1. Xét nghiệm dị nguyên là như thế nào?

Dị nguyên là những chất khi xâm nhập vào cơ thể sẽ gây ra phản ứng dị ứng. Dị nguyên có thể là bụi, phấn hoa, thực phẩm, hoặc thuốc. Các dị nguyên này kích thích hệ miễn dịch tạo ra kháng thể, gây nên phản ứng dị ứng như ngứa, nổi mẩn hoặc sưng viêm.

Xét nghiệm dị nguyên là phương pháp y khoa được sử dụng để xác định các tác nhân gây dị ứng với cơ thể. Thông qua việc phân tích phản ứng miễn dịch của cơ thể với một số dị nguyên nhất định, xét nghiệm sẽ cung cấp kết quả giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác nguyên nhân dị ứng, từ đó đưa ra phương pháp điều trị phù hợp.

Xét nghiệm dị nguyên giúp tìm ra tác nhân dị ứng để người bệnh phòng ngừa tái nhiễm

2. Tầm quan trọng của xét nghiệm dị nguyên và đối tượng thực hiện

2.1. Vì sao cần làm xét nghiệm dị nguyên?

Xét nghiệm dị nguyên là cần thiết để tìm ra tác nhân gây dị ứng, tránh tình trạng nhầm lẫn hoặc loại bỏ các yếu tố nghi ngờ. Xét nghiệm này đặc biệt quan trọng với những người có tiền sử dị ứng hoặc có dấu hiệu dị ứng nhưng không rõ nguyên nhân. Thực hiện xét nghiệm giúp:

- Xác định tác nhân gây dị ứng để người bệnh tránh tiếp xúc với dị nguyên cụ thể trong những lần kế tiếp.

- Có phương án điều trị dị ứng hiệu quả sau khi xác định rõ dị nguyên.

- Phòng ngừa các triệu chứng dị ứng, giúp người bệnh tránh được những ảnh hưởng về sức khỏe do dị ứng gây nên.

2.2. Ai nên làm xét nghiệm dị nguyên?

- Người có triệu chứng dị ứng nhưng chưa xác định được nguyên nhân.

- Trẻ em dễ mắc dị ứng do cơ địa.

- Người lớn có tiền sử dị ứng nghiêm trọng hoặc phản ứng bất thường với thuốc hoặc thực phẩm.

- Người có triệu chứng dị ứng kéo dài hoặc tái phát nhiều lần dù đã điều trị.

3. Các phương pháp xét nghiệm dị nguyên đang được sử dụng phổ biến

Hiện nay, có nhiều phương pháp xét nghiệm dị nguyên để giúp xác định các tác nhân gây dị ứng. Tùy vào triệu chứng và tình trạng của người bệnh, bác sĩ sẽ tư vấn phương pháp cần thiết:

3.1. Test phản ứng da với dị nguyên

Test phản ứng da với dị nguyên là phương pháp được sử dụng rộng rãi nhất để xác định dị nguyên gây dị ứng. Phương pháp này có độ chính xác cao và cho kết quả nhanh chóng, thường được áp dụng để phát hiện các loại dị ứng như dị ứng với phấn hoa, bụi, lông động vật, thức ăn và thuốc.

3.1.1. Test lẩy da

Để thực hiện xét nghiệm này, bác sĩ sẽ nhỏ một giọt dung dịch chứa dị nguyên lên bề mặt da, thường là vùng cánh tay hoặc lưng, sau đó dùng kim chích nhẹ vào da để dị nguyên thấm vào lớp biểu bì, mỗi dị nguyên dùng một kim khác nhau. Nếu sau 15 - 20 phút da xuất hiện mẩn đỏ hoặc sưng lên, thì kết quả dương tính, tức là có phản ứng dị ứng với dị nguyên đó.

- Ưu điểm: Phương pháp này đơn giản, chi phí thấp, cho kết quả nhanh và có thể kiểm tra cùng lúc nhiều dị nguyên khác nhau.

- Nhược điểm: Không phù hợp với những người có da quá nhạy cảm hoặc dễ bị kích ứng, không phải mọi loại dị ứng đều có thể phát hiện qua test lẩy da.

Người bệnh tiến hành test lẩy da tìm tác nhân gây dị ứng

3.1.2. Test nội bì

Khi tiến hành xét nghiệm, bác sĩ sẽ tiêm một lượng nhỏ dị nguyên vào biểu bì dưới da. Phương pháp này thường dùng để kiểm tra dị ứng nghiêm trọng, như dị ứng với nọc côn trùng hoặc thuốc.

- Ưu điểm: Độ nhạy cao hơn xét nghiệm lẩy da, giúp phát hiện dị ứng ở mức độ thấp.

- Nhược điểm: Có thể gây phản ứng mạnh hơn chích da, người bệnh có thể cảm thấy đau khi xét nghiệm. 

3.1.3. Test áp bì

Test áp bì giúp xác định chính xác các chất gây dị ứng như hóa chất, kim loại, mỹ phẩm, hoặc chất tẩy rửa. Một miếng dán chứa chất dị ứng sẽ được dán trực tiếp vào da cánh tay hoặc lưng người bệnh. Miếng dán này thường được giữ trong khoảng 48 giờ sau đó được bác sĩ gỡ ra để kiểm tra phản ứng trên da. 

- Ưu điểm: Phát hiện dị ứng với các chất hóa học phổ biến, an toàn, ít đau, phù hợp với nhiều đối tượng bệnh nhân, kể cả những người có làn da nhạy cảm.

- Nhược điểm: Thời gian chờ kết quả khá lâu, dán dị nguyên lên da có thể gây khó chịu, ngứa ngáy, chỉ phù hợp để phát hiện dị ứng qua tiếp xúc da.

Người bệnh được bóc miếng dán chứa chất dị ứng sau khi làm test áp bì

3.2. Xét nghiệm máu

Xét nghiệm máu là phương pháp được đánh giá cao về độ an toàn và thường được áp dụng cho những trường hợp không thể thực hiện xét nghiệm da. Xét nghiệm này đo lượng kháng thể IgE đặc hiệu trong máu phản ứng với từng loại dị nguyên.

Đây là xét nghiệm dị nguyên sử dụng mẫu máu của người bệnh để đo lượng IgE trong máu. Khi cơ thể phản ứng với một dị nguyên nào đó, lượng IgE sẽ tăng cao, báo hiệu rằng người bệnh có khả năng dị ứng với tác nhân đó.

- Ưu điểm: Tương đối an toàn và phù hợp với mọi trường hợp cần xét nghiệm dị ứng.

- Nhược điểm: Chi phí cao hơn so với xét nghiệm da và có thể không cho kết quả nhanh như xét nghiệm da.

4. Những lưu ý trước và sau khi thực hiện xét nghiệm dị nguyên

- Ngừng các loại thuốc chống dị ứng vì một số loại thuốc có thể ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

- Trao đổi chi tiết với bác sĩ về tiền sử dị ứng và các loại thuốc hiện đang dùng.

- Theo dõi phản ứng của cơ thể sau xét nghiệm để phát hiện triệu chứng lạ và thông báo để bác sĩ có hướng xử trí.

- Thực hiện theo hướng dẫn của bác sĩ và tránh tiếp xúc với dị nguyên đã được xác định.

Các phương pháp xét nghiệm dị nguyên trên đều có mục tiêu chung là giúp xác định chính xác dị nguyên gây dị ứng để hỗ trợ bác sĩ trong việc đưa ra phương án điều trị phù hợp và hiệu quả nhất cho từng bệnh nhân. 

Quý khách hàng có nhu cầu tìm hiểu thêm hoặc đặt lịch xét nghiệm dị nguyên tại Hệ thống Y tế MEDLATEC, hãy liên hệ Hotline 1900 56 56 56 để được tư vấn và xác nhận chính xác lịch hẹn.