1. Dậy thì sớm: Biểu hiện và nguy cơ

Trước khi giải đáp thắc mắc “trẻ uống sữa nhiều có Dậy thì sớm không”, bài viết sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về các biểu hiện dậy thì sớm và những nguy cơ trẻ có thể gặp phải. 

Thông thường, bé gái sẽ dậy thì trong độ tuổi từ 9 đến 13 tuổi và quá trình dậy thì của các bé trai sẽ diễn ra vào khoảng thời gian từ 10 đến 14 tuổi. Quá trình dậy thì diễn ra sớm hơn bình thường (trước 8 tuổi đối với bé gái và trước 9 tuổi đối với bé trai) được gọi là dậy thì sớm. 

Trẻ phát triển về chiều cao nhanh chóng là biểu hiện bắt đầu quá trình dậy thì

- Biểu hiện dậy thì sớm ở trẻ như sau: 

• Ở bé trai: Phát triển cơ quan sinh dục, tăng kích thước dương vật và tinh hoàn, mọc lông nách, mọc lông vùng kín, phát triển chiều cao, giọng nói thay đổi, dương vật cương cứng và xuất tinh,…
• Ở bé gái: Ngực phát triển, mọc lông nách và lông mu, tăng chiều cao, có kinh nguyệt sớm,…

- Những trẻ dậy thì sớm có thể gặp phải một số nguy cơ như sau: 

• Chiều cao thấp: Do phát triển chiều cao sớm hơn nên xương của trẻ sẽ trưởng thành nhanh hơn, đồng thời ngừng phát triển chiều cao sớm hơn. 
• Tự ti và bị ảnh hưởng tâm lý: Những biểu hiện dậy thì sớm khiến trẻ cảm nhận được rõ sự khác biệt của mình với bạn bè. Điều này khiến các em tự ti, khó hòa nhập, hay bị bạn bè trêu chọc và dẫn đến những ảnh hưởng về tâm lý. 
• Dễ sa vào các tệ nạn xã hội: Sự bất ổn tâm lý có thể là nguyên nhân khiến trẻ dễ bị trầm cảm, sa vào các tệ nạn xã hội như hút thuốc lá, uống bia rượu và sử dụng ma túy, bé gái dậy thì sớm còn có nguy cơ bị xâm hại.
• Nguy cơ bệnh tật: Trẻ em gái dậy thì sớm thường có nguy cơ ung thư vú cao hơn bình thường. Bên cạnh đó, lượng hormone giới tính tăng cao cũng là nguyên nhân khiến trẻ dễ mắc phải những vấn đề về rối loạn ăn uống và gây ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của trẻ. 

2. Uống nhiều sữa có dậy thì sớm không?

Sữa có chứa nhiều dưỡng chất như chất đạm, chất đường, chất béo, các loại vitamin, khoáng chất. Đây đều là những dưỡng chất rất cần thiết đối với sự phát triển của trẻ. Ở mỗi độ tuổi, nhu cầu sữa của trẻ là khác nhau. Mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để bổ sung sữa cho trẻ đúng liều lượng và đúng cách. 

Hiện nay, nhiều bà mẹ lo ngại về vấn đề “uống nhiều sữa có dậy thì sớm không”. Tuy nhiên, trên thực tế, chưa có bằng chứng khoa học nào khẳng định về việc uống sữa nhiều có thể gây ra tình trạng dậy thì sớm ở trẻ. 

Lý do khiến nhiều bà mẹ lo ngại sữa có thể là nguyên nhân gây dậy thì sớm là vì trong sữa có chứa hormone tăng trưởng (IGF-I ). Loại hormone này có cấu trúc tương tự với insulin. Tuy nhiên, tính đến thời điểm này, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) cũng đã kết luận IGF-I không được hấp thu trực tiếp vào cơ thể và tác động trực tiếp đến cơ thể. Do đó, uống nhiều sữa không phải là nguyên nhân trực tiếp khiến trẻ phát triển sớm hơn bình thường. 

Nhiều bà mẹ lo ngại về vấn đề “trẻ uống nhiều sữa có dậy thì sớm không”

Tuy nhiên, nếu mẹ cho trẻ uống lượng sữa quá nhiều so với nhu cầu của trẻ sẽ dẫn tới tình trạng thừa năng lượng, gây béo phì và từ đó, thúc đẩy dậy thì sớm ở trẻ. 

Ngoài vấn đề ăn uống không khoa học gây béo phì, tình trạng dậy thì sớm ở trẻ còn có thể do một số yếu tố nguy cơ khác như: 

• Bé gái thường có nguy cơ dậy thì sớm cao hơn các bé trai. 
• Trẻ tiếp xúc với các hóa chất gây rối loạn nội tiết như: BPA (trong đồ nhựa), phthalates (trong mỹ phẩm, đồ chơi), thuốc trừ sâu...
• Trẻ có những bất thường trong não bộ, chẳng hạn như ở vùng dưới đồi hay tuyến yên của trẻ xuất hiện các khối u, làm ảnh hưởng đến quá trình sản xuất nội tiết tố của cơ thể.

3. Phải làm sao khi trẻ dậy thì sớm?

Ngoài thắc mắc “uống sữa nhiều có dậy thì sớm không”, nhiều bà mẹ cũng quan tâm đến vấn đề phải làm sao khi trẻ dậy thì sớm. Việc điều trị dậy thì sớm ở trẻ kịp thời và đúng cách sẽ giúp hạn chế tối đa những ảnh hưởng đến thể chất và tinh thần của trẻ. Bác sĩ sẽ lên phác đồ phù hợp với từng trường hợp. Dưới đây là một số phương pháp thường được áp dụng trong điều trị dậy thì sớm ở trẻ: 

- Tiêm hormone nhằm mục đích ức chế hoạt động của các tuyến nội tiết và làm chậm quá trình trưởng thành của xương, từ đó giúp trẻ có thêm thời gian để phát triển chiều cao, cải thiện chiều cao cuối cùng.

- Điều chỉnh chế độ dinh dưỡng để giúp trẻ phát triển khỏe mạnh, toàn diện. Mẹ nên cho con ăn những loại thực phẩm lành mạnh, tốt cho sức khỏe và tránh ăn những loại thực phẩm có nguy cơ ảnh hưởng đến nội tiết. 

- Điều trị tâm lý để trẻ có thể vượt qua trở ngại khi dậy thì sớm, và tránh tối đa những nguy cơ mà trẻ có thể gặp phải trong tương lai.

- Mẹ nên theo dõi sự phát triển của trẻ và nếu thấy con có biểu hiện bất thường, mẹ nên đưa con đi khám sớm để được bác sĩ xử trí kịp thời. 

Mẹ nên gần gũi, chia sẻ với con để cùng con vượt qua trở ngại của việc dậy thì sớm

Trên đây là một số thông tin giúp các bậc phụ huynh giải đáp thắc mắc “uống nhiều sữa có dậy thì sớm không” và một số lưu ý về cách xử trí khi trẻ dậy thì sớm. 

Nếu cần được tư vấn thêm về vấn đề này hoặc đặt lịch khám khi trẻ có biểu hiện nghi ngờ dậy thì sớm, bạn có thể liên hệ đến Hệ thống Y tế MEDLATEC qua tổng đài 1900 56 56 56, các tổng đài viên sẽ tư vấn cụ thể hơn cho bạn.