1. Xét nghiệm sinh học phân tử là gì?

Xét nghiệm sinh học phân tử là thuật ngữ còn khá mới mẻ với nhiều người. Bạn có thể hiểu đơn giản xét nghiệm sinh học phân tử chính là xét nghiệm nhằm phát hiện các chỉ thị sinh học ở mức độ phân tử.

Xét nghiệm sinh học phân tử là thuật ngữ còn khá mới mẻ với nhiều người

Loại xét nghiệm này được đánh giá là một trong những thành công lớn của nền y học hiện đại, đặc biệt là kỹ thuật giải trình và nhận dạng gen. Nhờ kết quả của loại xét nghiệm này, các bác sĩ có thể phát hiện chính xác nguyên nhân gây bệnh và định hướng phác đồ điều trị phù hợp, từ đó nâng cao hiệu quả điều trị bệnh.

2. Xét nghiệm sinh học phân tử sử dụng những kỹ thuật nào?

Để thực hiện xét nghiệm sinh học phân tử cần có những thành phần như sau:

+ Chứng dương: Là thuật ngữ dùng để chỉ các mẫu có chứa ADN hay ARN mục tiêu đã biết trước.

+ Chứng âm: Là thuật ngữ dùng để chỉ những mẫu không có chứa các mẫu không đoạn ADN hay ARN mục tiêu. Khi thực hiện các phản ứng, có thể kiểm soát được quá trình nhiễm chéo.

Một số kỹ thuật được sử dụng chủ yếu trong xét nghiệm sinh học phân tử, bao gồm:

Nhận diện các loại vi khuẩn nhờ xét nghiệm sinh học phân tử

- Kỹ thuật tổng hợp PCR:

Nhờ có phản ứng PCR, các chuyên gia có thể nhận diện được những loại vi khuẩn đang tồn tại trong mẫu xét nghiệm. Mỗi phản ứng PCR thường nằm trong khoảng 20 đến 25 vòng. Sau khi kết thúc số vòng, số lượng ADN sẽ được khuếch đại với hệ số mũ.

Để có được kết quả chính xác, bác sĩ sẽ cần dùng mẫu bệnh phẩm với nồng độ thích hợp và mỗi giai đoạn cần đảm bảo điều kiện nhiệt độ thích hợp. Nếu có bất cứ sai sót nào xảy ra, thì phản ứng PCR có thể không xảy ra hoặc có xảy ra nhưng với hiệu suất thấp hơn so với những dự tính trước đó. Những yếu tố này chính là nguyên nhân gây ra kết quả âm tính giả.

- Kỹ thuật Real-time PCR

Về bản chất, phương pháp này cũng tương tự với kỹ thuật PCR. Tuy nhiên, điểm khác biệt nằm ở chỗ, khi sử dụng kỹ thuật này, bác sĩ sẽ cần dùng đến một loại thiết bị có thể ghi lại những tín hiệu có được do xuất hiện phản ứng tổng hợp PCR của mẫu. Khi so sánh và đánh giá số vòng của mẫu bệnh phẩm và số phòng đạt được trong thời gian nhất định, có thể tính được nồng độ ADN của mẫu thử.

- Điện di Gel: Kỹ thuật này chính là cách tách nhỏ các đoạn ADN/ARN nhờ có sự khác nhau về khối lượng và điện tích. Các phân tử acid nucleic mang tính nhất định. Khi được đặt trong một điện trường, chúng có thể di chuyển. Những phân tử có kích thước nhỏ sẽ di chuyển nhanh và những phân tử có kích thước lớn sẽ di chuyển chậm. Điện di sẽ được thực hiện trên gel hay trên giấy. Nhờ có chất nhuộm thích hợp cũng như vị trí mà các phân tử có thể được nhận biết dễ dàng.

3. Những điểm hạn chế của xét nghiệm sinh học phân tử

Xét nghiệm sinh học phân tử được đánh giá là một bước tiến lớn của nền y học hiện đại, mang nhiều ý nghĩa trong việc chẩn đoán bệnh, tìm hiểu nguyên nhân và lên phác đồ điều trị hiệu quả. Bên cạnh những ưu điểm vượt trội, xét nghiệm sinh học phân tử vẫn tồn tại một số điểm hạn chế như sau:

Kỹ thuật sinh học phân tử cần được thực hiện trên hệ thống máy xét nghiệm hiện đại

- Mẫu thử và mẫu chuẩn có thể chỉ đúng với một phạm vi nồng độ nhất định. Trong trường hợp, thay đổi phạm vi nồng độ, kết quả xét nghiệm có thể không chính xác.

- Không phải tất cả các loại vi sinh vật đều có thể áp dụng phương pháp xét nghiệm sinh học phân tử vì số lượng “giải trình tự gen” của các vi sinh vật có những giới hạn nhất định.

- Với Real-time PCR: Cần chuẩn bị những điều kiện xét nghiệm rất nghiêm ngặt, thực hiện theo đúng quy trình, mẫu chuẩn cần phải đảm bảo để có thể so sánh đúng với các mẫu thử. Có thể so sánh mẫu thử với 5 mẫu thật để hạn chế tối đa những sai sót trong kết quả.

4. Ứng dụng của xét nghiệm sinh học phân tử

Trước đây, trong nhiều trường hợp, các phương pháp xét nghiệm truyền thống còn gặp nhiều khó khăn, giờ đây kỹ thuật sinh học phân tử có thể cải thiện được những yếu điểm này và được coi là “bước nhảy vọt” của nền y học hiện đại. Dưới đây là những ứng dụng cụ thể của kỹ thuật này:

- Thực hiện xét nghiệm chẩn đoán nhiều loại bệnh lý như virus HPV, Covid-19, cúm A/H1N1,... Trong bối cảnh dịch bệnh diễn ra, xét nghiệm này cho kết quả nhanh chóng và chính xác. Từ đó, góp phần ngăn ngừa dịch bệnh lan rộng.

- Real-time PCR định lượng nồng độ các tác nhân gây bệnh. Yếu tố này rất quan trọng trong việc điều trị các bệnh lý như viêm gan B, viêm gan C, HIV,...

- Bên cạnh đó, kỹ thuật sinh học phân tử còn hỗ trợ khảo sát cho nhiều mẫu bệnh phẩm như nước bọt, dịch hô hấp, nước tiểu, dịch màng bụng,...

- Hỗ trợ nghiên cứu các cơ chế phát sinh bệnh lý.

5. Nên thực hiện xét nghiệm sinh học phân tử ở đâu?

 Có thể nói rằng, xét nghiệm sinh học phân tử là kỹ thuật rất hiện đại và đòi hỏi được thực hiện trên những hệ thống thiết bị công nghệ cao và bác sĩ thực hiện phải có chuyên môn cao và dày dặn kinh nghiệm. Chính vì thế, so với nhiều loại xét nghiệm khác, kỹ thuật sinh học phân tử thường có chi phí cao hơn. Nếu đã quyết định thực hiện, bạn nên lựa chọn những cơ sở y tế uy tín, đáng tin cậy, đảm bảo chất lượng dịch vụ xét nghiệm.

Nhiều khách hàng tin tưởng và lựa chọn dịch vụ lấy mẫu tại nhà của MEDLATEC

Hiện nay, Hệ thống Y tế MEDLATEC là cơ sở y tế mà bạn có thể hoàn toàn yên tâm khi lựa chọn. Đây là nơi quy tụ các bác sĩ đầu ngành và được trang bị hệ thống máy xét nghiệm hiện đại, được nhập khẩu từ những hãng uy tín trên thế giới.

Trung tâm Xét nghiệm của MEDLATEC được cấp song hành 2 chứng chỉ là ISO 15189: 2012 và CAP (Hoa Kỳ), do đó, bạn có thể tin tưởng về kết quả xét nghiệm tại đây.

Đặc biệt MEDLATEC còn triển khai dịch vụ lấy mẫu xét nghiệm tại nhà, phù hợp với những đối tượng khách hàng bận rộn, không có nhiều thời gian hoặc khách gặp khó khăn khi di chuyển đến bệnh viện. Đây là dịch vụ mang lại nhiều tiện ích cho khách hàng nhưng chi phí lại vô cùng hợp lý.

Để được đặt lịch xét nghiệm sớm, quý khách hàng vui lòng liên hệ 1900 56 56 56.