1. Tĩnh mạch là gì? Cơ quan này có chức năng gì?

Tĩnh mạch (mạch máu, ven), là các mạch máu nằm trong hệ tuần hoàn. Tĩnh mạch ở càng gần tim thì sẽ có kích thước càng lớn. Tĩnh mạch chủ trên có kích thước lớn nhất. Tĩnh mạch được phân thành 4 dạng chính gồm: Tĩnh mạch phổi, tĩnh mạch hệ thống, tĩnh mạch bề mặt (hay còn gọi là tĩnh mạch nông) và tĩnh mạch sâu.

Tĩnh mạch có mặt tại các cơ quan trong cơ thể

Có thể nói rằng, tĩnh mạch cực kỳ quan trọng đối với sự sống và sức khỏe của mỗi người. Trong đó, tĩnh mạch nông sẽ nằm gần bề mặt da nhưng không ở gần những động mạch tương ứng. Còn tĩnh mạch sâu sẽ nằm ở bên trong các mô cơ và thường ở gần các động mạch tương ứng cùng tên. Vậy vai trò chính của tĩnh mạch là gì? Thực tế, tĩnh mạch sẽ làm nhiệm vụ đưa máu kém dưỡng khí từ mao mạch về lại với tim, cụ thể:

• Tĩnh mạch phổi sẽ chịu trách nhiệm mang máu oxy từ phổi đi đến tâm nhĩ trái. 

• Tĩnh mạch hệ thống sẽ đưa lượng máu bị thiếu oxy từ những cơ quan còn lại trong cơ thể về đến tâm nhĩ phải. 

Bên cạnh nhiệm vụ chính là đưa máu về tim, hệ thống tĩnh mạch cũng có chức năng cân bằng nhiệt độ cho cơ thể và lưu trữ máu. Khi thời tiết biến đổi, nhiệt độ tăng cao sẽ gây nên tình trạng giãn tĩnh mạch. Lúc này, bề mặt da sẽ được làm mát nhờ lưu lượng máu trong các tĩnh mạch nhiều hơn thông thường. 

2. Cấu tạo của tĩnh mạch 

Một tĩnh mạch sẽ có đường kính tối thiểu là 1mm và tối đa là 1,5cm. Những tĩnh mạch có kích thước nhỏ nhất sẽ nhận máu từ động mạch thông qua tiểu động mạch và các mao mạch. 

Tĩnh mạch có kích thước từ 1mm đến 1,5cm

Tĩnh mạch sẽ phân nhánh thành những tĩnh mạch lớn hơn và rồi đưa máu đến tĩnh mạch chủ. Sau đó, máu sẽ từ tĩnh mạch chủ cao cấp đi đến các tĩnh mạch chủ dưới. Cuối cùng, máu sẽ được đưa về tâm nhĩ phải. Ước tính có đến 75% lượng máu trong cơ thể con người là ở trong tĩnh mạch. 

Các tĩnh mạch thường phải di dịch tùy theo từng cá thể. Tĩnh mạch chịu trách nhiệm giữ nhiều máu hơn động mạch. Bởi lẽ, thành động mạch dày và không có độ giãn tốt như tĩnh mạch. Tĩnh mạch có dạng ống với 2 lớp gồm:

• Lớp ngoài cũng: Được cấu thành từ collagen, với nhiều vòng cơ trơn bao bọc.
• Lớp trong cùng: Đây là một lớp tế bào nội mô.

Tĩnh mạch đàn hồi tốt hơn động mạch do thành động mạch dày hơn

Hầu hết các mạch máu trong cơ thể đều có van. Chúng được gắn theo đường cong của thành tĩnh mạch. Chúng khép sát lại với nhau ở giữa lòng của tĩnh mạch. Khi máu đi lên nhờ vào sức ép được tạo nên từ các bơm cơ thì các van này sẽ mở ra. Khi máu đi ngược xuống do sức hút từ trọng lực, những chiếc van này sẽ đóng lại để ngăn máu chảy xuống. Chúng hoạt động theo cơ chế một chiều, chỉ đưa máu về tim. 

3. Những bệnh lý về tĩnh mạch thường gặp

Như vậy, bạn đã được giải đáp tĩnh mạch là gì. Có thể thấy, tĩnh mạch là một cơ quan quan trọng đối với hệ tuần hoàn, giúp dòng máu về lại tim sau khi cung cấp oxy cho những bộ phận khác. Tuy nhiên, khi những chức năng này bị suy giảm, sức khỏe sẽ gặp nhiều vấn đề đáng lo ngại. Dưới đây là một số bệnh lý tĩnh mạch phổ biến mà bạn cần lưu ý:

Nhiều bệnh lý tĩnh mạch cần được chú ý

3.1. Suy van tĩnh mạch

Đây là một dạng rối loạn của hệ thống mạch máu. Chúng được biểu hiện ở dạng tĩnh mạch mạng nhện hoặc bị giãn tĩnh mạch. Phương án điều trị bệnh lý này sẽ tùy thuộc vào kiểu tĩnh mạch của từng bệnh nhân, kết hợp cùng mức độ nghiêm trọng của bệnh lý như: đốt laser hay cắt bỏ tĩnh mạch,...

3.2. Huyết khối tĩnh mạch sâu

Một tình trạng các cục máu đông xuất hiện ở bên trong các tĩnh mạch sâu (thường là những mạch máu nằm ở chân, đôi khi có thể xảy ra ở cánh tay). Một vài yếu tố khiến làm tăng rủi ro mắc bệnh gồm có:

• Duy trì một tư thế quá lâu. 
• Ung thư.
• Thừa cân, béo phì.
• Các mạch máu bị tổn thương do gặp phải chấn thương.
• Một số rối loạn bẩm sinh khác có thể khiến những huyết khối này hình thành,...

Huyết khối tĩnh mạch sâu có thể làm cho các chi bị sưng tấy, gây cảm giác đau. Nguy hiểm hơn, khi những cục máu đông này bị vỡ ra, chúng có thể đi vào phổi và gây nên tình trạng thuyên tắc phổi. 

Phương án điều trị sẽ tùy thuộc vào kích thước của cục máu đông, các triệu chứng đi kèm và những yếu tố nguy cơ khác. Những biện pháp chữa trị thường nhằm mục đích chống đông máu, ngăn ngừa sự hình thành của huyết khối hoặc làm giảm kích thước của chúng.

Huyết khối tĩnh mạch sâu có thể làm phổi bị thuyên tắc

3.3. Tăng áp cửa

Tĩnh mạch cửa thường nằm ở trong bụng và chịu trách nhiệm đưa máu đến gan. Tình trạng tăng áp lực tĩnh mạch cửa thường có liên quan đến một số bệnh lý như xơ gan, các bệnh về gan. Ngoài ra, một số tình trạng khác như cục máu đông gây tắc nghẽn, sự chèn ép từ khối u hoặc những tổn thương do lao gây nên cũng có thể làm tăng áp cửa. Khi áp lực tăng lên ở trong những tĩnh mạch cửa, một tuần hoàn bàng hệ sẽ phát triển. Tình trạng này sẽ gây giãn một số tĩnh mạch như tĩnh mạch thực quản. 

4. Các phương pháp giữ cho tĩnh mạch luôn khỏe mạnh

Để cải thiện sức khỏe của tĩnh mạch, bạn có thể lưu ý các điều sau:

• Xây dựng chế độ ăn uống đầy đủ dưỡng chất.
• Không nên ăn quá nhiều món ăn có chứa các chất béo bão hòa, cholesterol và natri.
• Thường xuyên tập luyện, vận động để nâng cao sức khỏe.
• Hạn chế hút thuốc lá và rượu, bia,...
• Quản lý và duy trì chỉ số huyết áp ở tình trạng ổn định.
• Thăm khám sức khỏe định kỳ.

Lối sống khoa học giúp bạn có hệ thống tĩnh mạch khỏe mạnh

Như vậy, bài viết đã giải đáp thắc mắc tĩnh mạch là gì, một số bệnh lý tĩnh mạch và những phương pháp giúp bảo vệ sức khỏe của tĩnh mạch. Có thể khẳng định rằng đây là một bộ phận quan trọng, có nhiệm vụ mang máu đi khắp cơ thể. Vì vậy, chúng ta cần phải biết cách giữ cho các tĩnh mạch luôn được khỏe mạnh, duy trì chúng ở trạng thái tốt nhất. 

Khi có bất cứ dấu hiệu nào đáng nghi về bệnh tĩnh mạch, bạn nên đến các cơ sở y tế y tín như chuyên khoa Tim mạch thuộc Hệ thống Y tế MEDLATEC để được thăm khám. Nếu có nhu cầu đặt lịch khám tại MEDLATEC, Quý khách có thể có thể liên hệ đến hotline 1900 56 56 56 để được nhân viên tư vấn và hỗ trợ.