1. Lấy máu gót chân là gì? Ý nghĩa của việc xét nghiệm máu gót chân

Lấy máu gót chân là một thủ thuật y khoa hiện đại thường được áp dụng đối với trẻ sơ sinh. Nhân viên y tế sẽ sử dụng một loại kim chuyên dụng để chích và lấy máu ở gót chân của trẻ. Số lượng giọt máu cần lấy có thể dao động từ 2 - 5 giọt tùy vào những bệnh lý cần sàng lọc. Các mẫu máu sau khi lấy sẽ được thấm vào một loại giấy đặc biệt rồi chuyển đến phòng xét nghiệm và tiến hành phân tích.

Lấy máu gót chân thường được áp dụng với trẻ sơ sinh để tầm soát một số bệnh lý

Đây là một bước sàng lọc quan trọng đối với quá trình chăm sóc trẻ sơ sinh thời gian đầu đời. Sau sinh khoảng 48 - 72 giờ là thời điểm vàng để lấy máu xét nghiệm cho trẻ. Nếu chưa thể thực hiện trong khoảng thời gian này, trẻ vẫn có thể làm xét nghiệm trong vòng 1 tuần sau sinh. Tuy nhiên, để có kết quả chính xác, ba mẹ nên cho con xét nghiệm càng sớm càng tốt.

Việc sàng lọc máu gót chân sớm giúp bác sĩ phát hiện những rủi ro bệnh lý bẩm sinh kịp thời. Bởi lẽ, nếu các bệnh lý này không được phát hiện và điều trị từ sớm sẽ dẫn đến nhiều tổn thương nghiêm trọng về sức khỏe, hệ thần kinh, thể chất và cả trí tuệ của bé. Kết quả xét nghiệm sớm sẽ giúp có phương án can thiệp kịp thời, đảm bảo con sẽ phát triển toàn diện về mọi mặt.

2. Lấy máu gót chân xét nghiệm những bệnh gì?

 Chỉ với một vài giọt máu từ gót chân, một số bệnh lý bẩm sinh nguy hiểm có thể được phát hiện gồm:

2.1. Bệnh Phenylceton niệu (PKU) 

Đây là một dạng bệnh lý rối loạn di truyền bởi các gen lặn ở trên những nhiễm sắc thể hiếm gặp. Bệnh xuất hiện khi cơ thể không còn khả năng chuyển hóa phenylalanin do sự thiếu hụt của enzyme phenylalanine hydroxylase. Khi chỉ số phenylalanine ở trong máu tăng cao, trẻ em có thể gặp phải nhiều vấn đề ảnh hưởng đến trí tuệ, động kinh, thậm chí là rối loạn tâm thần. 

2.2. Bệnh hồng cầu hình liềm

Đây là bệnh lý rối loạn di truyền máu với các tế bào hồng cầu có dạng hình liềm hoặc mặt trăng khuyết, khiến cho quá trình vận chuyển oxy bị cản trở và tắc nghẽn mạch máu. Bệnh hồng cầu hình liềm tương đối nguy hiểm, nếu không được điều trị kịp thời sẽ khiến trẻ có nguy cơ đối mặt với nhiều biến chứng nghiêm trọng khác như hoại tử xương, bị suy thận thậm chí là suy tim,....

Kết quả xét nghiệm giúp bác sĩ nhận biết sớm một số bệnh lý của trẻ

2.3. Bệnh thiếu men G6DP

Câu trả lời tiếp theo cho thắc mắc lấy máu gót chân xét nghiệm những bệnh gì là bệnh thiếu men G6DP. Đây là bệnh bẩm sinh (di truyền) do gen bị lỗi gây ra, làm cơ thể không có đủ hoặc không tạo được men G6PD cần thiết. Nếu không được phát hiện và chăm sóc y tế kịp thời, trẻ có thể gặp phải những tổn thương nghiêm trọng đến não bộ, dẫn đến hậu quả:

• Chậm phát triển về thể chất lẫn trí tuệ.
• Các vấn đề về hệ thần kinh.
• Có nguy cơ tử vong.

2.4. Tăng sản thượng thận bẩm sinh 

Bệnh tăng sản thượng thận bẩm sinh (CAH) là tình trạng tuyến thượng thận ở trẻ không sản xuất đủ hai loại hormone quan trọng là cortisol và aldosterone theo nhu cầu của cơ thể. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như rối loạn các chất điện giải (ảnh hưởng đến cân bằng muối và khoáng chất trong cơ thể) và tăng huyết áp.

Câu trả lời cho câu hỏi lấy máu gót chân xét nghiệm những bệnh gì là bệnh tăng sản thượng thận bẩm sinh

2.5. Sàng lọc suy giáp bẩm sinh

Suy giáp bẩm sinh là tình trạng tuyến giáp của trẻ không sản xuất đủ lượng hormone giáp cần thiết. Nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh có thể gây nên những hậu quả rất nghiêm trọng như: ảnh hưởng nặng nề đến sự phát triển thể chất, trí tuệ và thậm chí là tổn thương não vĩnh viễn. Tuy nhiên, tin tốt là nếu được phát hiện sớm (ngay trong tháng đầu sau sinh) và điều trị thông qua việc bổ sung thêm hormone, trẻ hoàn toàn có thể phát triển một cách khỏe mạnh.

Trên đây là câu trả lời cho thắc mắc lấy máu gót chân xét nghiệm những bệnh gì ở trẻ sơ sinh. Ngoài 5 bệnh cơ bản thì với công nghệ tiến tiến hiện nay có thể sàng lọc nhiều bệnh hơn với việc lấy máu gót chân, trong đó có rất nhiều bệnh chuyển hóa hiếm gắp có thể sàng lọc từ sơ sinh. Hệ thống MEDLATEC hiện đang cung cấp đa dạng các gói xét nghiệm lấy máu gót chân, từ gói sàng lọc sơ sinh 3 bệnh cho đến gói sàng lọc sơ sinh 63 bệnh để khách hàng có thể lựa chọn gói phù hợp. 

Hiện nay, đây là xét nghiệm quan trọng đối với sức khỏe và sự phát triển tương lai của bé. Nếu các bệnh lý nguy hiểm kể trên được phát hiện sớm (ngay trong tháng đầu sau sinh) và điều trị với phác đồ phù hợp, trẻ hoàn toàn có thể lớn lên khỏe mạnh, bình thường như các trẻ khác.

3. Quy trình lấy máu gót chân xét nghiệm 

Quy trình lấy máu ở gót chân để xét nghiệm về cơ bản được thực hiện như sau:

• Gót chân bé sẽ được ủ ấm nhẹ trong ít phút để máu có thể lưu thông tốt hơn.
• Sau đó, nhân viên y tế sẽ lấy vài giọt máu (khoảng 2 - 5 giọt) từ gót chân của bé.
• Mẫu máu sau đó sẽ được nhỏ lên một loại giấy xét nghiệm đặc biệt và để khô.
• Kết quả: Mẫu máu sẽ được đưa đến phòng xét nghiệm. Kết quả thường có sau khoảng 7 - 10 ngày.

Việc lấy máu cần được thực hiện sớm ngay sau khi trẻ ra đời

4. Cần lưu ý điều gì khi lấy máu gót chân xét nghiệm

Để quá trình lấy máu gót chân sàng lọc cho bé yêu diễn ra thuận lợi, an toàn và đảm bảo kết quả chính xác nhất, ba mẹ hãy cùng lưu ý một vài điều quan trọng sau nhé:

• Giúp bé nằm yên: Khi y tá hoặc bác sĩ thực hiện chích gót lấy máu, ba mẹ hãy cố gắng giữ cho bé nằm yên, tránh để bé cựa quậy. Việc này rất quan trọng để mũi kim đi đúng vị trí, không làm bé khó chịu hay tổn thương không đáng có.
• Chia sẻ tình hình sức khỏe của bé: Trước khi lấy máu, ba mẹ hãy thông báo chi tiết cho nhân viên y tế về tình hình sức khỏe của bé từ lúc chào đời đến nay (như bé ăn uống thế nào, có biểu hiện bất thường gì không...).
• Thông báo tiền sử bệnh gia đình: Nếu trong gia đình có ai từng mắc các bệnh liên quan đến di truyền, ba mẹ đừng quên thông báo cho bác sĩ. Thông tin về tiền sử bệnh của gia đình sẽ giúp các bác sĩ hiểu rõ hơn về nguy cơ và diễn giải kết quả chính xác hơn.

Khi làm xét nghiệm lấy máu gót chân cho trẻ, ba mẹ cần lưu ý một số vấn đề

Có thể khẳng định rằng hiểu rõ lấy máu gót chân xét nghiệm những bệnh gì và tầm quan trọng của xét nghiệm này là chìa khóa giúp ba mẹ chủ động bảo vệ sức khỏe và tương lai con nhờ sàng lọc sớm. Nếu cần tư vấn cụ thể hơn hoặc đặt lịch khám, xét nghiệm, Quý khách có thể liên hệ đến Hệ thống Y tế MEDLATEC qua số điện thoại 1900 56 56 56 để được tư vấn và hỗ trợ nhanh chóng.