1. Lý do có thể khiến mẹ bầu bị đau bụng và đau lưng khi mang thai tháng đầu

1.1. Lý do gây đau bụng trong tháng đầu thai kỳ

Thay đổi về hormone

Khi bắt đầu thai kỳ, cơ thể sẽ tăng sản xuất progesterone để làm mềm và giãn cơ tử cung. Sự thay đổi đột ngột về nồng độ hormone progesterone có thể gây ra cảm giác căng tức hoặc đau nhẹ ở vùng bụng dưới.

Sự làm tổ của phôi thai

Thời điểm phôi bám vào thành tử cung có thể gây kích thích nhẹ từ đó sinh ra hiện tượng đau bụng và đau lưng khi mang thai tháng đầu giống như đau bụng kinh. Một số mẹ bầu còn có thể thấy chảy máu nhẹ, gọi là máu báo thai nhưng chỉ kéo dài 1 - 2 ngày.

Phôi thai làm tổ ở tử cung có thể gây kích thích khiến thai phụ bị đau bụng

Căng cơ tử cung

Quá trình phát triển của thai nhi đồng thời với sự giãn ra của tử cung. Điều này là yếu tố đảm bảo để thai nhi có không gian phát triển an toàn. Trong quá trình đó, các cơ và dây chằng quanh tử cung bị kéo căng, gây ra cảm giác đau bụng và đau lưng khi mang thai tháng đầu nhưng thường chỉ đau nhẹ và hơi nhói.

Táo bón và chướng bụng

Sự gia tăng hormone progesterone cũng làm giảm nhu động ruột, khiến thai phụ bị táo bón trong giai đoạn đầu thai kỳ. Táo bón có thể gây ra cảm giác chướng bụng, đầy hơi và đau bụng. 

Ăn uống và căng thẳng

Căng thẳng tâm lý trong giai đoạn đầu mang thai dễ khiến cơ bụng, bị co thắt gây đau nhẹ. Bên cạnh đó, những tuần đầu mang thai, do việc bổ sung dưỡng chất như sắt, canxi,... nên một số mẹ bầu bị rối loạn tiêu hóa và bị đau bụng nhẹ.

Mang thai ngoài tử cung

Đây là nguyên nhân hiếm gặp. Khi trứng thụ tinh làm tổ ngoài tử cung, thường gặp nhất ở ống dẫn trứng, có thể gây đau bụng từ âm ỉ đến dữ dội, kèm chảy máu âm đạo. Trường hợp này, thai phụ cần được cấp cứu ngay để tránh gặp nguy hiểm.

1.2. Lý do gây đau lưng trong tháng đầu thai kỳ

Tăng cân trong thai kỳ

Khi thai nhi bắt đầu phát triển, cơ thể mẹ bầu phải thích nghi để hỗ trợ sự phát triển của em bé. Sự gia tăng trọng lượng cơ thể ở tháng đầu dù chưa nhiều nhưng vẫn đủ để tác động đến cột sống, đặc biệt là thắt lưng từ đó sinh ra cảm giác đau mỏi lưng.

Giãn dây chằng và khớp cùng chậu

Cơ thể mẹ bầu cũng sẽ sản sinh ra hormone relaxin để chuẩn bị dần cho giai đoạn vượt cạn. Hormone này giúp làm mềm các dây chằng ở xương chậu, khiến khớp cùng chậu lỏng lẻo hơn để tạo điều kiện thuận lợi cho sự chào đời của thai nhi ở giai đoạn về sau. Sự thay đổi này khiến cơ và dây chằng lưng bị kéo căng nên thai phụ dễ bị đau lưng.

Giãn dây chằng vùng xương chậu có thể khiến mẹ bầu bị đau lưng trong thai kỳ

Thiếu vận động

Một số mẹ bầu do lo sợ ảnh hưởng đến thai nhi nên vận động ít ở các tháng đầu. Điều này có thể khiến cơ và khớp trở nên kém linh hoạt, từ đó mẹ bầu dễ bị đau bụng và đau lưng khi mang thai tháng đầu.

Tình trạng bệnh lý

Một số hiếm trường hợp đau lưng trong tháng đầu có thể là do vấn đề bệnh lý như:

- Thoát vị đĩa đệm: Nếu mẹ bầu đang mắc bệnh lý này thì gia tăng áp lực lên cột sống trong thai kỳ có thể làm bệnh nghiêm trọng hơn nên dễ bị đau lưng dữ dội.

- Nhiễm trùng đường tiết niệu.

2. Khi nào đau bụng và đau lưng khi mang thai tháng đầu cần can thiệp y khoa?

Tuy hầu hết trường hợp đau bụng và đau lưng khi mang thai tháng đầu xuất phát từ sự thay đổi trong cơ thể mẹ bầu, nhưng vẫn cần thận trọng để dự phòng các dấu hiệu sức khỏe không tốt trong thai kỳ. Mẹ bầu nên đến khám bác sĩ khi có các tình trạng:

- Đau bụng dữ dội hoặc đau bụng âm ỉ kéo dài không đỡ.

- Đau bụng kèm chảy máu âm đạo lượng lớn, màu đỏ tươi hoặc có cục máu đông hoặc đau bụng có ra máu nâu đen.

- Đau bụng đi kèm sốt, tiêu chảy hoặc nôn.

- Đau bụng có kèm nôn và tiêu chảy.

- Đau lưng dữ dội lan xuống chân.

- Đau lưng kèm đau khi tiểu tiện. 

3. Phương hướng xử trí khi mẹ bầu bị đau bụng và đau lưng trong tháng đầu thai kỳ

- Theo dõi cơn đau

+ Nếu đau bụng và đau lưng khi mang thai tháng đầu không kèm dấu hiệu bất thường nào khác thì mẹ bầu nên theo dõi trong vài ngày. Hiện tượng này thường sẽ dần dần chấm dứt.

+ Nên đến cơ sở y tế kiểm tra nếu gặp phải các dấu hiệu bất thường như đã nói ở trên.

- Nghỉ ngơi hợp lý

Mẹ bầu cần tránh làm việc nặng, nghỉ ngơi nhiều hơn, nhất là khi cảm thấy đau bụng hoặc đau lưng.

- Đảm bảo đúng tư thế khi nằm và ngồi

+ Nằm nghiêng giúp giảm bớt áp lực cho vùng lưng và tử cung.

+ Ngồi thẳng với ghế có tựa lưng hoặc đặt gối nhỏ kê lưng để hỗ trợ cột sống.

- Tăng cường một số nhóm dưỡng chất.

+ Tăng nhóm thực phẩm giàu canxi: sữa, cá, hải sản,...

+ Tăng nhóm thực phẩm giàu chất xơ: các loại rau xanh, trái cây tươi,...

- Tập luyện nhẹ nhàng

Yoga dành cho bà bầu hoặc đi bộ để vận động nhẹ có thể giúp lưu thông máu được cải thiện, nhờ đó giảm đau bụng và đau lưng hiệu quả.

Mẹ bầu bị đau bụng và đau lưng khi mang thai tháng đầu nên thăm khám để yên tâm về một thai kỳ khỏe mạnh

Đau bụng và đau lưng khi mang thai tháng đầu trong hầu hết trường hợp chỉ cần có chế độ sinh hoạt, nghỉ ngơi khoa học sẽ thì sẽ không phải là vấn đề đáng lo ngại. Ngoài ra, mẹ bầu cũng nên chú ý để phát hiện dấu hiệu bất thường và thăm khám bác sĩ chuyên khoa. Điều này sẽ giúp mẹ bầu biết cách khắc phục để đảm bảo an toàn cho thai kỳ.

Để đặt lịch chăm sóc sức khỏe thai kỳ cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC, mẹ bầu có thể liên hệ qua Hotline 1900 56 56 56.