1. Chỉ số tim ngực là gì? Đo bằng cách nào?

1.1. Khái niệm chỉ số tim ngực

Chỉ số tim ngực là tỷ lệ giữa kích thước của bóng tim và chiều ngang lồng ngực được hiển thị trên phim X-quang. Tỷ lệ này giúp bác sĩ đánh giá tình trạng tim và các bộ phận liên quan có bình thường hay không. 

1.2. Cách đo chỉ số tim ngực 

Trên phim chụp X-quang tim, bóng tim lớn là một trong những tiêu chuẩn giúp bác sĩ chẩn đoán suy tim. Tuy nhiên, bóng tim lớn lại bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố liên quan đến cột sống như: vẹo cột sống, gù, tật ở cột sống,... Không những thế, nếu người bệnh bị tràn dịch màng ngoài có bóng tim lớn sẽ không xác định chính xác được.

Vì thế, bác sĩ thường đo chỉ số tim ngực để đánh giá kích thước của tim, từ đó định hướng chẩn đoán và có hướng xử trí kịp thời. Chỉ số này thường được bác sĩ tính bằng cách lấy chỉ số tim / lồng ngực = đường kính ngang lớn nhất của tim/ Đường kính trong lớn nhất của lồng ngực.

Ở trẻ sơ sinh, chỉ số tim ngực < 0.6. Ở trẻ lớn và người trưởng thành chỉ số này < 0.5. 

Kiểm tra chỉ số tim ngực giúp bác sĩ có căn cứ chẩn đoán một số bất thường tại tim

2. Tầm quan trọng của chỉ số tim ngực trong phim chụp X-quang

Chỉ số tim ngực không chỉ giúp phát hiện các vấn đề về kích thước tim mà còn giúp bác sĩ nhận biết các dấu hiệu của bệnh lý tiềm ẩn. Bằng cách phân tích các đặc điểm của tim trên phim chụp X-quang, bác sĩ có thể đánh giá được sự xuất hiện của các bệnh lý như suy tim, bệnh mạch vành hoặc các vấn đề khác liên quan đến hoạt động của tim.

Khi tim bị phì đại, chỉ số tim ngực trên phim chụp X-quang sẽ lớn hơn bình thường. Đây là dấu hiệu để bác sĩ đưa ra chẩn đoán về suy tim và tính toán phương án điều trị phù hợp.

Ngoài ra, chỉ số tim ngực cũng sẽ giúp bác sĩ phát hiện sự thay đổi kích thước của tim trong bệnh mạch vành. Nhờ vậy mà người bệnh sẽ được can thiệp sớm để tránh gặp phải biến chứng nguy hiểm.

3. Hình ảnh bóng tim trong phim chụp X-quang nói lên điều gì?

Bóng tim là hình ảnh của tim xuất hiện trên phim chụp X-quang, phản ánh kích thước và hình dạng tim. Để chẩn đoán bệnh lý về tim, ngoài việc đo chỉ số tim ngực, hình ảnh bóng tim cũng có vai trò quan trọng. 

Các bất thường trong bóng tim có thể chỉ ra một số vấn đề về sức khỏe tim mạch như:

3.1. Bóng tim lớn

Bóng tim lớn trên phim X-quang có thể chỉ ra:

- Bệnh tim phì đại

Khi tim phì đại, kích thước tim vượt quá mức bình thường, bóng tim trên phim X-quang trông lớn hơn. Chỉ số tim ngực vượt quá mức bình thường cũng có thể nghi ngờ tim phì đại.

- Suy tim

Một trong những dấu hiệu cảnh báo suy tim là sự phình to của tim, làm gia tăng kích thước bóng tim. Điều này thường thấy ở những bệnh nhân bị suy tim sung huyết.

- Bệnh van tim

Các bệnh lý liên quan đến van tim như hở van tim hoặc hẹp van tim khiến máu không lưu thông hiệu quả, tim làm việc quá sức nên tăng kích thước bóng tim. 

- Bệnh động mạch vành

Bệnh lý này gây thiếu máu cơ tim, dẫn đến tăng kích thước tim và thể hiện bóng tim to trên phim X-quang tim.

Mắc bệnh tim phì đại là một trong các nguyên nhân gây bất thường chỉ số tim ngực và tăng kích thước bóng tim

3.2. Bóng tim nhỏ

Các nguyên nhân khiến bóng tim nhỏ trên phim X-quang thường là:

- Suy tim phải

 Trong trường hợp suy tim phải, hình ảnh bóng tim trên phim X-quang thường nhỏ vì chỉ có một phần của tim bị ảnh hưởng. Để chẩn đoán chính xác, người bệnh cần kết hợp với kết quả siêu âm tim hoặc điện tâm đồ.

- Bệnh cơ tim hạn chế

Bệnh lý này khiến cho cơ tim trở nên cứng và khó co bóp hơn bình thường. Tuy tim không phình ra nhưng khi cơ tim cứng sẽ khiến tim không thể co lại như bình thường nên hình ảnh bóng tim sẽ nhỏ hơn bình thường.

Ngoài những vấn đề tim mạch trên đây thì hình ảnh bóng tim trên phim X-quang có thể nhỏ hơn bình thường nếu có sai sót trong quá trình chụp X-quang như chụp từ một góc không chuẩn, chất lượng phim không tốt,...

3.3. Bất thường khác về bóng tim

Ngoài các vấn đề liên quan đến kích thước bóng tim to và nhỏ như đã đề cập ở trên cũng có thể xuất hiện tình trạng khác như:

- Bóng tim hình dạng không bình thường: Có thể cảnh báo sự xuất hiện của khối u hoặc các cấu trúc bất thường trong tim.

- Hình ảnh bóng tim mờ hoặc không rõ ràng: Dấu hiệu của sự tích tụ chất lỏng trong khoang màng ngoài tim hoặc viêm màng ngoài tim.

4. Cách chăm sóc sức khỏe, phòng ngừa nguy cơ bệnh lý tim mạch

Để tránh được những tình huống lo lắng về sức khỏe tim mạch do bất thường chỉ số tim ngực và hình ảnh bóng tim, bạn có thể chủ động thực hiện một số biện pháp bảo vệ sức khỏe sau đây:

Khám sức khỏe định kỳ giúp theo dõi, phát hiện sớm vấn đề về tim mạch

4.1. Luôn đảm bảo chế độ ăn lành mạnh

Chế độ ăn giàu rau củ, trái cây và thực phẩm ít chất béo bão hòa sẽ tốt hơn cho sức khỏe tim mạch. Đây là nhóm thực phẩm có vai trò quan trọng đối với việc phòng ngừa nguy cơ tăng huyết áp, bệnh tim mạch và bệnh động mạch vành.

4.2. Duy trì thể dục hàng ngày

Tập thể dục đều đặn mỗi ngày không chỉ giúp duy trì cân nặng ổn định, nâng cao miễn dịch mà còn giúp cải thiện lưu thông máu và sức khỏe tim mạch. Bằng việc tập luyện thể dục với các hình thức như đi bộ, chạy bộ, bơi lội,... bạn có thể tự bảo vệ mình trước các nguy cơ bệnh lý về tim.

4.3. Kiểm tra sức khỏe định kỳ

Đối với sức khỏe nói chung và bệnh tim mạch nói riêng, khám định kỳ có vai trò quan trọng trong việc phát hiện sớm để kịp thời ngăn chặn các yếu tố gây bất lợi. Trong những lần khám định kỳ, bạn sẽ được kiểm tra chỉ số tim ngực, hình ảnh bóng tim qua phim chụp X-quang. Nếu phát hiện vấn đề bất thường nào, bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp để bảo vệ tối ưu cho sức khỏe tim mạch.

Hy vọng những thông tin từ bài viết này đã giúp quý khách hàng hiểu được ý nghĩa của việc kiểm tra chỉ số tim ngực và hình ảnh bóng tim trong phim chụp X-quang. Nếu còn thắc mắc nào khác hoặc có dấu hiệu nghi ngờ bất thường sức khỏe tim mạch, quý khách hàng có thể liên hệ Hotline 1900 56 56 56 để được giải đáp, hỗ trợ đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC.