1. Tìm hiểu chung về táo bón

1.1. Tại sao bị táo bón?

- Nguyên nhân nguyên phát

+ Trường hợp táo bón với nhu động bình thường: cơ chế tống phân bị rối loạn, có vấn đề ở cơ thắt và cơ vòng hậu môn.

+ Trường hợp táo bón với nhu động chậm: do khả năng hoạt động nhu động ruột kém.

+ Trường hợp táo bón vì chức năng sàn chậu bị rối loạn: xuất phát từ các vấn đề như: thoái hóa dây chằng và khối cơ khiến cho các cơ quan ở vùng sàn chậu nằm sai vị trí.

Những nguyên nhân gây táo bón thường gặp

- Nguyên nhân thứ phát

+ Xuất phát từ chế độ sinh hoạt và ăn uống: lười vận động, trì hoãn đại tiện thường xuyên, ăn thừa chất béo động vật và ít chất xơ, uống thiếu nước, ăn quá nhiều đồ ngọt, dùng chất kích thích,...

+ Bệnh lý thực thể: có khối u làm cho ống tiêu hóa bị tắc nghẽn, nứt hậu môn, trực tràng to vô căn, trĩ huyết khối,...

+ Bệnh lý toàn thân: các bệnh về tâm lý (rối loạn lo âu, trầm cảm), bệnh thần kinh (tủy sống, đột quỵ, chấn thương đầu, Parkinson, Hirschsprung), rối loạn nội tiết (hạ kali máu, chuyển hóa tăng canxi máu, đái tháo đường); bệnh về tuyến giáp (suy giáp, cường giáp), nhiễm độc chì, bệnh mô liên kết (lupus, xơ cứng bì).

+ Thai kỳ làm nội tiết tố thay đổi và áp lực của tử cung chèn ép lên ruột,... làm cho nhu động ruột bị ảnh hưởng.

+ Tác dụng phụ của thuốc: thuốc chống viêm không steroid, thuốc trầm cảm, thuốc lợi tiểu, thuốc kháng axit, thuốc kháng cholinergic, thuốc chống co giật,...

1.2. Táo bón lâu ngày biến chứng như thế nào?

Nếu bị táo bón lâu ngày nhưng không có biện pháp điều trị hiệu quả có thể dẫn đến những biến chứng như:

- Mắc bệnh trĩ.

- Bị nứt hậu môn.

- Sa trực tràng.

Trẻ nhỏ bị táo bón kéo dài khiến cho việc hấp thu dinh dưỡng kém từ đó gây thiếu hụt dinh dưỡng, chậm phát triển, chậm tăng cân, tâm lý khó chịu,...

2. Cách đi ngoài ngay lập tức đơn giản tại nhà

2.1. Uống nước ấm

Sở dĩ có thể xem việc uống nước ấm là một cách đi ngoài ngay lập tức vì nó giúp quá trình nhu động của cơ thể được khởi động từ đó góp phần thúc đẩy các múi cơ trong ruột nhanh chóng đẩy về phía trực tràng. Vì thế, trước khi vào nhà vệ sinh khoảng 30 phút bạn nên thử uống một cốc nước ấm để cho hệ tiêu hóa được kích thích.

Uống nước ấm kích thích hoạt động của nhu động ruột để việc đi ngoài trở nên dễ hơn

Ngoài ra, bạn cũng có thể kết hợp uống nước ấm cùng một bữa sáng nhiều chất xơ từ yến mạch hoặc ngũ cốc nguyên hạt. Việc làm này sẽ giúp việc tiêu hóa trở nên dễ dàng và hỗ trợ phòng ngừa táo bón rất hiệu quả.

2.2. Thay đổi tư thế ngồi

Đôi khi việc thay đổi tư thế ngồi đại tiện cũng sẽ giúp bạn nhanh chóng đi ngoài được mà không mất quá nhiều công sức. Điều này được giải thích do cơ thắt hậu môn có nhiệm vụ giúp kiểm soát và kiềm chế chất thải bằng cách tạo ra nút thắt giữa trực tràng với đại tràng. Nếu ngồi đại tiện ở tư thế thông thường thì chỉ thả lỏng được một phần cơ này nhưng khi bạn đổi sang tư thế ngồi xổm thì toàn bộ phần cơ thắt hậu môn sẽ được thả lỏng nên chất thải trong cơ thể sẽ dễ dàng bị tống ra bên ngoài.

Tuy nhiên, hiện nay hầu hết các loại bồn cầu đều được thiết kế không phù hợp với tư thế ngồi xổm. Để làm được tư thế này bạn hãy kê một chiếc ghế nhỏ cao khoảng 20cm bên bồn cầu và đặt chân lên đó để đầu gối được nâng lên đúng vị trí cần thiết.

2.3. Dùng thuốc bơm hậu môn

Tác dụng của thuốc bơm hậu môn là loại bỏ lượng phân còn ứ lại trong trực tràng - tác nhân gây táo bón nhờ cơ chế làm mềm và tạo độ trơn giúp phân dễ bị đẩy ra ngoài. Mặt khác, thuốc còn giúp xoa dịu niêm mạc và hậu môn nhờ đó giảm tình trạng chảy máu hoặc đau do quá trình đại tiện.

Cách đi ngoài ngay lập tức bằng thuốc bơm hậu môn tuy hiệu quả nhưng không nên lạm dụng

Vì thế, muốn tìm cách đi ngoài ngay lập tức, hãy dùng loại thuốc này nhưng chỉ nên áp dụng khi đã thực hiện các giải pháp khác mà không thấy hiệu quả. Tốt nhất chỉ nên xem đây là lựa chọn cuối cùng và không được lạm dụng để tránh hình thành thói quen phụ thuộc thuốc khiến cho khả năng đại tiện tự nhiên bị mất đi.

2.4. Massage

Thực hiện động tác massage là dùng tay xoa lên bụng quanh rốn theo chiều kim đồng hồ với một lực vừa phải đủ để kích thích đại tràng. Nên thực hiện động tác này từ vùng bụng dưới bên phải rồi di chuyển lên khung xương sườn và dạ dày sau đó đi đến bụng dưới phía bên trái.

2.5. Sử dụng thuốc nhuận tràng

Thuốc nhuận tràng bôi trơn thành ruột nên nó sẽ thúc đẩy hoạt động của nhu động ruột từ đó kích thích phân di chuyển nhanh và dễ hơn. Vì thế sử dụng loại thuốc này cũng có thể xem là cách đi ngoài ngay lập tức. Nếu uống thuốc nhuận tràng trong khoảng 2 giờ sau ăn thì 6 - 8 giờ tiếp sau đó có thể đi ngoài được.

Tuy nhiên, với một số trường hợp, việc dùng thuốc nhuận tràng ít có tác dụng và thuốc cũng có thể gây ra một số hệ quả không tốt nên trước khi sử dụng bạn cần trao đổi với bác sĩ để lựa chọn được loại thuốc phù hợp.

Những cách đi ngoài ngay lập tức trên đây đều không nên lạm dụng vì nó dễ tác động làm thay đổi khả năng đại tiện tự nhiên. Cách trị táo bón tốt nhất là nên tìm ra nguyên nhân gây ra hiện tượng này và thay đổi lại thói quen ăn uống cũng như sinh hoạt hàng ngày sao cho khoa học.

Nếu đã áp dụng các cách đi ngoài nhanh chóng này nhưng không hiệu quả thì tốt nhất đến đến bác sĩ chuyên khoa thăm khám để biết chính xác tình trạng của mình và có biện pháp khắc phục phù hợp.