1. Đau đầu migraine là gì?

Đau đầu migraine là bệnh đau nửa đầu mạn tính, xảy ra do sự rối loạn tạm thời của hệ thần kinh và mạch máu não. Cơn đau thường xuất hiện ở một bên đầu, có cảm giác nhói, giật theo nhịp đập, kèm theo các triệu chứng như buồn nôn, sợ ánh sáng, sợ tiếng ồn hoặc mờ mắt tạm thời.

Khác với đau đầu thông thường, Đau đầu migraine có thể kéo dài từ vài giờ đến vài ngày và tái phát nhiều lần, gây ảnh hưởng đáng kể đến công việc, sinh hoạt và tinh thần của người bệnh. Bệnh thường gặp ở người trong độ tuổi lao động, đặc biệt là phụ nữ từ 20 - 50 tuổi, do ảnh hưởng của yếu tố nội tiết tố, căng thẳng và môi trường sống.

Đau nửa đầu migraine thường xảy ra do sự rối loạn tạm thời của hệ thần kinh và mạch máu não

2. Nguyên nhân gây đau đầu migraine

Nguyên nhân gây đau nửa đầu migraine hiện vẫn chưa được xác định chính xác, nhưng các nghiên cứu cho thấy bệnh có liên quan đến sự thay đổi hoạt động của não bộ và các chất dẫn truyền thần kinh, đặc biệt là serotonin - chất có vai trò kiểm soát cảm giác đau. 

Theo đó, khi nồng độ serotonin giảm, mạch máu trong não có thể giãn ra, gây ra các cơn đau đặc trưng của migraine. Ngoài ra, nhiều yếu tố khởi phát có thể kích hoạt hoặc làm nặng thêm cơn đau, bao gồm:

• Yếu tố di truyền: Nếu trong gia đình có người từng bị migraine, nguy cơ mắc bệnh cao hơn.
• Thay đổi nội tiết tố: Ở phụ nữ, đau nửa đầu migraine thường xuất hiện trong thời kỳ kinh nguyệt, mang thai hoặc mãn kinh.
• Căng thẳng và mệt mỏi kéo dài: Áp lực công việc, thiếu ngủ, hoặc thay đổi giờ giấc sinh hoạt.
• Thực phẩm và đồ uống: Cà phê, rượu vang đỏ, chocolate, phô mai, thức ăn nhiều dầu mỡ hoặc chứa phụ gia như bột ngọt, nitrit.
• Yếu tố môi trường: Ánh sáng mạnh, tiếng ồn lớn, mùi hương nồng hoặc thay đổi thời tiết đột ngột.
• Lối sống thiếu điều độ: Bỏ bữa, mất nước, ngủ quá nhiều hoặc quá ít.

Căng thẳng kéo dài có thể làm tăng nguy cơ bị đau nửa đầu migraine

3. Triệu chứng đau đầu migraine

Về triệu chứng, đau nửa đầu migraine thường diễn tiến theo nhiều giai đoạn và có biểu hiện khác nhau ở từng người. Tuy nhiên, một số dấu hiệu đặc trưng giúp nhận biết cơn migraine bao gồm:

• Đau một bên đầu (trái hoặc phải), cảm giác nhói, giật theo nhịp đập, mức độ từ vừa đến nặng.
• Cơn đau kéo dài từ 4 đến 72 giờ, tăng lên khi vận động, cúi đầu hoặc tiếp xúc với tiếng ồn, ánh sáng mạnh.
• Buồn nôn hoặc nôn ói, đặc biệt khi cơn đau đạt đỉnh.
• Nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh và mùi hương, khiến người bệnh chỉ muốn ở trong không gian yên tĩnh, tối và thoáng mát.
• Mệt mỏi, hoa mắt, chóng mặt, khó tập trung, đôi khi cảm giác tê bì ở tay hoặc mặt.

Ngoài ra, ở một số người bệnh, migraine có thể xuất hiện giai đoạn tiền triệu (aura), tức là các triệu chứng cảnh báo xảy ra trước khi cơn đau bắt đầu khoảng 30 - 60 phút. Biểu hiện của giai đoạn này có thể là:

• Rối loạn thị giác như nhìn thấy đốm sáng, tia sáng loé hoặc mờ mắt tạm thời.
• Cảm giác tê hoặc râm ran quanh miệng, mặt hoặc một bên cánh tay.
• Khó nói, nói lắp hoặc mất tập trung trong chốc lát.

Không phải ai bị migraine cũng xuất hiện giai đoạn aura, nhưng nếu có, đây là dấu hiệu đặc trưng giúp phân biệt đau nửa đầu migraine với các dạng Đau đầu thông thường khác.

4. Đau đầu migraine có nguy hiểm không?

Câu trả lời là có. Mặc dù đau nửa đầu migraine không gây tổn thương não hay đe dọa trực tiếp đến tính mạng, nhưng nếu không được kiểm soát tốt, bệnh có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng đối với sức khỏe thể chất và tinh thần, bao gồm: 

• Giảm chất lượng cuộc sống: Cơn đau kéo dài và tái phát thường xuyên khiến người bệnh mệt mỏi, mất ngủ, giảm khả năng tập trung và hiệu suất làm việc.
• Ảnh hưởng tâm lý: Người bị migraine lâu ngày dễ rơi vào trạng thái lo âu, căng thẳng hoặc trầm cảm do phải chịu đựng cơn đau lặp đi lặp lại.
• Nguy cơ đột quỵ: Một số nghiên cứu cho thấy phụ nữ mắc migraine, đặc biệt là migraine có aura, có nguy cơ cao hơn gặp đột quỵ thiếu máu não thoáng qua, nhất là khi hút thuốc hoặc dùng thuốc tránh thai nội tiết.
• Tiến triển thành migraine mạn tính: Khi cơn đau xuất hiện hơn 15 ngày mỗi tháng, người bệnh được chẩn đoán là migraine mạn tính. Lúc này, việc điều trị trở nên khó khăn hơn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hằng ngày.

Đau nửa đầu migraine gây ảnh hưởng đến tâm lý người bệnh

5. Cách điều trị đau đầu migraine

Hiện nay, việc điều trị đau đầu migraine tập trung vào giảm tần suất, mức độ cơn đau và phòng ngừa tái phát. Phác đồ điều trị thường kết hợp giữa thuốc, thay đổi lối sống và biện pháp hỗ trợ không dùng thuốc.

Điều trị bằng thuốc

Dựa vào mức độ và tần suất cơn đau, bác sĩ sẽ chỉ định loại thuốc phù hợp:

• Thuốc giảm đau thông thường: Paracetamol, Ibuprofen hoặc Naproxen thường được dùng trong những cơn migraine nhẹ hoặc mới khởi phát.
• Thuốc đặc trị migraine (Triptan): Áp dụng với các trường hợp cơn đau trung bình đến nặng, không đáp ứng với thuốc giảm đau thông thường.
• Thuốc phòng ngừa tái phát: Với người bị migraine thường xuyên, bác sĩ có thể kê thêm thuốc chẹn beta (như Propranolol), thuốc chống trầm cảm ba vòng (Amitriptyline) hoặc thuốc chống động kinh (Topiramate) để giảm tần suất cơn đau.

*Lưu ý, người bệnh tuyệt đối không nên tự ý dùng hoặc tăng liều thuốc giảm đau. Việc lạm dụng thuốc có thể gây “đau đầu do lạm dụng thuốc” và khiến tình trạng nặng hơn.

Thay đổi lối sống và kiểm soát yếu tố khởi phát 

Việc điều chỉnh thói quen sinh hoạt đóng vai trò quan trọng trong kiểm soát migraine:

• Ngủ đủ giấc, tránh thức khuya, duy trì thời gian ngủ đều đặn mỗi ngày.
• Ăn uống khoa học, không bỏ bữa, uống đủ nước, hạn chế thực phẩm dễ kích phát như socola, phô mai, rượu vang, cà phê hoặc đồ ăn chứa chất bảo quản.
• Giảm căng thẳng bằng thiền, yoga, đọc sách, nghe nhạc hoặc tập hít thở sâu.
• Tập thể dục nhẹ nhàng như đi bộ, bơi lội, đạp xe giúp cải thiện tuần hoàn máu và tinh thần.

Biện pháp hỗ trợ không dùng thuốc 

Bên cạnh việc sử dụng thuốc và thay đổi lối sống, người bị đau đầu migraine có thể áp dụng thêm một số biện pháp hỗ trợ không dùng thuốc để giảm nhẹ triệu chứng và phòng ngừa tái phát, chẳng hạn như:

• Chườm lạnh hoặc chườm ấm: Chườm lạnh vùng trán hoặc gáy giúp co mạch, giảm đau nhanh, trong khi chườm ấm vùng cổ vai gáy giúp thư giãn cơ và tăng tuần hoàn máu.
• Xoa bóp, bấm huyệt, châm cứu: Thực hiện bởi người có chuyên môn sẽ giúp làm dịu cơn đau, giảm căng cơ và cải thiện lưu thông máu lên não.
• Nghỉ ngơi trong không gian yên tĩnh: Khi cơn đau xuất hiện, người bệnh nên nằm nghỉ ở nơi tối, yên tĩnh và thoáng mát để giúp cơn đau nhanh thuyên giảm.
• Tập luyện thư giãn tinh thần: Thiền, yoga, hít thở sâu hoặc nghe nhạc nhẹ giúp giảm stress, yếu tố khởi phát phổ biến của migraine.
• Giữ tư thế đúng khi làm việc: Tránh cúi đầu hoặc ngồi sai tư thế lâu, đặc biệt với người làm việc văn phòng.

Bài viết trên đây đã giúp bạn nắm rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị đau đầu migraine, một bệnh lý đau nửa đầu mạn tính phổ biến hiện nay. Việc hiểu rõ đặc điểm của bệnh sẽ giúp bạn chủ động nhận biết sớm, áp dụng biện pháp chăm sóc và điều trị phù hợp, từ đó giảm tần suất tái phát và cải thiện chất lượng cuộc sống.

Nếu cơn đau đầu xuất hiện thường xuyên, mức độ ngày càng nặng hoặc kèm theo các dấu hiệu bất thường như mờ mắt, tê yếu tay chân, hãy đến cơ sở y tế để được thăm khám và tư vấn kịp thời. Điều trị sớm, đúng cách là chìa khóa giúp kiểm soát hiệu quả bệnh đau đầu migraine và bảo vệ sức khỏe lâu dài.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc liên quan, hoặc nhu cầu thăm khám sức khỏe định kỳ, có thể liên hệ Tổng đài MEDLATEC 1900 56 56 56 để được tư vấn chi tiết và đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa.