1. Cystatin C là gì?

Cystatin C là là một protein có trọng lượng phân tử thấp, được hầu hết các tế bào có nhân trong cơ thể sản xuất. Lượng Protein này sản xuất ra là không đổi và không bị ảnh hưởng bởi các tình trạng viêm. 

Vì có trọng lượng phân tử nhỏ nên Cystatin C chui được một cách dễ dàng qua màng lọc cầu thận và bị giáng hóa bởi các tế bào ở ống lượn gần. Do nó được lọc qua thận và được chuyển hóa tại thận không tái hấp thu vào máu nữa nên lượng protein này sản xuất ra là không đổi vì vậy khi chức năng thận bị tổn thương, mức lọc cầu thận giảm sẽ làm nó bị ứ đọng trong máu.

Hình 1: Cấu trúc Cystatin C

Cystatin C có chức năng ức chế enzym protease, cụ thể là ức chế enzym này trong một số quá trình sinh học của cơ thể. Do vậy khi nó bị ứ đọng trong máu có thể gây nguy cơ về bệnh tim mạch như suy tim, đột quỵ thậm chí có thể tử vong. Ngoài ra Cystatin còn có thể gắn vào dạng bột β của đột biến gen cystain 3 làm giảm sự tổng hợp và lắng đọng của nó dẫn tới bệnh Alzheimer.

2. Xét nghiệm Cystatin C được thực hiện để làm gì?

Bởi vì nồng độ Cystatin C là không đổi nên nó được dùng như một dấu ấn sớm và nhạy trong chẩn đoán bệnh thận mạn. 

Bác sĩ có thể yêu cầu thực hiện xét nghiệm này khi nghi ngờ người bệnh có những triệu chứng về sự bất thường của chức năng thận và khả năng lọc của cầu thận. Hoặc muốn kiểm tra các rối loạn chức năng thận sớm đặc biệt là những người bị đái tháo đường, cao huyết áp, nhất là ở người cao tuổi. Hoặc muốn theo dõi tình trạng suy thận theo thời gian.

Hình 2: Biểu hiện thận trong suy thận giai đoạn cuối

Tiến hành xét nghiệm Cystatin C cùng với creatinin huyết thanh và độ lọc cầu thận để đánh giá nguy cơ bệnh thận giai đoạn cuối, suy tim, rối loạn tim mạch và nguy cơ tử vong.

Khi bác sĩ có nghi ngờ người bệnh bị xơ vữa động mạch và các tổn thương về tim mạch.

Người bệnh có các triệu chứng của rối loạn thần kinh cũng có thể được bác sĩ yêu cầu tiến hành xét nghiệm này.

3. Xét nghiệm được thực hiện như thế nào?

Xét nghiệm được tiến hành trên máu người bệnh, có thể huyết thanh hoặc huyết tương chống đông bằng heparin.

Mẫu được chuyển về phòng xét nghiệm để tiến hành phân tích theo quy trình chuẩn của phòng xét nghiệm.

Giá trị bình thường: 0,8 - 2,5 mg/l.

Khoảng giá trị bình thường ở mỗi phòng xét nghiệm là khác nhau với các phương pháp khác nhau, giá trị trên áp dụng cho phòng xét nghiệm ở Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC.

Nồng độ xét nghiệm có thể tăng trong một số trường hợp :

• Suy thận.

• Rối loạn chức năng lọc ở cầu thận.

• Nhồi máu cơ tim, suy tim, bệnh động mạch ngoại biên.

• Bệnh viêm gan tiến triển.

• Tràn dịch màng phổi.

• Bệnh về khớp.

• Người bệnh ghép thận.

• Bệnh Alzheimer.

• Đang dùng corticoid liều cao dài ngày.

Hình 3: Đau ngực là triệu chứng của nhồi máu cơ tim.

Nồng độ xét nghiệm giảm trong trường hợp: 

- Người bệnh đang dùng thuốc cyclosporin.

- Xơ vữa động mạch, tổn thương phình mạch động mạch chủ.

Các yếu tố làm ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm như: mẫu có bilirubin > 60 mg/dl, hemoglobin > 700 mg/dl, RF > 1200 IU/ml.

4. Xét nghiệm Cystatin C có ý nghĩa như thế nào?

Đối với các bệnh về thận:

Nồng độ Cystatin C trong máu ít thay đổi và không phụ thuộc vào giới tính, độ tuổi, chiều cao, cân nặng và khối cơ của cơ thể nên nó là một chỉ số đặc hiệu đánh giá mức lọc cầu thận.

Cystatin C đặc biệt hữu ích giúp cho việc phát hiện sớm bệnh thận trong khi các chỉ số creatinin, ure, độ thanh thải creatinin có thể bình thường trong trường hợp người bệnh mắc bệnh thận kèm với các bệnh có ảnh hưởng đến những xét nghiệm trên.

Cystatin C có thể phát hiện sớm bệnh thận tiềm ẩn do dùng thuốc cản quang trước khi chụp mạch thận hoặc mạch máu (nó tăng sớm hơn creatinin 24 - 48 giờ).

Cystatin C cùng với các xét nghiệm chức năng thận khác hỗ trợ sàng lọc và theo dõi sự tổn thương chức năng thận ở những người có nghi ngờ tổn thương thận, suy thận cấp hoặc mạn.

Đối với các bệnh ngoài thận:

Giúp theo dõi và đánh giá người bệnh có nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch (như: đái tháo đường, tăng huyết áp, béo phì,...), đột quỵ và theo dõi chức năng thận ở người già.

Nồng độ Cystatin C cao ở những người có các yếu tố nguy cơ mắc bệnh tim mạch có khả năng suy tim, đột quỵ thậm chí là tử vong cao hơn so với những người có nồng độ Cystatin C bình thường hoặc thấp.

Nói chung Cystatin C là một dấu ấn sinh học bổ sung cùng với các xét nghiệm creatinin để đánh giá chức năng thận nhằm mục đích theo dõi, phát hiện sớm các tổn thương thận, theo dõi suy thận cấp, suy thận mạn. Còn có mục đích dùng để theo dõi tiến triển của bệnh, theo dõi quá trình điều trị và tiên lượng bệnh thận mạn tính.

Khi bạn thấy cơ thể gặp các vấn đề về sức khỏe hãy đến ngay với Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC để được thăm khám bởi các bác sĩ, chuyên gia đầu ngành, giàu kinh nghiệm khám chữa bệnh. Bệnh viện tổ chức khám chữa bệnh với nhiều chuyên khoa như khoa Nhi, khoa Sản, khoa Nội,... Bên cạnh đó, bệnh viện có hệ thống trang thiết bị xét nghiệm hiện đại hàng đầu Việt Nam, kết quả xét nghiệm được đảm bảo theo tiêu chuẩn quốc tế ISO 15189:2012, luôn cam kết kết quả nhanh chóng và chính xác. 

Hãy cùng MEDLATEC trải nghiệm những dịch vụ y tế một cách thông minh và tiện ích nhất.

Liên hệ ngay tới tổng đài 1900 565656 để được tư vấn, hỗ trợ đặt lịch thăm khám nhanh chóng và thuận tiện.