1. Siêu âm tim cơ bản là gì?

• Tim là một cơ quan nằm trong lồng ngực, trên cơ hoành, giữa hai phổi và màng phổi, nằm sau xương ức và các sụn sườn
• Siêu âm tim cơ bản cũng dựa trên nguyên lý chung của siêu âm, dựa vào những chuyển động cơ học được truyền đi trong một môi trường vật chất nhất định mà ta có thể nhìn được các cấu trúc bên trong của cơ thể và sự vận động của chúng.
• Hiện nay, có nhiều kiểu siêu âm tim, có thể dựa vào nguyên lý hoạt động hay dựa vào vị trí làm siêu âm.
• Với việc dựa vào nguyên lý hoạt động, siêu âm tim sẽ có

+ Siêu âm kiểu A (cổ điển nhất, ngày nay chỉ còn sử dụng trong phạm vi hẹp)

+ Siêu âm kiểu 2D (hay còn gọi là siêu âm hai bình diện, vẫn đang được sử dụng phổ biến trong nhiều lĩnh vực, để nghiên cứu các cấu trúc có vận động trong cơ thể như tim và các mạch máu, người ta tạo ra các đầu dò có thể ghi lại rất nhiều hình ảnh vận động của chúng ở các thời điểm khác nhau trong một đơn vị thời gian và như vậy những vận động của các cơ quan này sẽ được thể hiện liên tục giống như vận động thực của nó trong cơ thể)

Hình ảnh minh họa vị trí siêu âm tim

+ Siêu âm kiểu TM: Nhằm đo đạc các thông số về khoảng cách, thời gian đối với những cấu trúc có chuyển động

+ Siêu âm Doppler: Cung cấp thêm các thông tin về huyết động của tim

+ Dựa vào vị trí làm siêu âm: Siêu âm tim cơ bản sẽ là siêu âm qua thành ngực, trong khi đó, siêu âm tim qua thực quản sẽ chuyên sâu hơn khi thực hiện qua đường thực quản.

2. Khi nào cần thực hiện siêu âm tim cơ bản

Có nhiều lý do để người bệnh đến khám cần thực hiện siêu âm tim cơ bản, bất cứ khi nào bạn cảm thấy đau ngực, mệt mỏi, khó thở, có tiếng thổi bất thường ở tim, có tiền sử bệnh lý tim mạch, hay thậm chí đau bụng vùng thượng vị lan sang cánh tay (một triệu chứng của nhồi máu cơ tim) bạn đều nên đến bệnh viện để được bác sỹ tư vấn và có chỉ định phù hợp, kịp thời.

3. Vai trò của siêu âm tim cơ bản

• Siêu âm tim cơ bản là một phương pháp không xâm lấn, dễ thực hiện nhưng lại mang đến một lượng thông tin khá lớn về tình trạng huyết động, chức năng van tim, tổn thương tim bẩm sinh và các mạch máu lớn
• Một số bệnh lý có thể phát hiện được trên siêu âm tim cơ bản

+ Hẹp, hở van hai lá

+ Hẹp, hở van động mạch chủ

+ Bệnh lý cơ tim: Bệnh cơ tim giãn, bệnh cơ tim phì đại, bệnh cơ tim hạn chế

+ Bệnh lý màng ngoài tim: viêm màng ngoài tim cấp, viêm màng ngoài tim co thắt.

+ Nhồi máu cơ tim

+ Các khối u ở tim

+ Thông liên thất, thông liên nhĩ

+ Tứ chứng Fallot

+ Bệnh lý của van ba lá

+ Hẹp eo động mạch chủ

+ Viêm nội tâm mạc nhiễm khuẩn.

+ Chấn thương

+ Kiểm tra đánh giá sau phẫu thuật hoặc can thiệp.

Ngoài việc giúp chẩn đoán xác định những bệnh lý trên, siêu âm tim cơ bản còn giúp đánh giá giai đoạn, mức độ của bệnh, tiên lượng, từ đó đưa ra hướng xử trí kịp thời, điều trị nội khoa hay phẫu thuật.

Hình ảnh minh họa thông liên nhĩ trên siêu âm tim

4. Hạn chế của siêu âm tim cơ bản

So với những lợi ích mang lại thì hạn chế chủ yếu của siêu âm tim cơ bản là chất lượng hình ảnh sẽ giảm trên những bệnh nhân có thể trạng mập hoặc béo phì, một số trường hợp loạn nhịp tim cũng sẽ ít nhiều hạn chế sự đánh giá của bác sỹ khi làm siêu âm. Trong những trường hợp này, nên cân nhắc các phương pháp siêu âm chuyên sâu hơn như siêu âm tim qua đường thực quản.

5. Các bước thực hiện siêu âm tim cơ bản

1. Đối với người bệnh

• Khi vào phòng để siêu âm tim, người bệnh sẽ được hướng dẫn nằm lên giường, cởi áo và được bôi gel vào vùng ngực trái để siêu âm.
• Người bệnh sẽ làm theo hướng dẫn của bác sỹ siêu âm trong khi làm, có thể nằm ngửa hoặc nghiêng để khảo sát đầy đủ các mặt cắt.
• Thời gian thực hiện mỗi ca siêu âm tim cơ bản sẽ vào khoảng 15-30 phút, thậm chí nhiều hơn tùy thuộc vào tình trạng bệnh lý của người bệnh

2. Đối với bác sỹ siêu âm tim

• Giải thích sơ bộ cho người bệnh về quá trình làm
• Thực hiện đầy đủ các mặt cắt trong siêu âm tim cơ bản

+ Mặt cắt cạnh ức trái: Là mặt cắt đầu tiên khi làm siêu âm tim cơ bản, nhằm đánh giá co bóp cơ tim và rối loạn vận động vùng, đo đường kính đường ra thất trái và tính phân suất tống máu, đánh giá dịch màng ngoài tim nếu có

+ Mặt cắt trục ngắn cạnh ức trái qua van động mạch chủ, van hai lá, qua cột cơ và mỏm tim

+ Các mặt cắt từ mỏm tim: Mặt cắt 2,3,4,5 buồng từ mỏm tim

+ Mặt cắt dưới sườn

+ Mặt cắt trên hõm ức.

Hình ảnh minh họa mặt cắt 4 buồng, 5 buồng từ mỏm tim

6. Có thể siêu âm tim cơ bản ở đâu?

Siêu âm tim cơ bản là phương pháp thăm khám đầu tay các bác sỹ lâm sàng chỉ định khi nghi ngờ người bệnh có bệnh lý tim mạch, đây là một phương pháp không xâm lấn, dễ thực hiện, tuy nhiên, hai nguồn lực thiết yếu để thực hiện được là bác sỹ được đào tạo bài bản về siêu âm tim và máy siêu âm tim đảm bảo chất lượng hình ảnh tốt

Bệnh viện đa khoa Medlatec luôn sẵn sàng các điều kiện như trên để có thể thăm khám tốt nhất cho người bệnh, ngoài ra, trung tâm chẩn đoán hình ảnh MEDIM ra đời với dàn trang thiết bị hiện đại, vừa làm vừa hội chẩn từ xa với các chuyên gia tim mạch sẽ là một ưu điểm lớn khi thực hiện những ca bệnh khó.

Mọi thắc mắc có thể liên hệ 1900565656.