1. Cơn hen nặng nguy hiểm như thế nào?

Bệnh hen phế quản là bệnh đường hô hấp mạn tính nặng, người bệnh nếu không được theo dõi, điều trị dự phòng đúng cách có thể gặp phải cơn hen phế quản nặng và nguy hiểm. Cơn hen phế quản thường xuất hiện đột ngột, tiến triển nhanh trong thời gian ngắn từ 2 - 6 giờ song có thể đe dọa đến tính mạng của người bệnh.

Cơn hen nặng nếu không điều trị kịp thời có thể nguy hiểm đến tính mạng

Có nhiều tác nhân dẫn đến khởi phát cơn hen nặng ở người bị hen phế quản như: nấm mốc, lông động vật, mạt bụi nhà, phấn hoa, hóa chất, thuốc men virus, hương khói, thuốc lá hoặc ô nhiễm môi trường.

Cơn hen xuất hiện không được can thiệp đúng cách trở nên nặng hơn, có thể khiến người bệnh nguy kích do biến chứng. Tiên lượng bệnh cũng rất xấu nếu người bệnh đã gặp phải ít nhất một trong những biến chứng do cơn hen phế quản nặng bao gồm:

1.1. Tràn khí màng phổi hoặc trung thất

Biến chứng xuất hiện tự phát hoặc khi người bệnh lên cơn hen hoạt động gắng sức, đôi khi đây là biến chứng do thở máy.

Cơn hen nặng có thể biến chứng tràn khí màng phổi

1.2. Nhiễm khuẩn

Người bị lên cơn hen dễ nhiễm khuẩn hô hấp, có thể tiến triển nặng, rất nguy hiểm với sức khỏe.

1.3. Rối loạn nước và điện giải

Người bệnh có thể bị mất nước, rối loạn điện giải do hạ Kali máu khi sử dụng thuốc cường giao cảm liều cao hoặc gắng sức hô hấp.

Bệnh nhân cần nhập viện để xử trí nhanh khi gặp phải những biến chứng xuất hiện sau cơn hen nặng, điều trị hoặc can thiệp chậm trễ đều dẫn đến những nguy hiểm cho tính mạng.

2. Phương pháp điều trị cơn hen nặng

Nguyên tắc khi điều trị cơn hen nặng là phải thực hiện khẩn trương, tích cực, dùng đúng loại thuốc với liều lượng phù hợp. Khi đó, người bệnh có thể ngắt nhanh cơn hen nặng, cũng phòng ngừa được biến chứng nguy hiểm.

Các phương pháp được dùng trong điều trị cơn hen nặng bao gồm:

2.1. Bảo đảm oxy máu

Cơn hen nặng gây khó thở và thiếu hụt oxy máu, do vậy có thể cần hỗ trợ thở oxy với lưu lượng cao qua ống thông mũi hoặc mặt nạ oxy. Nếu bệnh nhân vẫn thiếu oxy máu nặng thì cần dùng thở máy.

Thuốc giãn phế quản đường dùng phổ biến khi lên cơn hen nặng

2.2. Thuốc giãn phế quản

Thuốc cường B2 giao cảm là thuốc giãn phế quản được sử dụng phổ biến nhất do có nhiều ưu điểm như: có thể dùng tại chỗ với tác dụng nhanh. Một số loại thuốc khác được xem xét chỉ định nếu bệnh nhân kém đáp ứng với thuốc cường B2 giao cảm như: theophylline, Adrenalin,… Ngoài ra, thuốc ức chế phó giao cảm cũng có thể được chỉ định dùng kết hợp với cường B2 giao cảm.

2.3. Corticoid

Với bệnh nhân gặp cơn hen phế quản nặng, nguy cơ biến chứng nguy hiểm đe dọa thì cần dùng đến thuốc corticoid toàn thân bằng đường tiêm tĩnh mạch.

Cụ thể phác đồ điều trị người bệnh lên cơn hen nặng như sau:

Xử trí ban đầu và vận chuyển đi cấp cứu

Ngay khi cơn hen xuất hiện, cho người bệnh dùng khí dung thuốc cường B2 giao cảm trong 20 phút, có thể lặp lại nếu không có hiệu quả. Có thể thay thế bằng thuốc cường B2 giao cảm dạng xịt với liều cơ bản 2- 4 lần xịt/ ngày, liều tăng cường là 8 - 10 lần xịt/ngày.

Nếu sử dụng thuốc corticoid có thể bằng đường uống hoặc tiêm tĩnh mạch.

Sau đó, cần đưa bệnh nhân nhanh chóng đến bệnh viện, trên đường vận chuyển hỗ trợ thở oxy với liều 6 - 8 lít mỗi phút kết hợp với thuốc xịt cường B2 giao cảm.

Sử dụng corticoid nếu cơn hen nặng và nguy kịch

Điều trị cơn hen nặng tại bệnh viện

Bộ Y tế đã xây dựng “Phác đồ điều trị cơn hen phế quản nặng và nguy kịch” được áp dụng tại các bệnh viện. Trong đó, thở oxy qua mặt nạ hoặc gọng kính oxy cùng với dùng thuốc giãn phế quản liên tục trong nhiều giờ cho đến khi bệnh nhân có thể tự thở dễ dàng được. Xem xét sử dụng corticoid nếu triệu chứng nặng, nguy cơ biến chứng cao đường tiêm tĩnh mạch kết hợp với khí dung.

Các biện pháp nặng hơn để cấp cứu cơn hen nặng bao gồm: tiêm tĩnh mạch Theophylin, thở máy hoặc đặt ống nội khí quản.

Cấp cứu cho bệnh nhân lên cơn hen nguy kịch

Cơn hen nguy kịch cần xử trí khẩn trương với các phương pháp sau:

• Bóp bóng qua mặt nạ, liều lượng oxy 100%.

• Đặt ống nội khí quản qua miệng sau khi dùng thuốc an thần hoặc thuốc giãn cơ.

• Tiêm dưới da adrenalin hoặc truyền tĩnh mạch tùy theo khả năng đáp ứng của người bệnh.

• Truyền tĩnh mạch thuốc giãn phế quản liên tục.

Như vậy, bệnh nhân mắc bệnh hen phế quản, có nguy cơ khởi phát cơn hen nặng bất cứ khi nào cần chuẩn bị sẵn thuốc bên người. Dùng thuốc chỉ có thể cứu sống bệnh nhân tạm thời, sau đó vẫn cần đưa người bệnh đi cấp cứu để bác sĩ xử trí triệt để.

3. Biện pháp phòng ngừa cơn hen nặng

Để phòng ngừa cơn hen nặng xuất hiện gây nguy hiểm, người bệnh hen phế quản cần lưu ý theo dõi, điều trị và quản lý bệnh hen. Bác sĩ sẽ hướng dẫn biện pháp điều trị dự phòng hen phế quản, hãy thực hiện đúng phác đồ hướng dẫn.

Tránh xa dị nguyên là cách phòng ngừa cơn hen nặng hiệu quả

Khi xuất hiện cơn hen phế quản cấp, cần điều trị nhanh chóng, tích cực, đúng phương pháp được hướng dẫn. Ngoài ra, cần tránh tiếp xúc với các tác nhân, dị nguyên có thể kích thích gây ra cơn hen phế quản, đây là cách tốt nhất để bảo vệ người bệnh tránh biến chứng nguy hiểm.

Như vậy, điều trị cơn hen nặng cần sử dụng đúng thuốc với liều lượng phù hợp để đẩy lùi cơn hen cũng như các biến chứng nguy hiểm. Người bệnh không nên chủ quan trong điều trị dự phòng hen phế quản, đây là cách để phòng ngừa cơn hen nguy kịch xuất hiện đột ngột.

Ngoài ra, cần luôn mang theo mình thuốc điều trị khẩn cấp cơn hen phế quản để có thể sẵn sàng sử dụng và kiểm soát cơn hen nhanh chóng. Nếu cần tư vấn thêm, liên hệ với MEDLATEC qua hotline 1900 56 56 56 để được hỗ trợ.