1. Khái quát về siêu âm Doppler và mục đích của việc đo chỉ số Doppler động mạch rốn trong siêu âm thai

1.1. Về phương pháp siêu âm Doppler

Siêu âm Doppler là phương pháp sử dụng sóng siêu âm để đo chuyển động của tế bào máu trong cơ thể. Phương pháp này sử dụng hiệu ứng Doppler - hiện tượng vật lý sóng âm phản xạ lại khi có sự thay đổi tần số do các vật thể chuyển động. Kết quả thu được chính là hình ảnh và âm thanh phản ánh tình trạng lưu thông máu, nhờ đó bác sĩ có căn cứ để chẩn đoán và theo dõi các bệnh lý tim mạch, huyết áp hoặc sự phát triển của thai nhi.

Siêu âm Doppler kiểm tra lưu thông máu giữa người mẹ và thai nhi

1.2. Mục đích của việc đo chỉ số Doppler động mạch rốn trong thai kỳ

Trong thai kỳ, việc đo chỉ số Doppler động mạch rốn được thực hiện nhằm mục đích đánh giá tình trạng lưu thông máu giữa mẹ và thai nhi để:

1.2.1. Phát hiện các bất thường về tuần hoàn máu

Khi chỉ số Doppler động mạch rốn không bình thường thì đây có thể là dấu hiệu của vấn đề về tuần hoàn máu như:

- Thiếu máu nuôi thai nhi: Lưu lượng máu không cung cấp đủ oxy và dưỡng chất đáp ứng nhu cầu phát triển của thai nhi.

- Huyết áp cao ở mẹ: Điều này có thể ảnh hưởng đến tuần hoàn máu và dẫn đến suy giảm chức năng của động mạch rốn.

1.2.2. Dự đoán sức khỏe thai nhi

Chỉ số Doppler cũng có thể giúp bác sĩ dự đoán các vấn đề sức khỏe của thai nhi như suy thai, thiếu oxy hoặc vấn đề về tim mạch. Nếu phát hiện sớm các dấu hiệu này, bác sĩ sẽ tìm ra phương án can thiệp kịp thời.

2. Cách đo chỉ số Doppler động mạch rốn và các yếu tố ảnh hưởng

2.1. Các bước đo chỉ số Doppler 

Quy trình siêu âm đo chỉ số Doppler động mạch rốn được thực hiện qua các bước cơ bản sau:

- Bước 1: Người mẹ nằm ngửa hoặc nằm nghiêng về một bên người trên giường siêu âm.

- Bước 2: Bác sĩ sẽ bôi gel lên vùng bụng của mẹ để sóng siêu âm có thể truyền tín hiệu tốt nhất.

- Bước 3: Bác sĩ sẽ dùng đầu siêu âm di chuyển trên bụng của người mẹ để phát sóng và thu nhận phản hồi từ các tế bào máu trong động mạch rốn.

- Bước 4: Sóng siêu âm sẽ phản hồi bằng hình ảnh và âm thanh trên màn hình máy tính để bác sĩ phân tích chỉ số Doppler và đánh giá tình trạng của thai nhi.

Thai phụ trong quá trình siêu âm đo chỉ số Doppler 

2.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến tính chính xác của chỉ số Doppler động mạch rốn

Chỉ số Doppler động mạch rốn có thể bị ảnh hưởng bởi các yếu tố:

- Tình trạng sức khỏe của mẹ

+ Huyết áp cao: Mẹ bị huyết áp có thể ảnh hưởng đến lưu lượng máu qua động mạch rốn.

+ Mẹ mang đa thai.

- Tuổi thai 

Chỉ số Doppler động mạch rốn có thể thay đổi tùy theo tuổi thai. Thông thường, ở giai đoạn đầu thai kỳ, dòng chảy của máu ở động mạch rốn sẽ chậm hơn so với các giai đoạn sau.

2.3. Ý nghĩa chỉ số Doppler động mạch rốn PI 

Chỉ số Doppler động mạch rốn (kí hiệu là PI) đo sức cản của lưu lượng máu qua động mạch rốn, phản ánh khả năng cung cấp oxy và dưỡng chất của mẹ cho thai nhi qua nhau thai. Vì thế, mọi bất thường về chỉ số này đều có thể phản ánh tình trạng thiếu cung cấp oxy và dưỡng chất cần thiết cho thai nhi phát triển.

Công thức tính chỉ số PI như sau:

PI = (Tốc độ đỉnh – Tốc độ cuối)/ Tốc độ trung bình.

Chỉ số Doppler động mạch rốn PI trong suốt thai kỳ có sự dao động và giảm dần theo sự phát triển của thai nhi:

- Giai đoạn tuần 20 - 24 của thai kỳ: PI vào khoảng 1.5 - 1.6.

- Giai đoạn tuần 28 - 32 của thai kỳ: PI vào khoảng 1.2 - 1.3.

- Giai đoạn từ tuần thứ 36: PI vào khoảng 0.8 - 1.

Nguyên nhân của sự giảm dần chỉ số Doppler động mạch rốn PI là do sự phát triển của thai nhi và sự hoàn thiện hệ thống tuần hoàn giữa mẹ với thai nhi.

Chỉ số PI bất thường là dấu hiệu cho thấy nhiều vấn đề cần can thiệp:

- Chỉ số Doppler thấp thường phản ánh lưu lượng máu qua động mạch rốn bị suy giảm. Điều này khiến cho:

+ Dưỡng chất cung cấp không đáp ứng đủ nhu cầu cho thai nhi phát triển.

+ Lưu lượng máu đến thai giảm nên thai nhi không nhận đủ dưỡng chất từ mẹ và chậm phát triển trong tử cung.

- Chỉ số Doppler cao có thể phản ánh:

+ Mẹ bị huyết áp cao trong thai kỳ khiến tuần hoàn máu bị ảnh hưởng.

+ Mẹ bị tiền sản giật. Đây là tình trạng nguy cấp, cần được can thiệp y tế ngay để tránh nguy hiểm cho cả mẹ và thai nhi.

Khi phát hiện chỉ số Doppler bất thường, tùy từng trường hợp cụ thể bác sĩ sẽ có phương hướng xử trí phù hợp. Trường hợp nguy cấp, bác sĩ có thể chỉ định sinh sớm để đảm bảo an toàn cho mẹ và thai nhi.

Lựa chọn địa chỉ uy tín giúp thai phụ yên tâm theo dõi chỉ số Doppler, chăm sóc thai kỳ toàn diện

Chỉ số Doppler động mạch rốn là công cụ cần thiết để theo dõi sức khỏe của mẹ và thai nhi. Thông qua kết quả thu được từ siêu âm Doppler bác sĩ có thể đánh giá tình trạng lưu lượng máu và phát hiện các bất thường, từ đó đưa ra các biện pháp can thiệp kịp thời. 

Để yên tâm chăm sóc sức khỏe thai kỳ, theo dõi chỉ số Doppler động mạch rốn giúp giảm thiểu rủi ro và đảm bảo thai nhi phát triển khỏe mạnh, mẹ bầu có thể liên hệ đặt lịch khám cùng bác sĩ chuyên khoa của Hệ thống Y tế MEDLATEC qua Hotline 1900 56 56 56.