1. Nhận diện cơn đau ngực không ổn định

1.1. Nhận diện triệu chứng đau ngực không ổn định

Đau ngực không ổn định là thuật ngữ dùng để nói về tình trạng xuất hiện cơn đau đột ngột, không có dấu hiệu báo trước, ngay cả khi đang nghỉ ngơi vẫn cảm thấy đau. Cơn đau thắt ngực không ổn định là kết quả từ việc lượng máu đến nuôi cơ tim bị thiếu đột ngột, thường là do mảng xơ vữa bị nứt vỡ hoặc do huyết khối gây bít tắc động mạch vành. Đây là một triệu chứng nguy hiểm có thể đe dọa tính mạng người bệnh và được coi là tình huống cấp cứu y khoa khẩn cấp.

Cơn đau ngực không ổn định khi xảy ra thường có đặc điểm:

- Xảy ra cả khi nghỉ ngơi và khi gắng sức, có thể đau vào buổi đêm.

- Đau ở vùng giữa phía sau xương ức, có thể lan lên cổ, xương hàm, vai, tay, sau lưng, thượng vị. Thường gặp nhất là đau ở mặt trong của cánh tay trái và lan xuống các ngón tay.

- Đau dạng thắt, gây ra cảm giác giống như ngực bị đè, bị chèn ép, có thể đau buốt.

- Thời gian kéo dài cơn đau trong khoảng 5 - 30 phút, không thuyên giảm khi nghỉ ngơi, giảm hoặc không hiệu quả khi thuốc giãn mạch.

Khi bị đau ngực không ổn định, người bệnh cũng có thể gặp các triệu chứng khác như: mệt lả, hồi hộp, hụt hơi, đánh trống ngực, khó thở, chóng mặt, buồn nôn, ra mồ hôi,...

Trong trường hợp sau, người bị đau ngực không ổn định cần nhanh chóng đến bác sĩ chuyên khoa thăm khám:

- Mức độ cơn đau ngày càng tăng và nghiêm trọng.

- Tăng cảm giác khó thở, mệt mỏi.

- Ngất, gần ngất.

- Chóng mặt, nôn.

- Không ổn định nhịp tim, < 60 nhịp/phút hoặc >100 nhịp/phút.

- Dùng thuốc trợ tim không có hiệu quả.

Cơn đau ngực không ổn định có thể tiến triển nhồi máu cơ tim

1.2. Tránh nhầm lẫn đau ngực không ổn định với đau ngực ổn định

Đau ngực là triệu chứng gợi ý đến nhiều bệnh lý tim mạch cũng như các vấn đề khác về sức khỏe, trong đó, thường gặp nhất là xơ vữa động mạch vành. Vì thế, nên cần tránh nhầm lẫn giữa đau ngực không ổn định và đau ngực ổn định.

- Đau ngực ổn định

+ Thời gian mỗi cơn đau: < 2 - 5 phút.

+ Tính chất: đau khi gắng sức và giảm đau khi được nghỉ ngơi hoặc đã dùng thuốc giãn mạch. Đau ngực ổn định không do nứt mảng xơ vữa, hẹp thành mạch, cần được điều trị để ngăn chặn tiến triển đau ngực không ổn định.

- Đau ngực không ổn định

+ Thời gian đau: có thể lên đến 30 phút.

+ Tính chất: đau nghiêm trọng, nghỉ ngơi vẫn không có dấu hiệu giảm cảm giác đau, nếu không điều trị ngay có thể gây nhồi máu cơ tim.

Cơn đau ngực không ổn định có xu hướng đến trước đau ngực ổn định. Thời gian đầu, nếu người bệnh không được điều trị hiệu quả thì sau đó tần suất cơn đau sẽ ngày càng dày và trở nên nghiêm trọng hơn giữa các đợt đau ổn định.

Xơ vữa động mạch là một trong các nguyên nhân gây nên cơn đau ngực không ổn định

2. Nguyên nhân nào gây nên cơn đau ngực không ổn định?

- Bệnh động mạch vành

Đau ngực không ổn định thường liên quan đến bệnh động mạch vành, khi các động mạch cung cấp máu cho tim bị tắc nghẽn hoặc thu hẹp do mảng bám xơ vữa. Mảng bám có thể bị vỡ và hình thành cục máu đông, khiến cho dòng máu đến tim bị tắc nghẽn.

- Căng thẳng, stress

Căng thẳng và stress kéo dài có thể dẫn đến co thắt các động mạch vành, làm giảm lưu lượng máu đến tim và gây ra đau ngực.

- Yếu tố nguy cơ khác

Hút thuốc lá, tiểu đường, tăng huyết áp, cholesterol cao đều là các yếu tố nguy cơ gây ra đau ngực không ổn định.

3. Biện pháp khắc phục đau thắt ngực không ổn định

Do đau ngực không ổn định dễ nhầm với nhồi máu cơ tim nên nếu có triệu chứng này, người bệnh nên thăm khám bác sĩ Tim mạch ngay.

3.1. Chẩn đoán cận lâm sàng

Bệnh nhân bị đau ngực không ổn định có thể được chỉ định các phương pháp chẩn đoán cận lâm sàng như:

- Xét nghiệm máu men tim 

Mục đích của xét nghiệm này nhằm phân biệt với nhồi máu cơ tim. Nếu nhồi máu cơ tim thì men tim thường tăng cao nhưng đau ngực không ổn định thì chỉ số men tim không thay đổi. 

- Điện tâm đồ: ghi lại hoạt động điện của tim và phát hiện các dấu hiệu của thiếu máu cơ tim.

- Siêu âm tim: đánh giá tổn thương và chức năng tim.

- Nghiệm pháp gắng sức: chủ yếu thực hiện với bệnh nhân đã điều trị hiệu quả hoặc chưa được chẩn đoán đúng nguyên nhân đau ngực không ổn định.

- Chụp động mạch vành: quan sát động mạch đưa máu đến nuôi tim để tìm kiếm tắc nghẽn hoặc hẹp động mạch.

Người có dấu hiệu đau ngực không ổn định kéo dài cần khám bác sĩ chuyên khoa để chẩn đoán nguyên nhân chính xác

3.2. Điều trị

Thông thường, điều trị nội khoa sẽ được áp dụng để ngăn chặn huyết khối và cải thiện triệu chứng lâm sàng. Thuốc được sử dụng có thể là: thuốc giãn mạch, thuốc chống đông, thuốc ức chế beta,...

Trường hợp đã được chỉ định điều trị nội khoa nhưng không đạt mục tiêu điều trị thì cần can thiệp thủ thuật như: phẫu thuật bắc cầu động mạch vành, đặt stent,... 

Bệnh nhân đau ngực không ổn định ngoài việc tuân thủ đúng liệu trình của bác sĩ còn cần:

- Tập thể dục và vận động vừa sức, đều đặn.

- Không hút thuốc lá và không ở trong môi trường có khói thuốc.

- Giảm cân lành mạnh nếu đang bị thừa cân, béo phì.

- Chế độ ăn nhiều dưỡng chất tốt cho tim mạch.

- Giảm căng thẳng.

Tùy vào hiện trạng sức khỏe, nguyên nhân, mức độ đau thắt ngực không ổn định của người bệnh mà bác sĩ sẽ có phương án điều trị thích hợp nhất. 

Cần lưu ý rằng, đau ngực không ổn định cần được cấp cứu gấp để không đe dọa đến tính mạng. Bằng việc nắm được các thông tin liên quan đến triệu chứng này, bạn sẽ chủ động phòng ngừa và biết cách xử trí khi rơi vào tình huống nguy cấp để bảo vệ sức khỏe. 

Quý khách hàng có nhu cầu thăm khám sức khỏe Tim mạch có thể liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 để đặt trước lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC.