1. Nguyên nhân gây nên và triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân gãy xương cụt

Xương cụt nằm ở phần cuối cùng của cột sống, phía trên hậu môn. Tuy có kích thước nhỏ nhưng xương cụt lại đóng vai trò quan trọng trong việc nâng đỡ cơ thể, giúp ổn định tư thế ngồi, liên kết với các cơ, gân và dây chằng vùng chậu. Chính vì vậy, khi xương cụt gặp chấn thương, người bệnh sẽ cảm thấy đau đớn và khó chịu trong nhiều hoạt động thường ngày.

Nguyên nhân gây nên và triệu chứng thường gặp ở bệnh nhân gãy xương cụt như sau:

1.1. Vì sao bị gãy xương cụt?

Các trường hợp bị gãy xương cụt thường là do:

• Ngã ngồi trực tiếp xuống nền cứng khiến xương cụt dễ bị nứt hoặc gãy.
• Tai nạn xe máy, ô tô hay va chạm mạnh khi tham gia giao thông tác động lực lớn lên vùng xương chậu, gây gãy xương cụt.
• Phụ nữ sinh thường, đặc biệt trong các ca sinh khó, có nguy cơ bị gãy hoặc trật xương cụt do áp lực từ thai nhi lên xương chậu.

Có thể bị gãy xương cụt khi va chạm trong quá trình tham gia giao thông

1.2. Triệu chứng gặp phải khi gãy xương cụt

Sau khi xuất hiện chấn thương gây gãy xương cụt, người bệnh sẽ có các triệu chứng:

• Đau chói vùng xương cụt, cơn đau tăng lên khi ngồi lâu, đứng dậy hoặc di chuyển.
• Bầm tím và sưng nề vùng da quanh xương cụt.
• Khó ngồi thẳng, phải nghiêng người hoặc đổi tư thế liên tục để giảm áp lực lên vùng xương cụt. 
• Khó đi lại, tăng cảm giác đau khi di chuyển.

2. Xử trí như thế nào khi bị gãy xương cụt?

Để hạn chế cơn đau do gãy xương cụt và ngăn ngừa tiến triển nặng hơn, người bệnh cần:

2.1. Nghỉ ngơi và ngồi đúng cách

Ngay sau khi chấn thương xảy ra, người bệnh cần nằm nghỉ nhiều, tránh ngồi lâu hoặc vận động mạnh. Ngoài ra người bệnh cũng không nên ngồi trên bề mặt cứng để giảm áp lực trực tiếp lên xương cụt.

2.2. Can thiệp y tế

Người bệnh cần đến cơ sở y tế thăm khám càng sớm càng tốt để được chẩn đoán và có hướng điều trị phù hợp:

2.2.1. Chẩn đoán

Bệnh nhân có triệu chứng nghi ngờ gãy xương cụt sẽ được bác sĩ kiểm tra vị trí đau, mức độ sưng nề, hỏi về tiền sử chấn thương và đánh giá khả năng vận động.

Ngoài ra, người bệnh cũng cần thực hiện các chẩn đoán hình ảnh như:

• Chụp X-quang vùng xương cùng cụt: phát hiện tình trạng nứt hoặc gãy xương.
• Chụp MRI xương cùng cụt: cung cấp hình ảnh chi tiết về mô mềm, dây chằng và các tổn thương đi kèm.

Bệnh nhân trong quá trình chẩn đoán gãy xương cụt

2.2.2. Điều trị gãy xương cụt

Tùy vào mức độ chấn thương, bác sĩ sẽ có phương án điều trị giảm đau, ngăn ngừa biến chứng và giúp xương phục hồi nhanh chóng:

• Chườm nóng và chườm lạnh:

Trong 24 - 48 giờ đầu sau chấn thương, người bệnh cần được chườm lạnh ở vùng bị thương để giảm sưng và đau nhức. Sau giai đoạn này, người bệnh nên chườm ấm để thúc đẩy lưu thông máu đến vết thương, hỗ trợ quá trình hồi phục diễn ra tốt hơn.

• Vật lý trị liệu:

Người bệnh sẽ được chuyên gia trị liệu hướng dẫn thực hiện các bài tập kéo giãn dây chằng và tăng cường sức mạnh cho cơ vùng dưới cột sống. Ngoài ra, người bệnh cũng được hướng dẫn cách ngồi để giảm áp lực lên cột sống và xương cụt.

• Dùng đệm ngồi chuyên dụng:

Người bệnh cần dùng đệm ngồi thiết kế dạng hình tròn có lỗ ở giữa (đệm donut). Đệm ngồi này giúp phân tán trọng lượng cơ thể đều ra xung quanh, giảm áp lực trực tiếp lên vùng xương cụt, hạn chế cơn đau khi ngồi lâu. Sử dụng đệm ngồi cũng góp phần ngăn ngừa tình trạng chèn ép kéo dài gây viêm hoặc đau mạn tính ở vùng cụt. 

• Dùng thuốc điều trị:

Bác sĩ có thể kê đơn thuốc giảm đau, kháng viêm hoặc thuốc giãn cơ để kiểm soát triệu chứng như: Ibuprofen, Paracetamol, Aspirin, Naproxen,... Người bệnh không nên tự ý đổi hoặc dùng thuốc quá liều do bác sĩ chỉ định.

• Phẫu thuật:

Xương cụt thường có khả năng tự liền lại sau từ vài tuần cho tới vài tháng trong trường hợp gãy không di lệch nhiều. Khi các phương pháp điều trị bảo tồn nêu trên không mang lại hiệu quả, xương cụt bị gãy lệch nhiều, cơn đau kéo dài ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt, bác sĩ bắt buộc phải chỉ định phẫu thuật để xử trí tổn thương.

Bệnh nhân được bác sĩ hướng dẫn phác đồ điều trị gãy xương cụt

3. Khả năng hồi phục sau gãy xương cụt như thế nào?

Thời gian hồi phục gãy xương cụt phụ thuộc nhiều vào mức độ chấn thương và toàn bộ quá trình phục hồi sau đó. Trường hợp chỉ bị nứt hoặc tổn thương nhỏ, người bệnh có thể hồi phục trong khoảng 4 - 6 tuần. Với trường hợp gãy hoàn toàn hoặc cần phẫu thuật, thời gian phục hồi có thể kéo dài 3 - 6 tháng. 

Đại đa số ca bệnh gãy xương cụt có thể hồi phục hoàn toàn sau vài tháng bằng điều trị bảo tồn. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả này, người bệnh cần kiên nhẫn thực hiện đúng hướng dẫn của bác sĩ.

Ngoài ra, người bệnh cũng cần tập Vật lý trị liệu theo hướng dẫn của bác sĩ để tăng cường độ dẻo dai cho cơ vùng chậu, mông và lưng dưới. Cuối cùng, để thúc đẩy khả năng phục hồi xương cụt, người bệnh cần quan tâm đến chế độ dinh dưỡng. Trong thực đơn hàng ngày, người bệnh nên ưu tiên bổ sung nhóm thực phẩm giàu canxi, vitamin D, protein tốt cho quá trình liền xương. 

Gãy xương cụt nếu không được xử lý đúng cách sẽ gây đau dai dẳng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh hoạt hằng ngày. Tuân thủ điều trị đúng phác đồ, kiên trì tập luyện và chăm sóc sức khỏe đúng cách là phương án tốt nhất để người bệnh sớm lấy lại khả năng vận động.

Nếu chẳng may gặp phải chấn thương nghi ngờ gãy xương cụt, quý khách hàng có thể liên hệ Hotline 1900 56 56 56 của Hệ thống Y tế MEDLATEC để được hỗ trợ y tế kịp thời.