1. Tổng quan về viêm tụy cấp

Đối với một cơ thể khỏe mạnh, tuyến tụy sẽ tiến hành bài tiết các men tuỵ dưới dạng chưa hoạt động (trypsinogen, chymotrypsinogen, kallikreinogen, procarboxypeptidase, prophospholipase, proelastase, prolipase) và sau khi được hoạt hóa ở tá tràng thì các men này mới có tác dụng. Nhưng do một số bất thường, các tế bào nang tuyến tụy trở nên nhạy cảm hơn và khiến cho các tiền enzyme vì lý do nào đó các men tụy được hoạt hóa ngay trong mô tuỵ. Khi đó, các men tụy sẽ phá hủy mô và gây nên tình trạng viêm tụy cấp.

Viêm tụy cấp là một tình trạng bất thường liên quan đến đường tiêu hóa

Những trường hợp bị mắc viêm tụy cấp thường xuất hiện một cách đột ngột, gây nhiều biến chứng, nguy hiểm hơn có thể là tử vong. Vì vậy, bệnh nhân cần được phát hiện sớm và có những biện pháp can thiệp đúng lúc nhằm ngăn ngừa các biến chứng nguy hiểm khác.

2. Nguyên nhân gây bệnh

Theo ghi nhận, những nguyên nhân gây nên bệnh lý bao gồm:

●       Bệnh lý đường mật do sỏi hoặc giun là nguyên nhân thường gặp nhất gây viêm tụy cấp.

●       Rượu bia: Khi lượng cồn trong máu tăng cao, dẫn đến việc tăng sản xuất enzyme tuyến tụy, làm tăng tính thấm của ống tụy. Khiến men tụy tiếp xúc với mô tụy nhiều hơn, dẫn đến tình trạng tự tiêu của các tế bào tuyến tụy. Từ đó gây viêm tụy cấp.

●       Bị tăng Triglyceride máu: Khi nồng độ này tăng cao sẽ kích thích quá trình phân hủy ở tuyến tụy và tạo nên các acid béo tự do khiến viêm tụy cấp xuất hiện.

●       Tiền sử phẫu thuật ở các khu vực xung quanh tuyến tụy hoặc bị chấn thương cũng có thể khiến nguy cơ bị viêm tăng cao hơn.

●       Một vài rối loạn chuyển hóa hoặc bị nhiễm vi trùng,... cũng có thể khiến bạn bị viêm tụy cấp tính.

Viêm tuyến tụy cấp tính do nhiều nguyên nhân khác gây nên

3. Những triệu chứng phổ biến

Một vài triệu chứng phổ biến của bệnh viêm tụy cấp bao gồm:

●       Bị đau bụng dữ dội ở thượng vị: Cơn đau sẽ khiến cho bạn nằm co người và bị cứng bụng. Những cơn đau có thể trở nên dữ dội hơn khi bạn ăn quá nhiều thực phẩm dinh dưỡng và giàu đạm. Cơn đau sẽ lan dần ra sau lưng và ở hai bên hạ sườn.

●       Bị nôn và buồn nôn đi kèm với cảm giác bị đau bụng. Bệnh nhân có thể nôn ra các dịch nhầy hoặc máu loãng nếu bệnh trở nặng.

●       Bệnh nhân có thể cảm thấy trướng bụng, bị bí đại tiện,...

●       Một số trường hợp có thể bị sốt, bị tăng nhịp tim hoặc bị rối loạn ý thức,...

Bệnh nhân có nhiều biểu hiện khác về bệnh lý

4. Biến chứng của viêm tụy cấp

Nếu bệnh không được điều trị kịp thời có thể gây nên nhiều biến chứng nguy hiểm như:

●       Suy thận: Bệnh lý có thể gây biến chứng thành suy thận nặng, nghiêm trọng hơn có thể cần phải lọc máu.

●       Suy hô hấp cấp (ARDS): tiên lượng nặng.

●       Nhiễm trùng: Hoại tử nhiễm trùng được coi là biến chứng nghiêm trọng và có thể gây tử vong.

●       Nang giả tụy: Bệnh có thể khiến cho chất lỏng cũng như các mảnh vụn tồn đọng ở trong các túi tương tự như nang ở trong tuyến tụy, có thể gây nguy cơ chảy máu hoặc nhiễm trùng nếu túi nang giả đó bị vỡ.

●       Viêm tụy mạn tính: Bệnh có thể tái lại nhiều lần và dẫn đến mạn tính. Biến chứng này sẽ gây tổn thương cho các tế bào sản sinh insulin ở trong tuyến tụy và khiến bệnh nhân bị tiểu đường, thậm chí là bị ung thư tuyến tụy.

Bệnh nhân có thể gặp phải nhiều biến chứng nguy hiểm

5. Viêm tụy cấp có nguy hiểm không?

Bệnh nhân viêm tụy cấp nếu không được điều trị đúng sẽ khiến bệnh diễn biến phức tạp và có thể biến chứng nặng hơn. Với những trường hợp bị nặng thì biện pháp hồi sức không được đáp ứng và cần được phẫu thuật ngay để cắt bỏ đi các mô bị hoại tử.

Thực tế, viêm tụy cấp là một trong các cấp cứu nội khoa khá nghiêm trọng và có nhiều biến chứng với tiên lượng xấu như giảm thể tích tuần hoàn, bị suy hô hấp cấp,... Vì vậy, khi bệnh nhân không được điều trị sẽ gây nên những biến chứng toàn thân và có thể tác động đến các cơ quan khác. Đặc biệt, biến chứng có thể gây chảy máu ở trong tụy và tăng nguy cơ tử vong trong thời gian đầu bị bệnh.

6. Phương pháp điều trị viêm tụy cấp

6.1. Điều trị nội khoa

Việc điều trị nội khoa nhằm mục đích giảm đau, cải thiện tình trạng bệnh bằng cách giảm tiết dịch tụy, qua đó phòng và chống sốc. Người bệnh có thể được nuôi ăn, dùng thêm kháng sinh hoặc các phương pháp khác theo hướng dẫn của bác sĩ.

6.2. Điều trị ngoại khoa

Điều trị ngoại khoa sẽ được chỉ định khi:

-         Người bệnh có nghi ngờ mắc bệnh ngoại khoa khác.

-         Trong trường hợp người bệnh có biến chứng ngoại khoa như áp xe tụy, ổ tụ dịch hoại tử,...

-         Người bệnh đang có bệnh lý đường mật, được chỉ định để dẫn lưu đường mật, lấy sỏi,...

-         Điều trị nội khoa không có tác dụng đối với việc cải thiện tình trạng bệnh.

7. Biện pháp phòng ngừa

Để phòng ngừa nguy cơ bị viêm tụy cấp, bạn cần lưu ý đến một số vấn đề sau:

Một chế độ sinh hoạt lành mạnh sẽ giúp bạn phòng ngừa bệnh lý

●       Cần xây dựng cho mình một lối sống khoa học và lành mạnh để thúc đẩy sức đề kháng cũng như một chế độ dinh dưỡng hợp lý, thường xuyên tập thể dục,...

●       Không được lạm dụng rượu bia, thuốc lá, chất kích thích; nếu có thể bạn nên loại bỏ hết các sản phẩm có hại khỏi thói quen sinh hoạt hàng ngày.

●       Hạn chế sử dụng những loại thực phẩm chứa nhiều tinh bột, dầu mỡ hoặc thức ăn nhanh,...

●       Duy trì cân nặng ở mức độ hợp lý và tạo thói quen uống nước đều đặn mỗi ngày.

●       Có thói quen thăm khám sức khỏe định kỳ.

Viêm tụy cấp tương đối nguy hiểm và để lại nhiều biến chứng cho sức khỏe. Vì vậy, bạn cần thăm khám ngay khi có nhận thấy những dấu hiệu bất thường. Một địa chỉ bạn có thể lựa chọn là chuyên khoa Tiêu hóa thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC. Để đặt lịch khám, Quý khách vui lòng liên hệ qua số tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC để được hỗ trợ.