1. Xét nghiệm CTM là gì? Có tác dụng như thế nào?

Để hiểu Xét nghiệm CTM là gì và công dụng của xét nghiệm này bạn có thể theo dõi các thông tin sau:

1.1. Về thuật ngữ xét nghiệm CTM

Xét nghiệm CTM là thuật ngữ viết tắt của xét nghiệm công thức máu (hay còn được gọi là Tổng phân tích tế bào máu ngoại vi). Đây là xét nghiệm giúp bác sĩ đánh giá tình trạng sức khỏe tổng thể, tầm soát các bệnh lý về máu và hỗ trợ chẩn đoán nhiều bệnh lý khác nhau. Xét nghiệm CTM thường chỉ cần lấy vài ml máu ở tĩnh mạch để phân tích sau đó trả kết quả trong khoảng 1 - 2 giờ tùy từng cơ sở y tế.

1.2. Các thành phần được phân tích trong xét nghiệm CTM 

Kết quả xét nghiệm CTM chủ yếu phân tích các thành phần:

1.2.1. Hồng cầu (RBC) và Hemoglobin (Hb)

Hồng cầu có vai trò vận chuyển oxy đi khắp cơ thể. Hemoglobin là protein giúp gắn và mang oxy trong hồng cầu. Hồng cầu hoặc hemoglobin thấp thường gặp trong thiếu máu, xuất huyết, suy dinh dưỡng, thiếu sắt.

Hồng cầu cao có thể gặp ở người hút thuốc, sống ở vùng núi cao hoặc mắc bệnh tim phổi mạn tính.

Kết quả xét nghiệm máu giúp bác sĩ phát hiện bất thường hồng cầu trong máu

1.2.2. Bạch cầu (WBC)

Bạch cầu là tế bào đóng vai trò bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công từ virus, vi khuẩn và các tác nhân gây bệnh. Bạch cầu tăng thường gặp trong nhiễm khuẩn, viêm, stress, dùng thuốc corticoid. Bạch cầu giảm có thể do virus, bệnh tự miễn, thiếu dinh dưỡng hoặc tác dụng phụ của thuốc.

1.2.3. Tiểu cầu (PLT)

Tiểu cầu tham gia vào quá trình đông máu, ngăn không cho tình trạng chảy máu xảy ra. Xét nghiệm CTM cho kết quả tiểu cầu thấp thường dễ gây chảy máu kéo dài, chảy máu cam, bầm tím. Nếu tiểu cầu cao có thể liên quan tới ung thư máu, viêm hoặc bệnh lý tủy xương.

1.2.4. Một số chỉ số quan trọng khác

• Hematocrit (HCT): Tỉ lệ thể tích hồng cầu trong toàn bộ máu. Chỉ số này giúp bác sĩ có căn cứ đánh giá tình trạng thiếu máu, mất nước hoặc tăng hồng cầu.
• Chỉ số kích thước hồng cầu (MCV, MCH, MCHC): Cho biết kích thước và lượng huyết sắc tố bên trong hồng cầu.

1.2. Tác dụng của xét nghiệm CTM

Khi đã hiểu khái niệm xét nghiệm CTM là gì, bạn nên lưu tâm đến những tác dụng của xét nghiệm này:

• Tầm soát bệnh lý về máu:

Xét nghiệm CTM giúp bác sĩ phát hiện các bệnh lý về máu như: thiếu máu, nhiễm trùng máu, bạch cầu,...

• Theo dõi sức khỏe định kỳ:

Kết quả xét nghiệm CTM giúp bác sĩ có căn cứ đánh giá toàn diện tình trạng cơ thể. Nhờ đó, bác sĩ sẽ phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn ngay từ khi chưa có triệu chứng.

• Theo dõi hiệu quả điều trị:

Người đang dùng thuốc điều trị nhiễm trùng, hóa trị ung thư hoặc thuốc ảnh hưởng đến tủy xương thường được chỉ định xét nghiệm CTM để đánh giá đáp ứng và phát hiện sớm tác dụng phụ từ quá trình điều trị.

Bác sĩ xem xét, đánh giá hiệu quả điều trị qua kết quả xét nghiệm máu

2. Khi nào xét nghiệm CTM cần được thực hiện?

Xét nghiệm CTM được bác sĩ chỉ định trong nhiều trường hợp:

2.1. Có các triệu chứng bất thường

Người bệnh nếu xuất hiện các triệu chứng bất thường sẽ cần xét nghiệm công thức máu:

• Mệt mỏi trong thời gian dài.
• Chóng mặt.
• Da xanh xao.
• Sốt cao chưa rõ nguyên nhân.
• Thường xuyên bị chảy máu cam.
• Dễ có nốt bầm tím trên da.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân.
• Nhịp tim nhanh, khó thở.

2.2. Trường hợp khác

Ngoài ra, chỉ định thực hiện xét nghiệm CTM cũng thường được đưa ra đối với các trường hợp:

• Kiểm tra sức khỏe định kỳ: Là xét nghiệm thường quy giúp phát hiện sớm các bất thường tiềm ẩn như thiếu máu nhẹ, nhiễm trùng tiềm tàng hoặc giảm tiểu cầu,... ở mọi độ tuổi.
• Nghi ngờ nhiễm trùng hoặc viêm: Nếu bác sĩ nghi ngờ bệnh nhân có dấu hiệu nhiễm trùng, xét nghiệm CTM sẽ đánh giá sự thay đổi của các loại bạch cầu để giúp xác định mức độ viêm.
• Trước thủ thuật hoặc phẫu thuật y khoa: Thực hiện xét nghiệm CTM giúp đánh giá khả năng đông máu và tình trạng sức khỏe chung trước phẫu thuật để đảm bảo an toàn khi thực hiện thủ thuật.
• Trong thai kỳ: Phụ nữ mang thai thường được xét nghiệm CTM để phát hiện sớm thiếu máu, nguy cơ nhiễm trùng hoặc rối loạn tiểu cầu.
• Theo dõi bệnh mạn tính: Người mắc bệnh thận, bệnh gan, bệnh tim, viêm khớp dạng thấp, lupus, bệnh tuyến giáp, ung thư, thiếu máu tán huyết,... thường được xét nghiệm CTM để đánh giá tiến triển và điều chỉnh phương pháp điều trị.
• Xét nghiệm tiền hôn nhân, trước sinh sản: Xét nghiệm CTM có thể đánh giá các chỉ số về hồng cầu (MCV, MCH) để đưa ra nguy cơ người mang đột biến gen bệnh tan máu bẩm sinh, từ đó các bác sĩ có thể hướng dẫn các cặp đôi kiểm tra chuyên sâu ở bước tiếp theo.

Xét nghiệm CTM được thực hiện trên hệ thống máy phân tích tự động, đảm bảo tính chính xác trong thời gian ngắn. Tuy nhiên, sau khi có kết quả, đối với những trường hợp cần thiết, bác sĩ có thể chỉ định xét nghiệm chuyên sâu để đưa ra chẩn đoán chính xác. Người bệnh không nên tự suy luận kết quả của mình mà cần có kết luận từ bác sĩ chuyên khoa. 

Khách hàng lấy mẫu máu xét nghiệm trong quá trình khám sức khỏe tại MEDLATEC

3. Xét nghiệm CTM được thực hiện như thế nào?

Xét nghiệm CTM được thực hiện tương đối đơn giản. Người bệnh sẽ được bác sĩ sát khuẩn vùng cánh tay và lấy một lượng máu nhỏ từ tĩnh mạch cánh tay để bảo quản đúng quy chuẩn và đưa tới phòng xét nghiệm.

Người bệnh có thể làm xét nghiệm này bất cứ thời điểm nào mà không cần nhịn ăn, trừ khi bác sĩ chỉ định kết hợp các xét nghiệm khác cần nhịn ăn.

Qua những chia sẻ trên đây hy vọng bạn đã biết xét nghiệm CTM là gì. Đây là xét nghiệm đơn giản, chi phí thấp nhưng lại cung cấp nhiều thông tin quan trọng về hiện trạng sức khỏe. Bạn nên thực hiện xét nghiệm CTM định kỳ mỗi năm hoặc khi có triệu chứng bất thường để có phương án kịp thời bảo vệ sức khỏe của mình.

Quý khách hàng có nhu cầu xét nghiệm công thức máu tận nơi có thể liên hệ Hotline 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được tư vấn và xác nhận lịch hẹn nhanh chóng.