1. Xét nghiệm IGF-1 có vai trò gì?

1.1. IGF-1 là xét nghiệm gì?

IGF (Insulin-like Growth Factor) là chất trung gian chuyển hóa có tác dụng kích thích sự phát triển của tế bào. Chất này gồm 2 dạng là IGF-1 và IGF-2. Trong đó, IGF-1 được sử dụng phổ biến nhất trong các xét nghiệm lâm sàng để đánh giá các rối loạn tuyến yên và bất thường trong sản xuất hormone tăng trưởng. Nội dung dưới đây đề cập đến xét nghiệm IGF-1.

IGF-1 giúp điều hòa quá trình tăng trưởng, phát triển của xương, hệ cơ và mô mềm. Ngoài ra, IGF-1 còn bảo vệ tế bào khỏi tổn thương, thúc đẩy quá trình phục hồi và hỗ trợ quá trình trao đổi chất. 

Xét nghiệm IGF-1 là xét nghiệm nhằm đánh giá gián tiếp các rối loạn tuyến yên và bất thường trong sản xuất hormone tăng trưởng. Đây là một chỉ số quan trọng phản ánh hoạt động của tuyến yên và quá trình trao đổi chất trong cơ thể. 

Hình ảnh mô phỏng vai trò của hormone IGF-1 đối với các hệ cơ quan trong cơ thể

1.2. Vai trò của xét nghiệm IGF-1

Xét nghiệm IGF-1 có vai trò chẩn đoán:

- Rối loạn tăng trưởng ở trẻ em

Ở trẻ em, theo dõi nồng độ IGF-1 có vai trò quan trọng trong việc đánh giá rối loạn tăng trưởng. Trẻ có nồng độ IGF-1 thấp thường liên quan đến rối loạn tăng trưởng hoặc khiếm khuyết hormone tăng trưởng. Nhờ, bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị sớm để cải thiện sự phát triển của trẻ.

- Bệnh Acromegaly

Đây là bệnh to đầu chi, có liên quan đến sự tăng sinh quá mức hormone tăng trưởng ở người lớn. Xét nghiệm IGF-1 giúp phát hiện sớm bệnh lý này để điều trị ngăn chặn kịp thời biến chứng như tim to, thoái hóa khớp, sỏi thận, suy tim,..

- Chẩn đoán các rối loạn tuyến yên khác

Ngoài hội chứng Acromegaly, xét nghiệm IGF-1 còn hỗ trợ chẩn đoán các rối loạn khác liên quan đến tuyến yên như u nhầy tuyến yên. Khi kết hợp với các xét nghiệm bổ sung, xét nghiệm này sẽ giúp bác sĩ đưa ra chẩn đoán chính xác và lựa chọn phương pháp điều trị hiệu quả.

- Theo dõi hiệu quả điều trị 

Xét nghiệm này là công cụ dùng để theo dõi điều trị chứng thiếu hụt hoặc tổng hợp quá mức GH. Nhờ đó mà bác sĩ có được cái nhìn tổng thể về phản ứng của cơ thể đối với phác đồ điều trị để kịp thời liều lượng thuốc (nếu cần).

2. Quy trình thực hiện và những yếu tố tác động đến kết quả xét nghiệm IGF-1

2.1. Quy trình tiến hành xét nghiệm IGF-1

Để đảm bảo an toàn cho người bệnh và tính chính xác của kết quả xét nghiệm IGF-1, quy trình thực hiện được diễn ra như sau:

- Bước 1: Nhân viên y tế sẽ tiến hành vệ sinh vùng da cần lấy máu bằng bông vô trùng và cồn sát khuẩn.

- Bước 2: Nhân viên y tế lấy máu từ tĩnh mạch tay của người bệnh bằng kim tiêm vô trùng và đựng vào ống vô trùng.

- Bước 3: Mẫu máu được nhân viên y tế gửi đến phòng xét nghiệm để phân tích, đo nồng độ IGF.

- Bước 4: Kết quả xét nghiệm IGF được gửi tới bác sĩ để đánh giá và đưa ra kế hoạch điều trị nếu cần.

2.2. Ý nghĩa của kết quả xét nghiệm IGF-1

Chỉ số tham chiếu nồng độ IGF-1 bình thường theo độ tuổi và giới tính như sau:

Nồng độ bình thường của IGF-1 phải được xem xét trong tình trạng cụ thể của từng người về tuổi và giới

- Kết quả xét nghiệm IGF-1 cao phản ánh:

+ Bất thường trong quá trình sản xuất hormone tăng trưởng.

+ Người xét nghiệm đang trong tuổi dậy thì hoặc đang mang thai (tăng hormone sinh lý).

+ tuyến yên (đại đa số là khối u lành tính).

+ Tái phát u tuyến yên sau phẫu thuật.

- Kết quả xét nghiệm IGF-1 giảm phản ánh:

+ Hội chứng thiếu hoặc không nhạy cảm với hormone tăng trưởng.

+ Suy tuyến yên.

+ Suy dinh dưỡng.

+ Bệnh về gan.

+ Suy thận mạn tính.

+ Hội chứng Turner.

+ Dùng estrogen liều cao.

2.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm IGF-1

Kết quả của xét nghiệm IGF-1 có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố như:

- Độ tuổi và giới tính

+ Nồng độ IGF ở trẻ em có xu hướng cao hơn người trưởng thành do trẻ còn trải qua quá trình phát triển nhanh chóng của cơ thể.

+ Nồng độ IGF ở người trưởng thành thường ổn định hơn so với trẻ em nhưng vẫn có thể thay đổi theo quá trình lão hóa.

+ Sự thay đổi nội tiết theo chu kỳ kinh nguyệt của phụ nữ có thể ảnh hưởng nhẹ đến nồng độ IGF.

- Tình trạng sức khỏe

Các bệnh liên quan đến tuyến yên, tuyến giáp hay suy giảm chức năng gan có thể làm thay đổi nồng độ IGF. Ngoài ra, mệt mỏi hoặc căng thẳng kéo dài, chế độ dinh dưỡng cũng có thể làm rối loạn hệ thống nội tiết, ảnh hưởng đến kết quả xét nghiệm.

- Ảnh hưởng của thuốc hoặc liệu pháp điều trị bệnh

Một số loại thuốc nội tiết, thuốc điều trị ung thư hay các liệu pháp điều trị hormone có thể làm thay đổi nồng độ IGF. Vì vậy, khi tiến hành xét nghiệm, người bệnh cần thông báo đầy đủ các loại thuốc đang sử dụng và bệnh lý đang điều trị để bác sĩ có căn cứ xem xét kết quả xét nghiệm.

3. Những điều nên làm sau khi xét nghiệm IGF-1

Sau khi thực hiện xét nghiệm IGF-1, người bệnh cần tuân thủ một số lưu ý sau đây để chăm sóc sức khỏe và hỗ trợ quá trình điều trị bệnh đạt kết quả tốt:

- Tái khám định kỳ theo chỉ định của bác sĩ, đặc biệt là trong trường hợp điều trị các bệnh nội tiết. 

- Bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt là protein, vitamin và khoáng chất, để hỗ trợ quá trình tổng hợp hormone trong cơ thể.

- Hoạt động thể chất đều đặn để cải thiện sức khỏe tổng quát và ổn định hệ thống nội tiết.

- Thực hiện các biện pháp thư giãn như thiền, yoga, đi dạo,... để giảm căng thẳng và ổn định tâm lý.

Khách hàng được bác sĩ của MEDLATEC giải thích về kết quả xét nghiệm IGF-1

Xét nghiệm IGF-1 là công cụ quan trọng để bác sĩ đánh giá chức năng nội tiết và quá trình tăng trưởng của cơ thể. Sau khi nhận kết quả xét nghiệm, nếu có thắc mắc, người bệnh nên trao đổi với bác sĩ để được giải thích kỹ lưỡng, tránh rơi vào tình huống hiểu sai về tình trạng sức khỏe của mình.

Quý khách hàng nếu cần tìm hiểu thêm về xét nghiệm IGF-1 có thể liên hệ Hotline 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được tư vấn cụ thể. Trong quá trình tư vấn, với trường hợp có triệu chứng nghi ngờ liên quan đến hormone IGF, quý khách sẽ được tổng đài viên hướng dẫn cách thức đặt lịch thăm khám, xét nghiệm để sớm được chẩn đoán đúng và có hướng điều trị kịp thời.