1. Các mức độ trật khớp vai 

Trật khớp vai là tình trạng khớp vai bị lệch khỏi vị trí bình thường do chấn thương hoặc vận động sai tư thế. Nó có thể xảy ra ở nhiều mức độ khác nhau, tùy thuộc vào mức độ lệch khớp và tổn thương kèm theo. Bao gồm: 

• Trật khớp hoàn toàn: Khớp vai lệch hoàn toàn ra khỏi vị trí bình thường, gây biến dạng rõ rệt và đau đớn dữ dội. 
• Trật khớp vai bán phần: Khớp vai chỉ bị lệch một phần, vẫn còn giữ được một phần tiếp xúc, biểu hiện đau nhưng biến dạng không rõ ràng. 
• Trật khớp vai tái phát: Những người từng bị trật khớp vai trước đó dễ bị tái phát khi có va chạm hoặc vận động quá mức. 

Việc xác định chính xác mức độ trật khớp vai đóng vai trò quan trọng trong việc lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp và rút ngắn thời gian hồi phục. 

Trật khớp hoàn toàn là tình trạng khớp vai lệch khỏi vị trí bình thường, gây biến dạng và đau dữ dội

2. Dấu hiệu trật khớp vai điển hình 

Thực tế, rất ít người có thể nhận biết ngay mình bị trật khớp vai, đặc biệt khi chấn thương không quá nghiêm trọng hoặc chỉ ở mức bán phần. Trong nhiều trường hợp, tình trạng này có thể bị nhầm lẫn với bong gân, căng cơ hoặc chấn thương phần mềm khác. Điều này dẫn đến xử lý chậm trễ và làm tổn thương trở nên nghiêm trọng hơn. 

Các dấu hiệu trật khớp vai điển hình mà bạn cần đặc biệt chú ý bao gồm:

• Đau dữ dội vùng vai: Cơn đau xuất hiện ngay sau chấn thương, tăng lên khi cố gắng cử động. 
• Biến dạng khớp vai: Vai bị lệch khỏi vị trí bình thường, mất cân xứng so với bên còn lại. Trong một số trường hợp, có thể thấy khớp gồ lên hoặc lõm xuống bất thường. 
• Sưng nề và bầm tím: Khu vực quanh vai sưng tấy do tổn thương mô mềm và mạch máu. 
• Hạn chế hoặc mất khả năng vận động: Người bệnh trật khớp vai thường không thể nâng tay hoặc xoay vai như bình thường. 
• Tê hoặc yếu cánh tay: Có cảm giác tê bì, mất cảm giác hoặc yếu ở cánh tay và bàn tay nếu dây thần kinh bị chèn ép.

Ngay khi nghi ngờ trật khớp vai, bạn nên hạn chế di chuyển và đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán chính xác bằng hình ảnh như X-quang và có hướng xử lý hiệu quả, an toàn. 

Cơn đau vùng vai và biến dạng khớp là dấu hiệu trật khớp điển hình

3. Hướng dẫn xử lý sớm trật khớp vai tại nhà

Trật khớp vai nếu không được xử lý kịp thời, đúng cách, có thể gây tổn thương dây thần kinh, mạch máu và các mô mềm xung quanh, dẫn đến biến chứng lâu dài như giảm biên độ vận động hoặc trật khớp tái phát. Vì vậy, ngay khi nghi ngờ dấu hiệu trật khớp vai, bạn cần thực hiện các bước sau: 

• Giữ nguyên tư thế ban đầu: Khi nghi ngờ trật khớp vai, bạn hãy giữ nguyên tư thế tại thời điểm chấn thương, tránh xoay hoặc cử động vai để không làm tổn thương nặng hơn. 
• Cố định vai: Sử dụng băng tam giác, khăn mềm hoặc miếng vải để cố định cánh tay áp sát vào thân người, giữ cho khớp vai ổn định. 
• Chườm lạnh để giảm sưng đau: Đặt túi đá lạnh hoặc khăn lạnh lên vùng vai trong khoảng 15 - 20 phút, lặp lại mỗi 2 - 3 giờ trong 24 giờ đầu. 
• Giữ cơ thể ở tư thế thoải mái: Chọn tư thế ngồi hoặc nằm, giúp làm giảm áp lực lên khớp vai, hạn chế mọi vận động mạnh. 
• Đến cơ sở y tế sớm nhất có thể: Dù triệu chứng có giảm, bạn vẫn cần được bác sĩ thăm khám và chụp X-quang để xác định mức độ tổn thương, từ đó có phương pháp điều trị phù hợp. 

Chườm lạnh giúp giảm sưng đau hiệu quả

4. Cách phòng tránh trật khớp vai

Bạn hoàn toàn có thể chủ động phòng tránh trật khớp vai bằng những cách dưới đây: 

• Tập luyện thể thao an toàn: Trước mỗi bài tập, bạn nên khởi động kỹ, thực hiện đúng kỹ thuật để tránh chấn thương. 
• Tăng cường cơ vai: Thường xuyên tập các bài tập giúp cơ vai khoẻ và linh hoạt hơn, hỗ trợ bảo vệ khớp hiệu quả. 
• Sử dụng đồ bảo hộ: Mang băng bảo vệ hoặc đai cố định khi chơi thể thao đối kháng hoặc làm việc có nguy cơ cao như xây dựng, bốc vác, leo núi,… để giảm áp lực và hạn chế chấn thương phần khớp vai. 
• Tránh vận động quá sức: Không gắng sức nâng vật nặng hoặc lặp lại động tác gây áp lực lớn lên khớp vai, bởi có thể làm tăng nguy cơ bị trật khớp. 
• Giữ đúng tư thế khi làm việc: Ngồi, đứng và nâng vật đúng cách để làm giảm áp lực lên khớp vai và cột sống.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Giữ mức cân nặng ổn định giúp giảm áp lực lên hệ thống xương khớp, đặc biệt khi vận động mạnh.
• Điều trị dứt điểm các chấn thương vai trước đó: Những chấn thương như bong gân, rách cơ chóp xoay hoặc trật khớp vai nhẹ nếu không được điều trị dứt điểm có thể khiến khớp vai yếu, mất ổn định và dễ bị trật khớp. Vì vậy, sau khi gặp chấn thương, người bệnh cần tuân thủ đúng phác đồ điều trị của bác sĩ, kết hợp tập phục hồi chức năng và vật lý trị liệu, để khớp lấy lại sức mạnh và độ linh hoạt ban đầu. 

Bài viết trên đây là tổng hợp thông tin về dấu hiệu trật khớp vai, hướng xử lý tại nhà và cách phòng ngừa hiệu quả. Hy vọng qua những chia sẻ này sẽ giúp bạn chủ động nhận biết sớm, xử lý đúng cách và bảo vệ sức khoẻ khớp lâu dài.

Nếu bạn có bất kỳ thắc mắc liên quan hoặc nhu cầu thăm khám sức khỏe xương khớp, có thể liên hệ Tổng đài MEDLATEC 1900 56 56 56 để được giải đáp nhanh chóng và đặt lịch thăm khám cùng bác sĩ chuyên khoa.