trị HIV: 

+ Liều thông thường: 1 lần/viên/ngày, dùng cùng thuốc kháng retrovirus khác.

+ Dự phòng nhiễm HIV do nghề nghiệp: Mỗi ngày 1 viên/1 lần, dùng đồng thời với thuốc kháng retrovirus khác. Tốt nhất nên dùng sau khi nghi ngờ lây nhiễm vài giờ và dùng liên tục trong 4 tuần nếu cơ thể có dấu hiệu dung nạp.

+ Dự phòng nhiễm HIV không do nghề nghiệp: Mỗi ngày 1 viên/ lần, dùng đồng thời ít nhất 2 thuốc kháng retrovirus khác. Tốt nhất nên dùng trong vòng 72 giờ tính từ thời điểm nghi ngờ lây nhiễm, dùng liên tục 28 ngày.

- Điều trị viêm gan B mạn tính

Dùng duy trì 48 tuần trở lên với liều 1 lần/viên/ngày.

- Đối với bệnh nhân suy thận

Điều chỉnh khoảng cách giữa các lần dùng thuốc để giảm liều Tenofovir dựa trên khả năng thanh thải creatinin (CC) của người bệnh:

+ CC từ 50ml/phút trở lên: Liều 1 lần/ngày.

+ CC 30 - 49ml/phút: Khoảng cách giữa mỗi liều là 48 giờ.

+ CC 10 - 29ml/phút: Khoảng cách giữa mỗi liều 72 - 96 giờ.

- Bệnh nhân thẩm phân máu

Các liều cách nhau 12 giờ sau thẩm phẩm hoặc 7 ngày.

Bệnh nhân suy thận dùng thuốc Tenofovir cần thận trọng để điều chỉnh liều dùng

4. Tác dụng phụ và trường hợp cần theo dõi

Trong quá trình dùng thuốc Tenofovir disoproxil fumarat có thể gặp tác dụng phụ trên đường tiêu hóa với các biển hiện: buồn nôn, nôn, tiêu chảy, khó tiêu, đau bụng, đầy hơi, chán ăn,...

Ngoài ra, một số tác dụng phụ khác cũng có thể xảy ra:

- Viêm tụy.

- Tăng nồng độ amylase huyết thanh.

- Giảm phosphat huyết.

- Phát ban trên da.

- Đau cơ, ra mồ hôi, suy nhược, mất ngủ, chóng mặt, đau đầu, mất ngủ, bệnh thần kinh ngoại vi.

- Tăng lượng đường trong máu.

- Tăng triglyceride máu.

- Men gan cao.

- Bạch cầu trung tính thấp.

- Suy thận.

- Nhiễm axit lactic gây gan nhiễm mỡ, chứng gan to nghiêm trọng. 

Trong quá trình dùng thuốc lâu dài, người bệnh cần xét nghiệm creatinin đánh giá chức năng thận và độ lọc cầu thận (eGFR). Nếu dùng kéo dài cần kiểm tra mật độ xương.

Thuốc Tenofovir đóng vai trò quan trọng trong điều trị viêm gan B và HIV để cải thiện cộng sống cho người bệnh. Tuy nhiên, bài viết mang tính chất tham khảo, không thay thế được quá trình tư vấn trực tiếp từ bác sĩ chuyên khoa, thuốc cần có sự kê đơn, theo dõi từ bác sĩ chuyên khoa để đảm bảo dùng đúng liều lượng, đảm bảo thời gian điều trị và tránh gặp phải các vấn đề rủi ro tiềm ẩn.

Quý khách hàng có nhu cầu tầm soát các bệnh lý và tư vấn sức khỏe hãy liên hệ trực tiếp tổng đài 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được tư vấn, hỗ trợ đặt lịch nhanh chóng.