1. Nguyên nhân và dấu hiệu nhận biết bệnh bạch cầu cấp dòng tủy

1.1. Nguyên nhân hình thành bệnh bạch cầu cấp dòng tủy

Bệnh bạch cầu cấp dòng tủy là một dạng ung thư máu, xảy ra khi các tiểu cầu, hồng cầu hay các nguyên tủy bào bị biến đổi bất thường do vấn đề xảy ra ở tủy xương (phần mô mềm bên trong xương). Có nhiều trường hợp khi mắc bệnh bạch cầu cấp dòng tủy giai đoạn nặng đã ảnh hưởng đến những cơ quan khác trong cơ thể như tủy sống, gan, não, hạch bạch huyết và lá lách. 

Các chuyên gia lý giải nguyên lý hình thành bệnh bạch cầu cấp dòng tủy như sau: ở trạng thái bình thường, các tế bào máu và tế bào tủy xương khỏe mạnh sẽ được tủy xương sản xuất ra theo một chu kỳ vận hành cẩn thận. Những tế bào này có thể phát triển và thực hiện các chức năng sống là nhờ thông tin di truyền do các ADN của sợi tế bào quy định. Tuy nhiên ở những bệnh nhân bị mắc bệnh bạch cầu cấp dòng tủy thì quá trình sản xuất tế bào lại diễn ra bất thường. Cụ thể là những ADN này bị đột biến khiến một số lượng lớn các tế bào tủy xương khiếm khuyết được tạo ra và chất đầy trong khoang sinh tủy. Những tế bào với cấu trúc khiếm khuyết này sau đó sẽ được tung vào dòng máu nhưng chúng lại không thể thực hiện được các chức năng bình thường.

Bạch cầu cấp dòng tủy là một dạng ung thư máu vô cùng nguy hiểm

Hiện vẫn chưa tìm ra nguyên nhân chính xác dẫn đến bệnh bạch cầu cấp dòng tủy là gì nhưng các nhà khoa học đã xác định được một số yếu tố nguy cơ có liên quan đến tình trạng này đó là: 

• Bệnh nhân hút thuốc lá trong thời gian dài;
• Đang phải tiếp nhận hóa trị liệu;
• Tiếp xúc nhiều với các hóa chất độc hại;
• Mắc một số bệnh về máu;
• Do di truyền;
• Phơi nhiễm với bức xạ.

1.2. Dấu hiệu nhận biết bệnh bạch cầu cấp dòng tủy

Sau đây là một số triệu chứng cảnh báo bệnh bạch cầu cấp dòng tủy bệnh nhân cần phải hết sức lưu ý:

• Thiếu hồng cầu khiến da dẻ nhợt nhạt, cơ thể kiệt sức và khó thở;
• Thiếu bạch cầu khỏe mạnh khiến bệnh nhân dễ bị nhiễm trùng;
• Trên da xuất hiện các vết đốm và nhiều nốt phát ban;
• Chảy máu bất thường như: chảy máu chân răng, rong kinh ở phụ nữ, chảy máu cam, nhiều vết bầm tím trên da không rõ nguyên nhân;
• Sốt cao và đổ nhiều mồ hôi về ban đêm;
• Các biểu hiện ít gặp hơn: đau xương, đau khớp, trên nền da nhợt nhạt nổi lên các mảng da tím.

2. Các phương pháp giúp điều trị bệnh bạch cầu cấp dòng tủy

2.1. Phương pháp chẩn đoán

Bên cạnh việc dựa trên những triệu chứng lâm sàng của bệnh, để chẩn đoán nguy cơ mắc bệnh lý này bác sĩ có thể chỉ định cho bệnh nhân thực hiện những phương pháp kiểm tra như sau:

Xét nghiệm máu

• Xét nghiệm công thức máu toàn phần: nhằm mục đích đánh giá trạng thái của các thành phần tế bào máu. Những người mắc bệnh bạch cầu cấp dòng tủy sẽ có chỉ số bạch cầu tăng, đủ hồng cầu và tiểu cầu giảm;
• Xét nghiệm sinh hóa máu và đông máu: đo nồng độ hay hoạt động của các chất trong máu. Xét nghiệm này không mang ý nghĩa chẩn đoán mà sẽ giúp kiểm tra được tình trạng đông máu và đánh giá chức năng gan thận;
• Phết máu ngoại vi: giúp phân loại và kiểm tra số lượng bạch cầu, tế bào blast, tiểu cầu và sự thay đổi cấu trúc hình dạng các tế bào máu.

Xét nghiệm máu sẽ giúp chẩn đoán bệnh bạch cầu cấp dòng tủy

Sinh thiết tủy xương

Bác sĩ sẽ tiến hành lấy mẫu tủy xương, vị trí vùng sau xương chậu và đưa mẫu tới phòng thí nghiệm để chẩn đoán bệnh bạch cầu. Về sau xét nghiệm này cũng có thể được ứng dụng để theo dõi diễn biến của bệnh và đánh giá hiệu quả điều trị. 

Chọc dò tủy sống

Bệnh nhân sẽ được lấy mẫu dịch não tủy bằng cách dùng một loại kim chuyên dụng để chọc hút dịch não tủy ở xương sống. Đây là xét nghiệm thăm dò nhằm kiểm tra nguy cơ ung thư đã phát triển tới tủy sống hay chưa. 

Đếm hóa mô miễn dịch và tế bào dòng chảy

Bệnh nhân cần được lấy mẫu máu hoặc mẫu dịch tủy xương, sau đó trải qua quá trình xử lý với kháng thể và quan sát, phân loại dưới kính hiển vi hoặc thiết bị chuyên dụng. Phụ thuộc vào hình thái, cấu trúc, mức độ trưởng thành mà các tế bào bạch cầu sẽ sở hữu những kháng nguyên khác nhau. Dựa trên kết quả thu được bác sĩ sẽ xác định và phân loại bệnh bạch cầu cấp dòng tủy.

2.2. Phương pháp điều trị

Tốc độ diễn tiến của bệnh bạch cầu cấp dòng tủy là rất nhanh chóng và dễ lan ra nhiều cơ quan khác nên việc can thiệp điều trị càng sớm sẽ càng tốt, giúp giảm thiểu được nguy cơ biến chứng và tỷ lệ tử vong cho người bệnh. Quá trình điều trị sẽ diễn ra theo 2 giai đoạn đó là:

• Giai đoạn trị liệu cảm ứng: tập trung tiêu diệt nhanh chóng và triệt để các tế bào bạch cầu đột biến ở tủy xương;
• Giai đoạn trị liệu củng cố: tiêu diệt nốt các tế bào đột biến còn sót lại hoặc những tế bào bất hoạt nhưng dễ khiến bệnh tái phát.

Những phương pháp thường được chỉ định trong điều trị bệnh bạch cầu cấp dòng tủy hiện nay:

• Xạ trị: áp dụng tia X hay tia bức xạ để đưa đến những khu vực đang bị ung thư, đôi khi là chiếu xạ toàn thân giúp tiêu diệt các tế bào ung thư;
• Hóa trị: dùng hóa chất để ngăn không cho các tế bào ung thư phát triển. Đó có thể là thuốc dạng đường uống hoặc dạng tiêm truyền;
• Hóa trị kết hợp với cấy ghép tế bào gốc: nhược điểm của hóa trị liệu đó là tuy giúp tiêu diệt các tế bào ung thư nhưng đồng thời nó cũng ảnh hưởng tới các tế bào khỏe mạnh. Do đó nó sẽ cần phải phối hợp cấy ghép tế bào gốc nhằm phục hồi khả năng tái tạo các tế bào máu mới;
• Liệu pháp trúng đích: là sử dụng thuốc hay hóa chất để nhắm trúng và tiêu diệt các tế bào ung thư. So với xạ trị và hóa trị thì phương pháp này ít gây hại cho các tế bào khỏe mạnh hơn.

Hóa trị liệu là phương pháp giúp ngăn chặn sự tiến triển của các tế bào ung thư máu

Thường thì bạch cầu cấp dòng tủy khi còn ở giai đoạn đầu rất khó phát hiện do triệu chứng ít ỏi, không đặc trưng. Vì vậy giải pháp tốt nhất giúp phát hiện sớm bệnh lý này đó là thăm khám sức khỏe định kỳ, đặc biệt là những người có nguy cơ cao gặp phải tình trạng này. Để được giải đáp các thắc mắc liên quan đến bệnh bạch cầu cấp dòng tủy, quý bạn đọc có thể liên hệ đến hotline 1900 56 56 56, tổng đài của Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC sẽ hỗ trợ giải đáp mọi băn khoăn của bạn.