1. CA 72 - 4 là chất gì?

CA 72 - 4 hay cancer antigen 72 - 4 là một carbohydrate dạng nhầy có trọng lượng phân tử 16.000 dalton. Đây là một kháng nguyên được thấy trên bề mặt tế bào của vú, buồng trứng, đại tràng, tụy và đặc biệt thấy nhiều nhất ở tế bào ung thư dạ dày.

Hình 1: CA 72 - 4 là kháng nguyên được tìm thấy nhiều nhất ở tế bào ung thư dạ dày

Do CA 72 - 4 là kháng nguyên được các tế bào trong cơ thể sản xuất nên chất này luôn tồn tại một lượng nhất định trong máu.

2. Ý nghĩa xét nghiệm CA 72 - 4 là gì?

Xét nghiệm dấu ấn ung thư dạ dày được thực hiện để chẩn đoán giai đoạn bệnh ung thư của bệnh nhân cũng như giúp theo dõi đáp ứng điều trị và tiên lượng tái phát bệnh ung thư dạ dày.

- Nồng độ bình thường của CA 72 - 4 trong huyết thanh là < 6.9 U/ml.

 Khi kết hợp cùng với xét nghiệm CEA và Ca 19 - 9 sẽ làm tăng giá trị chẩn đoán.

- Trong ung thư dạ dày :

+ Ở giai đoạn đầu: nồng độ Ca 72 - 4 trong máu có tăng vượt trên mức bình thường, tỷ lệ có kết quả tăng ở các bệnh nhân chỉ khoảng 10% - 20% cùng với các triệu chứng lâm sàng ở giai đoạn này chưa rõ ràng triệu chứng lâm sàng nên xét nghiệm thường đóng vai trò quan trọng trong định hướng chẩn đoán bệnh.

+ Ở giai đoạn u tiến triển: nồng độ CA 72 - 4 thường tăng cao và nhanh chóng, có thể tăng trên 100 U/ml. Dấu hiệu ung thư rõ rệt, bệnh tiến triển nhanh.

Hình 2: Các giai đoạn phát triển của ung thư dạ dày

- Theo dõi đáp ứng điều trị ung thư:

+ Sau khi đã cắt bỏ khối u, xét nghiệm kiểm tra lại theo hướng dẫn của bác sĩ. Nếu giá trị xét nghiệm tăng trên 70% có nghĩa bệnh tái phát trở lại.

+ Giá trị CA 72 - 4 có vai trò theo dõi đáp ứng điều trị ung thư dạ dày, nồng độ CA 72 - 4 trước phẫu thuật có giá trị tiên lượng tiến triển của khối u. Sau phẫu thuật giá trị xét nghiệm này thường sẽ trở về bình thường sau khoảng 1 - 2 tuần.

3. Xét nghiệm CA 72 - 4 trong các bệnh lý khác

Xét nghiệm dấu ấn ung thư CA 72 - 4 còn có thể được sử dụng trong định hướng chẩn đoán, theo dõi các bệnh lý ung thư khác như: ung thư buồng trứng, ung thư đường tiêu hóa như dạ dày, đại tràng.

+ Độ nhạy của xét nghiệm trong chẩn đoán ung thư buồng trứng khoảng 40 - 80%. Giá trị xét nghiệm CA 72 - 4 tăng lên 40% sau phẫu thuật cắt bỏ u tiên lượng cao ung thư buồng trứng tái phát. Khi kết hợp cùng với xét nghiệm CA 125 độ nhạy của xét nghiệm tăng lên tới 73%.

+ Tỷ lệ tăng CA 72 - 4 trong ung thư đại tràng là khoảng là 20 - 40%. Khi cắt bỏ hoàn toàn khối u thì giá trị này sẽ giảm. Xét nghiệm này thường được kết hợp với xét nghiệm CEA để tăng độ nhạy trong chẩn đoán ung thư đại tràng.

Hình 3: Xét nghiệm CA 72 - 4 được kết hợp với các xét nghiệm dấu ấn ung thư khác trong chẩn đoán bệnh đường tiêu hóa

- Giá trị CA 72 - 4 cũng có thể tăng nhẹ trong một số bệnh lý lành tính khác như: viêm tụy, xơ gan, bệnh khớp, bệnh buồng trứng lành tính, bệnh tuyến vú,…

Nên thực hiện xét nghiệm kết hợp với các phương pháp y học khác để chẩn đoán sớm ung thư dạ dày như nội soi dạ dày, sinh thiết tế bào.

4. Xét nghiệm CA 72 - 4 được thực hiện như thế nào?

Xét nghiệm này thực hiện trên mẫu huyết thanh được tách ra từ máu tĩnh mạch của bệnh nhân. 

+ Một số lưu ý trước khi tiến hành xét nghiệm đó là: không sử dụng các sản phẩm chứa biotin như thuốc lá, rượu bia hay các loại thuốc nhất định.

Quy trình lấy máu được thực hiện theo các bước như sau:

- Sát khuẩn vị trí lấy máu bằng cồn 70 độ.

- Buộc garo trên vùng tĩnh mạch cần lấy máu ở mức độ vừa phải, phù hợp.

- Dùng kim tiêm lấy máu chích vào vị trí tĩnh mạch và lấy khoảng 2 - 3 ml máu cần làm xét nghiệm vào ống nghiệm chuyên dụng.

- Tháo garo, cầm máu cho bệnh nhân bằng bông tẩm cồn.

- Mẫu xét nghiệm sau khi lấy được chuyển đến phòng xét nghiệm, được ly tâm và thực hiện phân tích xét nghiệm.

Hình 4: Xét nghiệm được thực hiện phân tích trên mẫu huyết thanh của bệnh nhân

5. Những ai nên thực hiện xét nghiệm CA 72 - 4?

Xét nghiệm dấu ấn ung thư dạ dày dành cho những người có nguy cơ cao mắc bệnh như:

- Người bị bệnh viêm loét dạ dày - tá tràng.

- Những người nghiện thuốc lá, sử dụng nhiều bia rượu hàng ngày.

- Những người đã mắc các bệnh lý về đường tiêu hóa.

- Tiền sử gia đình có người đã bị ung thư dạ dày.

Bệnh ung thư dạ dày thường không có triệu chứng rõ ràng, nổi bật. Việc phát hiện ra các dấu hiệu bất thường của bệnh có ý nghĩa quan trọng trong việc chẩn đoán bệnh kịp thời và có các phương pháp điều trị hiệu quả.

Khi cơ thể có những dấu hiệu bất thường bạn nên đến các cơ sở y tế uy tín để kiểm tra sức khỏe. Một số biểu hiện của ung thư dạ dày đó là:

- Sụt cân nhanh chóng.

- Đau bụng: đau thành từng cơn, đau nhiều hơn khi bệnh đã tiến triển. Thấy đau bụng sau khi ăn.

- Chán ăn, khó nuốt.

- Buồn nôn, có thể nôn ra máu.

- Đi ngoài phân đen.

Các triệu chứng cơ bản trên dễ làm người bệnh chủ quan vì nghĩ đó là bệnh lý dạ dày thông thường. Tuy nhiên, bạn nên đi kiểm tra sức khỏe ngay khi thấy cơ thể có những bất thường đó.

Hình 5: Khi có những dấu hiệu bất thường bạn nên tới ngay các cơ sở y tế để khám sức khỏe

Trung tâm Xét nghiệm Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đã và đang thực hiện xét nghiệm CA 72 - 4 hàng ngày trên hệ thống máy móc hiện đại đạt tiêu chuẩn quốc tế đảm bảo kết quả tin cậy chính xác.

Bên cạnh đó, Bệnh viện cũng đã xây dựng và thực hiện các gói khám tầm soát ung thư phù hợp từng nhu cầu để khách hàng có thể lựa chọn. Để biết thêm thông tin về các gói khám và đặt lịch khám tại MEDLATEC khách hàng vui lòng gọi tới số tổng đài 1900565656 để được tư vấn chi tiết và hoàn toàn miễn phí.