1. Tìm hiểu chung về hormone hCG

hCG hay Human Chorionic Gonadotropin là một loại hormone được tổng hợp trong thời kỳ mang thai. Theo đó, loại hormone này xuất hiện ngay sau khi trứng được thụ tinh và di chuyển từ khu vực vòi trứng vào niêm mạc tử cung để làm tổ. Tế bào nuôi của nhau thai sẽ làm nhiệm vụ tổng hợp hCG. Một số vai trò chính của hormone hCG phải kể đến là: 

• Duy trì hoàng thể: Một trong những chức năng chính của hCG là duy trì hoạt động của hoàng thể trong những tháng đầu thai kỳ. Cụ thể, nhờ có sự xuất hiện của hormone này, hoàng thể mới có thể tiếp tục tổng hợp progesterone và estrogen, sẽ giúp niêm mạc tử cung ổn định, hỗ trợ phôi thai phát triển. hCG thấp thường kéo theo tình trạng hoàng thể suy yếu, lượng progesterone giảm khiến niêm mạc tử cung dần bong ra, làm kinh nguyệt xuất hiện, tăng nguy cơ sảy thai. 
• Đảm bảo nội tiết tố ổn định cho đến khi nhau thai phát triển đầy đủ 
• Tăng cường tổng hợp corticosteroid và chất ức chế đáp ứng lympho ở thai phụ: hCG được ví như 1 lá chắn miễn dịch, hỗ trợ thai nhi tránh bị hệ miễn dịch mẹ nhận diện và loại bỏ. 

hCG thực chất là một dạng glycoprotein, được phân chia thành tiểu đơn vị Beta và Alpha. Trong đó, chỉ có tiểu đơn vị Beta được xem là đặc trưng đại diện cho hormone hCG. Thông thường, Beta hCG (hay β-hCG) có thể xuất hiện sớm trong huyết thanh mẹ sau 8 - 10 ngày và trong nước tiểu sau 14 ngày kể từ thời điểm trứng được thụ tinh. 

Hormone hCG được tổng hợp trong thai kỳ 

2. Chỉ số Beta hCG thai 4 tuần và sự thay đổi của hCG trong thai kỳ

Nồng độ Beta-hCG trong máu mẹ được chẩn đoán mang thai khi chị em xuất hiện tình trạng chậm kinh. Ngoài ra, để kiểm tra nồng độ hCG nhanh và tiện lợi là que thử thai. Khi que thử thai hiển thị 2 vạch có nghĩa là đã có dấu hiệu mang thai. Trường hợp que thử thai chỉ hiển thị 1 vạch có nghĩa là không hoặc chưa có dấu hiệu chưa mang thai. 

Nồng độ β-hCG trong thai kỳ có sự thay đổi đặc trưng theo từng giai đoạn như:

• Nồng độ beta-hCG sẽ tăng nhanh: gấp đôi sau mỗi 48 - 72 giờ trong 8 - 10 tuần đầu.
• Nồng độ beta-hCG có thể đạt đỉnh: khoảng tuần 9 - 12 của thai kỳ (có thể lên tới 100.000 - 200.000 mIU/ml).
• Sau đó nồng độ beta-hCG sẽ giảm dần: từ tuần 12 trở đi và đạt ổn định từ khoảng tuần 16 - 20 cho đến cuối thai kỳ.

Sau đây là giá trị beta-hCG (tham khảo) theo tuần thai: 

• Tuần thai thứ 3: Từ 5 đến 50 mUI/ml. 
• Tuần thai thứ 4: Từ 5 đến 426 mUI/ml.
• Tuần thai thứ 5: Từ 18 đến 7.340 mUI/ml.
• Tuần thai thứ 6: Từ 1.080 đến 56.500 mUI/ml.
• Tuần thai thứ 7 đến thứ 8: Từ 7.650 đến 229.000 mUI/ml.
• Tuần thai thứ 9 đến thứ 12: Từ 25.700 đến 288.000 mUI/ml. 
• Từ tuần thai thứ 13 đến thứ 16: Từ 13.300 đến 254.000 mUI/ml. 
• Từ tuần thai thứ 17 đến thứ 24: Từ 4.060 đến 165.400 mUI/ml. 
• Từ tuần thai thứ 25 trở đi: Từ 3.640 đến 117.000 mUI/ml. 

Chỉ số Beta hCG thai 4 tuần thường là từ 5 đến 426 mUI/ml

Có thể thấy rằng, chỉ số Beta hCG thai 4 tuần dao động trong khoảng 5 đến 426 mUI/ml, độ chênh lệch giữa mức cao nhất và thấp nhất tương đối rõ nét. Mặc dù vậy, chị em cũng không nên quá lo lắng khi nồng độ hCG biến động có thể cao hoặc thấp hơn một chút vẫn chưa chắc chắn là bất thường. 

Nhìn chung, nồng độ hormone hCG thấp hay cao tại thời điểm bất kỳ không phải yếu tố hàng đầu mẹ bầu cần quan tâm. Thay vào đó, điều chị em cần quan tâm lúc này là hCG có tăng hoặc giảm theo đúng quy luật sinh lý của từng giai đoạn hay không, đa phần xu hướng là tăng gấp đôi sau 48 đến 72 giờ. Trường hợp nồng độ hCG có sự thay đổi bất thường, thai phụ cần tiếp tục được theo dõi, can thiệp xử lý nếu cần thiết.

3. Các loại hình xét nghiệm hCG cơ bản 

Để kiểm tra sự thay đổi của chỉ số hCG, bác sĩ có thể thực hiện các phương pháp sau đây: 

3.1. Xét nghiệm định tính hCG

Nguyên lý của xét nghiệm định tính hCG là phát hiện sự hiện diện của hCG (thường là β-hCG) trong nước tiểu hoặc máu. Kết quả của xét nghiệm sẽ chỉ cho biết “có” hoặc “không có” thai.

Ví dụ: dùng que thử thai nhanh (nước tiểu) hoặc xét nghiệm máu định tính.

Ưu điểm của loại xét nghiệm này là nhanh, đơn giản, rẻ tiền nhưng nhược điểm là không đánh giá được nồng độ hCG và không theo dõi tiến triển thai được.

Xét nghiệm định lượng giúp kiểm tra nồng độ hCG trong máu 

3.2. Xét nghiệm định lượng hCG (β-hCG)

Nguyên lý của xét nghiệm này là đo nồng độ chính xác của β-hCG trong máu. Kết quả sẽ thể hiện dưới giá trị số (mIU/ml hoặc U/L).

Ứng dụng của loại xét nghiệm này: 

• Xác định tuổi thai sớm (ước tính số tuần).
• Theo dõi sự phát triển thai (so sánh sự tăng gấp đôi sau 48 - 72 giờ).
• Hỗ trợ chẩn đoán bệnh lý: như thai ngoài tử cung, sảy thai hoặc thai ngừng phát triển, thai trứng, ung thư tế bào nuôi,...

Loại xét nghiệm này có ưu điểm là chính xác, theo dõi được diễn tiến nhưng sẽ tốn tốn thời gian và chi phí hơn.

Chị em nên lấy mẫu nước tiểu vào buổi sáng 

4. Khi nào cần làm xét nghiệm máu hCG? 

Xét nghiệm Beta hCG (phân tích mẫu máu) có thể thực hiện sớm sau khoảng 10 ngày kể từ thời điểm thụ thai. Trong khi đó, xét nghiệm phân tích nước tiểu lại thích hợp thực hiện sau 14 ngày từ thời điểm thụ thai. 

Trong phần lớn trường hợp, nồng độ Beta hCG thường tăng cao khi thụ thai thành công. Mặc dù vậy, nếu muốn nhận kết quả chính xác hơn, chị em nên làm xét nghiệm sau khi đã có tình trạng chậm kinh. Trong một số trường hợp, thai phụ có thể được chỉ định xét nghiệm kiểm tra Beta hCG nhiều lần trong giai đoạn đầu thai kỳ để phát hiện sớm các bất thường, chủ động xử lý kịp thời. 

Chị em nên làm xét nghiệm hCG sau khi đã bị trễ kinh 

5. Lưu ý trước khi làm xét nghiệm 

Trước khi làm xét nghiệm kiểm tra nồng độ Beta hCG, chị em cần lưu ý: 

• Không làm xét nghiệm quá sớm từ thời điểm nghi thụ thai. 
• Không cần nhịn ăn trước khi làm xét nghiệm. 
• Nên phối hợp xét nghiệm hCG với siêu âm hoặc một số chẩn đoán khác để nắm rõ tình hình phát triển của thai nhi, phát hiện sớm dấu hiệu bất thường.

Chỉ số Beta hCG thai 4 tuần chưa tăng mạnh. Nồng độ beta-hCG có sự thay đổi theo từng giai đoạn thai kỳ. Theo dõi sự tăng giảm của loại hormone này sẽ giúp thai phụ chủ động phát hiện bất thường trong quá trình thai nhi phát triển, can thiệp xử lý kịp thời. 

Nếu nghi ngờ mang thai hoặc cần theo dõi sự thay đổi của hCG trong thai kỳ, chị em nên đi khám và làm xét nghiệm theo chỉ định của bác sĩ. Chuyên khoa Sản phụ khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC hiện là địa chỉ y tế uy tín được nhiều khách hàng lựa chọn. Ngoài xét nghiệm tại viện, Quý khách có thể lựa chọn dịch vụ xét nghiệm Beta hCG tại nhà tiện lợi của MEDLATEC. Để đặt lịch khám hoặc xét nghiệm, Quý khách vui lòng liên hệ tổng đài 1900 56 56 56 của MEDLATEC để được hỗ trợ.