Chỉ số Bilirubin có ý nghĩa gì đối với sức khỏe của bạn?

Chỉ số Bilirubin là một trong những thông số thường gặp trong kết quả xét nghiệm. Tuy nhiên, không phải ai cũng biết ý nghĩa của chúng đối với sức khỏe con người. Vậy thì hãy cùng MEDLATEC tìm hiểu xem chỉ số này là gì, ý nghĩa và vai trò ra sao trong xét nghiệm y khoa nhé.

1. Chỉ số Bilirubin là gì?

Bilirubin vốn là một loại sắc tố mật được sản sinh từ quá trình phá vỡ tự nhiên của hồng cầu. Chúng có màu vàng, di chuyển từ trong máu tới gan để cuối cùng đào thải ra bên ngoài cùng với phân, nước tiểu.

Bilirubin có thể xuất hiện trong các kết quả xét nghiệm: máu, dịch ối hoặc nước tiểu. Trong đó, thông qua chọc hút dịch ối được thực hiện với đối tượng thai phụ. Với nước tiểu, nếu sức khỏe bình thường, chúng không xuất hiện song nếu nhận thấy sự hiện diện của chúng thì chứng tỏ sức khỏe có vấn đề. Lúc này, bác sĩ sẽ cần thực hiện thêm xét nghiệm khác để tìm nguyên nhân.

Bilirubin có thể mang tới thông tin về chức năng gan, mật

Dạng xét nghiệm để xác định Bilirubin thường gặp nhất là mẫu máu và thông qua chỉ số này, bác sĩ có thể chẩn đoán, đánh giá hoạt động, sự bài tiết dịch mật của gan, tình trạng của mật,...

Chỉ số Bilirubin thường được xem xét dưới các khía cạnh:

●       Bilirubin toàn phần: ở điều kiện sức khỏe bình thường, chỉ số này với trẻ sơ sinh thường là < 10 mg/dl hay < 171μmol/L, trẻ trên 1 tháng tuổi là 0.3 – 1.2 mg/dl hay 5.1 – 20.5 μmol/L, người lớn là 0.2 – 1.0 mg/dL hay 3.4 – 17.1 μmol/L.

●       Bilirubin trực tiếp: với người bình thường là 0 – 0.4 mg/dl hay 0 - 7 μmol/L.

●       Bilirubin gián tiếp: thông thường ở mức 0.1 -1.0 mg/dL hay 1 - 17 μmol/L.

2. Xét nghiệm chỉ số Bilirubin có thể chẩn đoán bệnh gì?

Tùy trường hợp cụ thể mà xét nghiệm này có thể giúp ích trong việc chẩn đoán nhiều bệnh khác nhau:

- Với người lớn và trẻ lớn:

●       Chẩn đoán cũng như theo dõi quá trình điều trị, tiến triển của các bệnh: sỏi mật, viêm túi mật,...

●       Bệnh thiếu máu tán huyết hoặc hồng cầu hình liềm.

●       Các bệnh có thể khiến cho đường mật bị tắc nghẽn, chẳng hạn như: sỏi mật, ung thư tụy,...

●       Hội chứng Gilbert.

Thiếu máu tán huyết gây nhiều nguy hiểm

- Với đối tượng là trẻ sơ sinh: Đặc biệt hiệu quả trong chẩn đoán vàng da hoặc thâm tím sau sinh. Bên cạnh đó, giúp kịp thời phát hiện nguy cơ dư thừa Bilirubin bởi điều này có thể khiến cho tế bào não bị tổn thương gây mất thính lực, rối loạn vận động mắt, chậm phát triển trí tuệ, thậm chí là tử vong,...

- Đối với thai nhi, việc chọc dịch ối kiểm tra Bilirubin có thể phòng ngừa nguy cơ hủy hoại hồng cầu.

Đặc biệt, tùy theo mức độ chỉ số Bilirubin toàn phần, trực tiếp, gián tiếp có thể phản ánh nguy cơ bệnh tật khác nhau:

●       Nếu Bilirubin toàn phần tăng, có thể là dấu hiệu xơ gan, thiếu máu ác tính, tán huyết hoặc Hội chứng Gilbert,... Tuy nhiên, hiện tượng này cũng có thể gặp đối với những người đang có thai, người hoạt động thể lực mạnh hoặc trẻ sinh non trong khoảng 1 tuần đầu.

●       Khi Bilirubin trực tiếp tăng cao hơn so với Bilirubin gián tiếp thì thường là do: viêm gan do virus, ngộ độc rượu, u, viêm hoặc sỏi túi mật,...

3. Xét nghiệm Bilirubin thường được chỉ định cho đối tượng nào?

Có thể nói, những người thuộc về các trường hợp sau đây nên được xét nghiệm chỉ số Bilirubin, cụ thể là:

●       Xuất hiện dấu hiệu vàng da

●       Uống nhiều chất có cồn hoặc kích thích.

●       Xuất hiện dấu hiệu nghi ngờ bị ngộ độc thuốc.

●       Có tiếp xúc với virus gây bệnh viêm gan.

●       Nước tiểu trở nên đậm màu, giống như hổ phách.

●       Nôn mửa hoặc buồn nôn đi kèm với những cảm giác khó chịu song nguyên nhân gây ra chưa được xác định rõ.

●       Bụng đột ngột sưng, đau.

●       Bị mắc bệnh về gan và cơ thể thường xuyên xuất hiện cảm giác mệt mỏi, uể oải.

●       Trẻ sơ sinh được chẩn đoán vàng da sau sinh.

●       Người thuộc diện nghi ngờ đang bị thiếu máu tán huyết.

4. Việc thực hiện xét nghiệm chỉ số Bilirubin được thực hiện thế nào và cần lưu ý gì?

Mẫu máu để dùng thực hiện xét nghiệm này được lấy tại tĩnh mạch ngoại vi và bảo quản trong ống xét nghiệm vô trùng.

Kết quả của xét nghiệm này có thể chịu ảnh hưởng từ một số yếu tố như:

●       Giới tính: thường thì chỉ số này ở đối tượng nam giới sẽ cao hơn so với nữ giới. Đặc biệt, nếu thực hiện việc tập luyện quá sức, có thể khiến cho chúng tăng lên.

●       Một số loại thuốc điều trị bệnh có thể khiến cho nồng độ này bị thấp xuống, chẳng hạn như: penicillin, salicylate liều cao, cafein, barbiturate,... Một số loại lại khiến tăng nồng độ, chẳng hạn diazepam, phenytoin, kháng sinh, flurazepam,...

Tập luyện quá sức có thể tác động gây tăng Bilirubin

Với dạng xét nghiệm này, cũng giống như các loại xét nghiệm máu khác, việc ăn uống trong vòng 4 giờ trước khi thực hiện là điều cần tránh. Cùng với đó, cần thông báo cho bác sĩ được biết về việc có hay không sử dụng thuốc hoặc thực phẩm chức năng nhằm phòng ngừa nguy cơ gây ảnh hưởng cho kết quả.

Cùng với đó, bởi lấy máu tại tĩnh mạch nên có thể gây ra hiện tượng thâm tím, song chúng sẽ tan nhanh. Với bên tay mới được lấy máu, không nên nâng, xách, vác các vật nặng.

Khi kết quả xét nghiệm cho thấy chỉ số Bilirubin bất thường, có thể bác sĩ sẽ chỉ định thêm cho bạn thực hiện một số xét nghiệm khác hoặc chẩn đoán hình ảnh nhằm xác định cụ thể nguyên nhân, từ đó mới đưa ra được cách khắc phục phù hợp.

Nếu là tăng do bệnh, trong quá trình điều trị, có thể bạn cần được thực hiện xét nghiệm định kỳ thường xuyên để đánh giá hiệu quả.

Việc thực hiện xét nghiệm chỉ số Bilirubin nên được thực hiện tại các cơ sở y tế uy tín, có hệ thống máy móc hiện đại, đồng bộ.

Hệ thống Y tế MEDLATEC là địa chỉ bạn có thể lựa chọn để thực hiện xét nghiệm này, không chỉ bởi ở đây có đội ngũ chuyên gia, bác sĩ trình độ chuyên môn cao mà MEDLATEC còn sở hữu các thiết bị, máy móc hiện đại và luôn được cập nhật những công nghệ tiên tiến nhất.

Thăm khám tại MEDLATEC sẽ mang lại sự yên tâm cho khách hàng

Đặc biệt, Trung tâm Xét nghiệm đạt tiêu chuẩn ISO 15189:2012 và CAP của MEDLATEC có thể thực hiện hàng nghìn mẫu một ngày với hầu hết các xét nghiệm.

Khi có nhu cầu được xét nghiệm Bilirubin tại bệnh viện, các phòng khám trực thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC, hoặc đặt lịch xét nghiệm Bilirubin tại nhà, quý khách hãy gọi tới Tổng đài MEDLATEC theo số 1900 56 56 56 để được tư vấn, hỗ trợ.

BS Thanh Tuấn đã duyệt